Tema: Fizikalıq shaxslardan alinatug’in dáramat salıǵı ha’m oni o’ndiriw tartibi Joba

Juwmaqlaw.

Mámleketimizde ámelge asırılıp atırǵan ekonomikalıq islohatlar ámeliyatındaǵı eń quramalı máselelerden biri fizikalıq shaxslar tabısınan alınatuǵın dáramat salıǵı boyınsha jeńillikleri natiyjeliligin bahalaw mashqalası bolıp tabıladı. Eń maqul túsetuǵın salıqqa tartıw sistemasın islep chiqgan halda mámleket ekonomikasınıń rawajlanıwına tásir qılıw, isbilermenliktiniń taraqqiy etiwine járdem beriw hám social mashqalalardi hal etip barıw bazar munasábetlerine ótiw sharayatında da, odan keyin de mámlekettiń bas maqseti bolıp qalaberedi. Respublikamızda salıqqa tartıw sisteması qáliplesiwine júdá kóp waqıt ketpegen sonda da, salıqqa tartıw sistemasımız jıl sayin jańalanıp, rawajlanıwlasıp, rawajlanıp barıp atır. Házirgi kúnde dúnya mámleketlerinde mámlekettiń anıq ámel etiwshi salıqqa tartıw sisteması bar ekenligi onıń joqarı dárejede taraqqiy etkenliginiń belgisi esaplanadı. Sol sebepli salıqqa tartıw sistemasın jáhán salıq ámeliyatı dárejesinde qáliplestiriw hám rawajlanǵan mámleketlerdiń salıq ámeliyatındaǵı aldıńǵı tájiriybelerinen salıqqa tartıw sistemasımızda paydalanıw bazar munasábetlerine ótiw shárt-sharayatına iykemlesiwde bólek áhmiyetke iye esaplanadı. Ekonomikalıq islohatlar sharayatında salıqlar mámleket byudjeti dáramatların qáliplestiriwdiń tiykarın quraydı. Ámeldegi finanslıq resurslardan aqılǵa say paydalanıw, olardı tuwrı jóneltiriw natiyjeliligin asırıw jáne social ekonomikalıq tıykarǵa suyenip atrg’anlig’i júdá zárúrli bolıp tabıladı. Salıq byudjet siyasatınıń pútinligine erisiw mámlekette makroekonomikalıq turaqlılıqtı támiyinlewge, nátiyjeli byudjet- salıq siyasatın júrgiziwge, adamlardıń turmıs dárejesin jaqsılawǵa xızmet etedi. Fizikalıq shaxslar dáramat salıqları boyınsha jeńillikleri natiyjeliligi analiz etilgende tiykarǵı salıqqa ólshewli baza, yaǵnıy mıynet haqı kózqarasınan ámeldegi sharayat qanaatlanǵan esaplanadı. Fizikalıq shaxslardı salıqqa tartıw boyınsha fiskal siyasattiń maqseti, xalıqtıń orta hám joqarı tabıslı gruppaların kóbeytiwden ibarat bolıwı kerek. Salıq sistemasın bazar principlerı tiykarında reformalaw sharayatında ekonomikalıq taraqqiy etken mámleketlerdiń fizikalıq shaxslardı dáramatların salıqqa tartıw maydanınan aldıńǵı tájiriybelerin úyreniw hám nátiyjeli bolǵan usılların ekonomikamızdıń ayriqsha qásiyetlerin inabatqa alǵan halda nátiyjeni ámelde qollanıw etiw bas másele esaplanadı. Juwmaq etip sonı búydew múmkin, fizikalıq shaxslardan alınatuǵın dáramat salıǵı Ózbekstan Respublikası salıq tizmining bir buwını esaplanıp, ámelge asırılıp atırǵan salıq siyasatı mámlekettiń makroekonomikalıq hám mikroekonomikalıq kórsetkishlerine sezilerli tárzde tásir etedi - Mámleketimizde ámelge asırılıp atırǵan ekonomikalıq, atap aytqanda, salıq salasındaǵı reformalar ekonomikalıq ózgerislerdiń strukturalıq bólegi retinde jámiyeti demokratiyalastırıw hám ekonomikanı modernizaciyalawdıń ulumaekonomikalıq hám arnawlı wazıypaların sheshiwge járdem beriwi kerek. Bunda fizikalıq adamlardıń dáramatların salıqqa tartıw sistemasın jetilistiriw baǵdarları xalıqtıń turmıs dárejesin asırıwǵa hám de isbilermenlik iskerliginen dáramat alıwın xoshametlewge xizmet etiwi zárúrli áhmiyetke iye boladı ;

-Fizikalıq shaxslardan alınatuǵın dáramat saligi puqaralardıń jeke dáramatlarınan tolıqnatuǵın hám mámleket byudjetine túsetuǵın májburiy tólew bolıp, ol social mútajliklerdi qandırıw ushın sarplanadı hám arnawlı bir ekonomikalıq munasábetlerdi sáwlelendiredi. Dáramat salıǵı sebepli, joqarı dáramatlardıń bir bólegi xalıqtıń qosımsha aqshalarǵa mútáj bolǵan taypaları paydasına hám ulıwma, jámiyet mápleri jolında qayta bólistiriledi, sońı nátiyjede bolsa, dáramatlar daǵı teńsizlik belgili dárejede qısqarıwına erisiledi.