|
DAVLAT QOʻMITALARI davlat boshqaruvining alohida vakolatga ega boʻlgan, umummilliy xususiyatga ega boʻlgan funksiyalarni bajaradigan markaziy tarmoqlararo organlaridir.
DAVLAT INSPEKTSIYALARI. Korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, ularning mansabdor shaxslari, shuningdek, huquqbuzarliklarni bartaraf etish va huquqbuzarlarga nisbatan majburlov choralarini qo‘llash to‘g‘risida ko‘rsatma berishga vakolatli fuqarolar tomonidan tegishli qoidalarga rioya etilishini nazorat qiluvchi maxsus davlat organlari.
AGENTLIK - har qanday muassasa yoki shaxslarning ko'rsatmalarini bajaradigan yoki ushbu funktsiyalardan potentsial manfaatdor bo'lgan bir guruh sub'ektlar manfaatlarini ko'zlab ijtimoiy funktsiyalarni bajaradigan tashkilot ◆ Favqulodda holat favqulodda vaziyatni muhofaza qilish bo'yicha maxsus agentlikni yaratishga majbur qildi.
QOʻMITA (lotincha comitatus — hamroh,) — odatda rahbarlik yoki boshqaruv bilan bogʻliq boʻlgan qandaydir maxsus sohada ishlash uchun tuzilgan kengash, yigʻilish, qurultoy, kollegial organ, shuningdek qonun chiqaruvchi hokimiyat tizimidagi davlat ijroiya organi yoki tarkibiy boʻlinmasi. .
INSPEKSIYA - turli muassasalar, korxonalar, jismoniy shaxslar va boshqalarning faoliyatini, shuningdek ularning belgilangan qoidalarga muvofiqligini tekshiradigan tashkilot nomining bir qismidir.
Davlat organlari va o'zini o'zi boshqarish organlari. O‘zbekiston Konstitutsiyasining 56-moddasiga muvofiq quyidagilar O‘zbekiston Respublikasida qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ro‘yxatga olinadi:
• Kasaba uyushmalari;
• siyosiy partiyalar;
• Olimlar jamiyati;
• xotin-qizlar, faxriylar, yoshlar tashkilotlari;
• ommaviy harakatlar, fuqarolarning boshqa birlashmalari jamoat birlashmalari
deb tan olinadi.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatining asosiy tamoyillari quyidagilardan iborat:
• qonuniylik;
• inson huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarining ustuvorligi;
• demokratiya, oshkoralik, ijtimoiy adolat;
• mahalliy ahamiyatga molik masalalarni hal etishda mustaqillik, aholi oldidagi mas'uliyat;
• jamoa darajasida o'zaro yordam;
• ijtimoiy sheriklik;
• mahalliy urf-odat va an'analarni hisobga olish.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarishi O‘zbekistonning butun hududida amalga oshiriladi. Aholi punktlari, qishloqlar, ovullar, shuningdek, shaharlar, posyolkalar, qishloqlar va ovullardagi mahallalar, shuningdek, harbiy posyolkalardagi fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarishning hududiy tuzilmalari hisoblanadi. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari shahar, qishloq va ovul fuqarolar yig‘inlari, shuningdek, mahalla fuqarolarining shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar va harbiy shaharchalardagi yig‘inlaridir.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari davlat hokimiyati organlari tizimiga kirmaydi va tegishli hududda qonun bilan berilgan o‘z vakolatlarini amalga oshiradi. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda Davlat xizmatlari markazlarida ro‘yxatga olingan kundan boshlab yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lib, o‘z nomi yozilgan muhrga va bankdagi hisob raqamlariga ega bo‘ladi. Fuqarolar yig‘ini tegishli hududda aholi manfaatlarini ifodalaydi va uning nomidan qarorlar qabul qiladi.
Fuqarolar yig'inining faoliyatini fuqarolar yig'inining kengashi
va raisi (oqsoqoli) tashkil qiladi.
Fuqarolar yig‘inining organlari quyidagilardir:
- fuqarolar yig‘inlari kengashi;
- fuqarolar yig‘inlari faoliyatining asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha komissiyalar;
- Taftish komissiyasi.
Fuqarolar yig‘inlari faoliyatini muvofiqlashtirishning samarali mexanizmlarini ishlab chiqish va amalga oshirish maqsadida ularning geografik joylashuvi va aholi soniga qarab toifalarga bo‘linadi.
Fuqarolar yig'inlari geografik joylashuviga ko'ra quyidagi toifalarga bo'linadi:
- shaharda;
- viloyat markazida;
- viloyat markazigacha 30 km;
- tuman markazidan kamida 30 km uzoqlikda, tog'li va cho'l hududlarida;
- chegara zonasida;
- anklav hududida joylashgan fuqarolar yig'inlari.
Fuqarolar yig‘inlari aholi soniga ko‘ra quyidagi toifalarga bo‘linadi:
- 1000 kishigacha bo'lgan aholi; - aholi soni 1001-2000 kishi;
- 2001 yildan 4000 nafargacha aholi;
- aholi soni 4001-6000 kishi; - 6001-8000 nafar aholi bilan;
- 8000 dan ortiq aholiga ega fuqarolar yig'inlari.
Fuqarolar yig'ini o'z faoliyatini qonun hujjatlarida belgilangan vakolatlar doirasida ishlab chiqilgan va fuqarolar yig'ini (fuqarolar vakillarining yig'ilishi) tomonidan tasdiqlangan nizom asosida amalga oshiradi.
Fuqarolar yig'ilishining ustavida quyidagi ma'lumotlar bo'lishi kerak:
- fuqarolar yig'inining nomi;
- fuqarolar yig'ini hududi;
- fuqarolar yig'ini va uning organlarining vakolatlari;
- fuqarolar yig‘inini (fuqarolar vakillarining yig‘ilishini) chaqirish tartibi;
- Fuqarolar yig‘ini kengashini tuzish tartibi;
- fuqarolar yig‘ini raisi (oqsoqoli), uning o‘rinbosarlari (fuqarolar yig‘ini raisining huquqni muhofaza qilish, oila, xotin-qizlar va ijtimoiy-ma’naviy masalalar, obodonlashtirish, bog‘dorchilik va tadbirkorlik masalalari bo‘yicha o‘rinbosarlari), oila va xotin-qizlar masalalari bo‘yicha o‘rinbosarlarini saylash. mutaxassislar va maslahatchilarni (fuqarolar yig‘ini raisining yoshlar, keksalar va faxriylar masalalari bo‘yicha maslahatchilari), shuningdek, fuqarolar yig‘ini organlarining boshqa mansabdor shaxslarini saylash, tasdiqlash va tayinlash tartibini e’lon qiladi;
Fuqarolar yig'ilishining ustavida quyidagi ma'lumotlar bo'lishi kerak:
- fuqarolar yig'inining nomi;
- fuqarolar yig'ini hududi;
- fuqarolar yig'ini va uning organlarining vakolatlari;
- fuqarolar yig‘inini (fuqarolar vakillarining yig‘ilishini) chaqirish tartibi; Fuqarolar yig‘ini kengashini tuzish tartibi;
- fuqarolar yig‘ini raisi (oqsoqoli), uning o‘rinbosarlari (fuqarolar yig‘ini raisining huquqni muhofaza qilish, oila, xotin-qizlar va ijtimoiy-ma’naviy masalalar, obodonlashtirish, bog‘dorchilik va tadbirkorlik masalalari bo‘yicha o‘rinbosarlari), oila va xotin-qizlar masalalari bo‘yicha o‘rinbosarlarini saylash. mutaxassislar va maslahatchilarni (fuqarolar yig‘ini raisining yoshlar, keksalar va faxriylar masalalari bo‘yicha maslahatchilari), shuningdek, fuqarolar yig‘ini organlarining boshqa mansabdor shaxslarini saylash, tasdiqlash va tayinlash tartibini e’lon qiladi;
E'tiboringiz uchun tashakkur!
Do'stlaringiz bilan baham: |
