Tema: K. RaxmanovtíŃ shíǴarmalarínda affiksaciya usíLÍ menen jasalǵan kelbetlikler


girtsiz shar aynam. (Ómir, sen ullısań, 24)  Baspanasız



Download 386,69 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/20
Sana20.07.2022
Hajmi386,69 Kb.
#831581
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   20
Bog'liq
К Рахмановтын шыгармаларында аффиксация усылы келбетлик

girtsiz
shar aynam. (Ómir, sen ullısań, 24) 
Baspanasız 
ótmishińdi gargayman. (Watan muhabbatı menen, 17) 
2) Adam minezindegi xarakterdi, belgini yaki hal-jaǵdaydı ańlatadı. Bunday 
mánidegi qatnaslıq kelbetlikler eki túrli mánige iye boladı: a) unamlı máni: 
táshwishsiz, qayǵısız
hám t.b. b) unamsız máni: 
uyatsız, tártipsiz, ádepsiz 
hám t.b. 
Mısalı:
Rehimsiz
dawıl gúwlep, gúwlep jagımsız. 
Ór tábiyat ór adamnıń aldında 
kúshsiz.
(Watan muhabbatı menen, 35) 
Muhabbat – bul sagınısh hám ayralıq, 
Júrektegi salqın urıs 
jeńissiz
. (Watan muhabbatı menen, 57) 
3) Qanday da bir nárseniń joqlıǵın, yamasa bolmaytuǵınlıǵın ańlatadı: 
táshwishsiz, qayǵısız, ármansız 
hám t.b. Mısalı:
Ármansız
adam ol – 
qanatsız
qustay, 
Hawada usha almas tez hám joqarı. (Ómir, sen ullısań, 16) 
1
Ҳәзирги қарақалпақ тили. Морфология. – Нӛкис, «Қарақалпақстан», 1981. Б.77.; Ҳәзирги қарақалпақ 
әдебий тилиниң грамматикасы. сӛз жасалыў ҳәм морфология. – Нӛкис, «Билим», 1994. Б.47.; Қазақ тiлiнiң 
грамматикасы. I. Морфология. – Алматы, «Ғылым», 1967. Б.72. 


12 
Seni jeńil-jelpi túsinsem bazda, 
Dártsiz
júregime zárde quygaysań. (Watan tuygısı, 19) 
Balalıq 
qaygısız 
dárya, 
Agatugın toqtawdı bilmey. (Watan tuygısı, 41) 
 
Shıgınsız
urıs joq, 
kóz jassız
baxıt. (Watan muhabbatı menen, 26) 
4) Tábiyat qubılıslarına baylanıslı sózlerge jalǵanıp olardıń joqlıǵın bildirip 
keledi. Mısalı:
Aysız
túnler ármanıma bas qosıp, 
Gamgún bolar kewlim nenen sóylesip. (Watan muhabbatı menen, 38) 
Quyash kóteriler 
bultsız 
aspannan, 
Mensiz saya tógip teńseler baglar. (Watan muhabbatı menen, 68) 
5) 
-sız//-siz
affiksi arqalı jasalǵan sózler tiykarǵı mánisi bolǵan joqlıqtı, 
biykar etiwdi emes, molshılıqtı, kemissizlikti bildiretuǵın qatnaslıq kelbetliklerdi 
de jasaydı: 
sheksiz údala), sansız úxalıq), túpsiz úteńiz) 
hám t.b. Mısalı:
Sen júrgen 

Download 386,69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish