Tema: jinayattiń obiektiv tárepi jobasi: Jinayattiń obiektiv tárepi túsinigi hám áhmiyeti; Jinayiy qilmis hám oniń túrleri

Jınayat sadir qılıw jaǵdayı - bul bir qatar obiektiv shárt-shárayatlar (waqıt, jay hám boshq.) yamasa olardıń birligi bolıp, olardıń bar ekenligi sharayatında social qáwipli qılmıs sadir etiledi.

JUWMAQLAW

Jınayat sadir etiw jaǵdayı qılmıstı kvalifikatsiya qılıwda tásir kórsetiwi hám de jazanı awirlastiriwshi hám jeńillestiriwshi jaǵday retinde xizmet etiwi múmkin. Atap aytqanda, eger áskeriy jınayat jawınger sharayatta sadir etilse, jınayatlı juwapkerlik hám jaza salmaqlilew boladı. Mısalı, jawınger sharayatta áskeriy qural -saymanlardı, áskeriy texnikanı yamasa áskeriy mulkni kózkóreki buzıw yamasa ziyan jetkiziw salmaqlilew jınayatlı juwapkerlikke tartıladı (JK 295-statyası 3-bólegi). Yamasa ǵalabalıq tártipsizlikler processinde jınayat sadir qılıw (JK 97-statyası 2-bólegi «e» bandi). Usınıń menen birge, mısalı, social qáwipli qılmıs sadir etken shaxstı ustawda zárúr ilajlar shegarasınan shetke shıǵıp óltirip qoyıw jınayat social qáwiplilik dárejesin azaytadı (JK 101-statyası ).

Jınayat quramı obiektiv tárepi belgilerin úyreniwde tiykarınan, jınayat social qáwipliligin hár tárepleme hám obiektiv sheshiw, jınayattıń shártleri hám de taǵı basqa jaǵdayların úyreniw, jınayatlı juwapkerlikke tartılıwı kerekpe yamasa social tásir ilajlarınıń ózi jetkilikli yamasa jetkilikli emesligi sıyaqlı máseleler sheshiledi. Mısalı, jınayat sadir etiwdiń anıq jaǵdayı tek ǵana sebeplik baylanısıwdı anıqlawǵa tásir etip qalmastan, bálki ayıplın juwapkerlikke tartıw hám qılmıstı kvalifikatsiya qılıwda zárúrli rol oynaydı. Jınayat sadir etiw waqtın anıqlawdıń juwapkerlikke tartıw múddeti ótkenligi munasábeti menen juwapkerlikten azat etiwde de ornı bar. Jınayat sadir etiw waqıtı jınayat nızamın qóllawda da óz ańlatpasın tabadı. Jınayat sadir qılıw jayı qılmıstı tuwrı kvalifikatsiya qılıwda da áhmiyetke iye, yaǵnıy jınayat ámelge asırılǵan jay boyınsha jınayat nızamı ámelde qollanıladı.