Tema: Hujjatlar tizimini standartlash

Стандартлаштириш принциплари

Стандартлаштиришни асосий принципи бу жорий этилган, ишлаб чиқарилган стандартларни қўллаш мажбурийлиги, стандартлаштириш ишларини режалаштиришни перспективлиги, динамиклиги, эффективлиги билан ҳарактерланади. Стандартлаштириш қонунларига риоя қилмаслик бу жиноят ҳисобланади. Стандартлаш ва техник шарт-шароитлар қонунлари талабларига амал қилмаслик, дисциплинар, моддий ва жиноий жазолар билан жазоланади. Агар амалдор шаҳслар стандартлаш талабларини бажармасалар, ишлаб чиқаришга тадбиқ этмасалар ёки ўз вақтида амал қилмасалар уларга огоҳлантириш, ҳайфсан бериш, кам иш хақи бериладиган вазифаларга тушуриб қўйиш ёки вазифасидан четлаштириш сингари жазо чоралари қўлланилади.

• Моддий жазо чоралари корхона, ташкилот ва муассасага реал зарар келтирган ҳолдагина қўлланилади. Масалан, ўз мехнат фаолиятини бажараётган ишчи- хизматчиларга келтирган зарар миқдорини қоплайдиган даражада моддий жазо чоралари қўлланилади, қачонки улар корхона ёки ташкилотларга зарар етказсалар. Икки ёки ундан кўп маротаба паст сифатли маҳсулот ишлаб чиқарилса, яъни ишлаб чиқарилган маҳсулот давлат стандартига ёки техник шартларга тўғри келмаса, амалдор шаҳслар директор, бош мухандис, техник назорат бўлими бошлиғи ва шу вазифани бажарувчи шаҳслар 3 йил муддатгача озодликдан маҳрум қилинадилар ёки аҳлоқ тузатиш ишларига бир йил муддатга жалб қилинадилар ёки вазифалардан четлаштириладилар. Худди шундай яроқсиз маҳсулот ишлаб чиқарилганлиги учун ҳам корхона раҳбарлари жиноий жавобгарликга тортиладилар, яна планни бажариш мақсадида шошилинч тарзда яроқсиз маҳсулот ишлаб чиқаришда ўз амал вазифаларидан фойдалансалар, у ҳолда ҳам жиноий жавобгарликга тортиладилар. Шунингдек, сифати яроқсиз ностандарт ва комплект қилинмаган маҳсулотларни реализацияга чиқарган, ҳамда уларни реализация қилишда иштирок этган шахслар ҳам жиноий жавобгарликга тортиладилар.

• Стандартлаштириш ишларини янада яхшироқ йўлга қўйишда ишни режалаштириш мухим роль ўйнайди. Кейинги йилларда стандартлаштириш бўйича ишларни режалаштириш давлат стандартлари системасини асосий қисми бўлиб келмоқда. Қуйида давлат стандартлари қўмитасини асосий иш режаларини ташкил этувчи баъзи бир тушунчаларни келтириш мумкин.
• Соҳалараро тайин қилинган ташкилий - услубий ва умумтехник стандартлар.
• Қишлоқ ҳўжалиги, қурилиш индустрияси ҳамда саноат маҳсулотлари стандартлари.
• Агрегатлар, машиналар деталлари, технологик жихозлар ва асбобларини униф икациялаш.
• Шуларни эътиборга олган ҳолда давлат стандартлар қўмитасини қуйидаги пунктлардан иборат қуйидаги иш режалари тузиб чиқилади.
• Эски, амал қилинаётган стандартларни янгидан қараб чиқиш ва янгиларини яратиш.
• Стандартларни қўлланишини назорат қилиш.
• Маҳсулот сифати, техник шартларни ва давлат стандартларини қўлланилишини назорат қилиш.
• Чет мамлакатлар стандартлаштирувчи идоралари билан ҳамкорликда яқин стандартларни ишлаб чиқиш.

• Ўлчов асбоблари ҳамда ўлчамларни доимо давлат назоратидан ўтказиб туриш.
• Ҳозирги пайтда қуйидаги стандартлар системаси мавжуд (система номери рақамлар билан берилади ва аббревиатура ЎзДС ини оҳирида ёзилади).
• стандартлаштиришни давлат системаси (ГСС)
• конструкторлик ҳужжатларини ягона системаси (ЕСКД)
• техноллогик ҳужжатларни ягона системаси (ЕСТД)
• маҳсулот сифатини кўрсатгичлари системаси (СПКП)
• ҳужжатларни унификациялаштирилган системаси (УСД)
• маълумотномалар - библиографик ҳужжатлар системаси
• ўлчов ишларини ягоналигини таъминловчи давлат системаси (ГСИ)
• материаллар ва маҳсулотларни занглаш ва эскиришдан сақлашни ягона системаси (ЕСЗКС)
• мехнат муҳофазаси стандартлари системаси (ССБТ)
• микрофильмлаштириш
• ишлаб чиқаришни технологик тайёрлашни ягона системаси (ЕСТТП)