Тема Этика фалсафий фан, тушунча. Ҳуқуқ тушунчаси. Этика фанининг мақсад ва вазифалари. Диентология тушунчаси



Download 26,97 Kb.
Sana26.03.2022
Hajmi26,97 Kb.
#510620
Bog'liq
2 5253658276263890644


Тема 1. Этика фалсафий фан, тушунча. Ҳуқуқ тушунчаси. Этика фанининг мақсад ва вазифалари.Диентология тушунчаси.
Биоэтика - янгича дунёкараш, рахмдиллик тугрисидаги янги фан
Фан -техника тараккиёти натижасидан шаклланган дунёкарашга кура, инсонга ва барча тирик мавжудотларга маълум илмий максадларга эришиш учун таъсир курсатиш воситалари ёки объектлари деб каралади. Тарихдан мисоллар, масалан, инсонлар хаёти ва соглигини «фан ва жамият учун» курбон келтириш билан боглик холатлар бундай дунёкараш хавфли эканлигини тасдиклайди. Инсонни табиатга карши куймасдан атроф мухитга нисбатан окилона муносабатни шакллантиришга кумаклашадиган янгича дунёкарашнинг зарурлиги бугунги кунда аён булиб колди. Дунёхар илмий билимларнинг ютуклариданфойдаланиш билан алохидаодамлар, хамжамиятларнинг манфаатлари уртасидан зиддият кучайиб бораётир. Биоэтиканинг шаклланиши юзага келган вазиятларконуний хол булди.
Биоэтика инсоннинг турли тириклик шаклларига, хайвонларга муносабатини куриб чикувчи амалий этика нуктаи назаридан инсон хулк-атворининг ахлокий жихатларига тааллукли булган фалсафий тушунча деб, инсоннинг узини куршаган мухит олдидаги масъулияти деб, инсоннинг хулк-атвори ва бошка инсонга муносабати деб тушунилади. Инсоннинг хулк-атвори ва бошка инсонга муносабати этика коидаларига кай даражада мувофиклигини куриб чикиш жараёнида биоэтика тиббиёт этикаси - деонтология билан туташади. Дунёкараш сифатида биоэтика инсоннинг бутун дунёга муносабатини, унинг узини куршаган олам ва ундагиуз урни хакидаги тасаввурини англатади.
«Биоэтика»атамасини илмий муомалага киритар экан, В.Р. Поттер баъзан инсонпарварликдан анча узок булган фан -техника тараккиётига каршилик курсата оладиган экологик этиканинг алохида варианти зарурлигига эътиборни каратган эди.
«Биоэтика» атамаси биотиббиётнинг авваламбор пациентларнинг хукуклари ва кадр-кимматини химоя килиш билан боглик ахлокий муаммоларини фанлараро тадкиккилишни белгилаш учун кулланилади. У амалий этиканинг бир кисми булиб, касбий фаолиятни ичдан эмас, балки сиртдан тартибга солишни назарда тутади. (1)
Тирик мавжудот сифатида факат инсонгина кимматли булиб, жонли ва жонсиз табиатнинг исталган объектларидан эркин фойдаланиш хукукига эга, деган караш асрлар мобайнида хукм суриб келди (хайвонларга этика коидаларидан келиб чикиб муносабатлар булиш зарурлиги тугрисидаги масала нисбатан якинхар узил -кесил хал килинди). Мазкур дунёкараш антропоцентризм деган ном олди. Этика фалсафий тафаккурининг, айникса, XIX аср охирида ва XX асрда ривожланиши, антропоцентризмнинг бир ёкламалилигига карши инсоният энг яхши вакилларининг кураши инсониятнинг атроф мухитга нисбатан уз карашларини кайта куриб чикиш зарурлигини тушуниб етишига олиб келди. Мазкур караш биоцентризмхар уз аксини топди.
«Биоэтика ва таълим» (Сидней, Гамбург, 1990) китобихар Ж.Р. Мейер инсоннинг маънавий бурчи гоясини тушуниш билан фарккиладиган дунёкарашнинг хар хил типлари схемасини келтиради. Агар шахснинг маънавий бурчи гурухнинг барча аъзоларига нисбатан амал килса, айни холда социоцентризм мавжуд булади. Агар инсон ер юзидагибарча аклли мавжудотларни химоя килиши лозим булса, бундай этика патоцентризм деб аталади. Бордию инсон ва унинг эхтиёжлари диккат марказихар турган, факат инсон кимматга эга, бинобарин, инсон факат одамлар олдидагина маънавий бурчлидир, деб эътироф этилган булса, бундай фалсафий концепция антропоцентризм деб аталади. Нихоят, инсон ер юзидагибарча тирик мавжудотлар олдида маънавий бурчли, барча жонзотлар, хайвонлар ва усимликларни авайлаб асраши лозим, деб эътироф этилган булса, бундай дунёкараш биоцентризм деб аталади, яъни «БИОС»- хаёт, тириклик диккат марказихар туради. (2) Антропоцентризм асрлар мобайнида инсониятнинг етакчи дунёкараши булиб келди. Инсон ер юзидагибошка барча тирик мавжудотларга карши куйилди, факат инсоннинг манфаатлари ва эхтиёжларигина мухим, колган мавжудотлар мустакил кимматга эга эмас, деб каралди. «Хармма нарса инсон учун» сузлари мазкур дунёкарашнинг мохиятини ифохар этади.
Антропоцентризм дунёкараш концепцияси сифатида антик даврда юзага келди. кадимги Грецияхар бир нечта фалсафий мактаблар мавжуд булиб, улардан бири - Аристотел асос солган мактаб одамлар уртасидагитенгсизликнинг, жумладан, кулдорликнинг конунийлигини эътироф этар, одамлар билан хайвонлар уртасидан катта фарк мавжуд деб карар, хайвонлар инсоннинг равнаки учун яратилган деб хисоблар эди. Аристотелнинг мазкур таълимоти унинг издоши Ксенофонт ва бошка файласуфлар томонидан нисбатан содхар куринишхар баён этилган. Ксенофонтнинг антропоцентризми инсонни бошка мавжудотларнинг такдири хакидакайгуришдан халос этувчи кулай фалсафа эди. Шунинг учун хам у машхур булиб кетди. Бугунги кунда антропоцентризмга одамларнинг чинакам этика талабларига жавоб бермайдиган, узидан бошкаларни камситадиган дунёкарашининг турларидан бири деб каралмокхар. (2)
Инсониятнинг энг тубан ахлокий ва маънавий даражасидан эгоцентризм, унинг якинихар эса иркчилик ва миллатчилик турса, факат инсон манфаатларини кондириш, буни бошка биологик турлар хисобидан амалга ошириш зарур, деб хисоблайдиган антропоцентризм мазкур карашлардан унча узокка кетмаган. Антропоцентризм узининг фалсафа сифатида хам, инсоннинг табиий мухитдагиурнини белгилашга нисбатан илмий ёндашувсифатида хам, инсоннинг бошка жонзотларга нисбатан хар кандайкилмишларини оклайдиган амалий кулланма сифатида хам лаёкатсизлигини намойиш этди. Антропоцентризм жамиятни бокиманхарликка йуналтирди; инсон табиий мухитга, хайвонларга уз омбори, моддий неъматларнинг битмас-туганмас манбаи деб карашга куникди.
Технологиянинг ривожланиши, табиий бойликларнинг талон-торож килиниши, хайвонлар ва усимликларнинг кирРин килиниши, атроф мухитнинг ифлосланиши табиий ресурсларнинг кашшоклашишига, инсониятни эса глобал экологик халокат ёкасига олиб келди. Инсонни табиатга карши куймайдиган янгича дунёкарашлар зарурлиги инсониятга аён булиб колди. Тирикликка нисбатан ахлокий муносабатга асосланган янги билим сохаси - биоэтиканинг пайдо булиши, инсон ва ер юзидагибошка жонзотларнинг узаро муносабатлари сохасидан этика тафаккурининг ривожланиши янги дунёкараш концепцияси - биоцентризмнинг уз мавкеини мустахкамлашига кумаклашди. Зурлик ишлатмаслик стратегияси, бутун тирикликка зиён етказмаслик принципи ахимса биоцентризмнинг фалсафий негизини ташкил этади. Ахимса - йога таркибидагияманинг асосий ахлок принципларидан бири. Ахимсанинг энг тулик таърифи куйидагича янграйди: ишинг, сузинг, ниятинг, сезгиларинг ва онг ости импулсларинг билан тирик жонзотларга зиён етказма. Мазкур принцип Авестонинг Эзгу фикр, эзгу суз, эзгу амал мукадас учлиги хар уз ифодасини топган кадимги ахлокий принципларга куп жихатдан якин. Вегетарианча, яъни тухум, сут ва усимликлар билан овкатланиш ахимсанинг бевосита натижасидир. Тарихда ахимса принципи жуда куп мунозараларга сабаб булган, унга куплаб тузатишлар киритилган. Масалан, Махатма Ганди уз аскарлик бурчини куркув, кахр ва нафратсиз, холис адо этишга бурчли булган кшатрий (аскар) ахимсаси хакида суз юритган. Хатто йоганинг асосий матнларидан бири — «ЬхагавадгитаПха Кришна кшатрий Аржунани жангхаркатнашишга рухлантиради. Ахимса рухини саклаш учун хар бир масала юзасидан тузатиш киритиш талаб этилади. Энг мухими, ахимсани мумкин кадаридеал принцип сифатида, аммо ортикча фанатизмсиз бажариш лозим.
Биоцентризм бир тур ёки бир нечта тур эмас, балки барча жонзотлар яшаш хукукига эга эканлигини, факат инсон эмас, балки бутун биос диккат марказихар булиши кераклигини назарда тутади. Биос хукуклари конун хужжатлари билан химоя килиниши лозим. Инсоннинг табиатдагиурни ва ахамиятини тушунишга нисбатан биоцентрик ёндашув экологик хусусиятга эга масалаларни хам тугри хал килишга ёрдам беради.
Истеъмол килишга булган муносабатни узгартириш биоцентризм принципларини хаётга татбик этиш шаклларидан бирига айланиши лозим, чунки «хамма нарса инсон учунП концепцияси уз кучини йукотмокда. Бошкача килиб айтганда, инсон истеъмолчи сифатидабошка турларнинг манфаатларини хам эътиборга олиши, жумладан: хайвонларнинг яшаш жойлари ва шароитларини саклаб колиши, инсон эхтиёжларини кондириш учун ердан аёвсиз фойдаланишга, урмонларни кесиб ташлашга чек куйиши лозим.
А. Швейцернинг универсал этикаси
Биоэтика тафаккури факат XX асрга келиб, инсон узини куршаган хамма нарсаларга ахлокий муносабатлар булиши зарурлиги асослаб берилганидан кейингина теран мазмун касб этди. Мазкур гояни XX асрнинг буюк инсонпарвар олими доктор Алберт Швейцер (1875- 1965) асослаб берди. У замонавий дунёкарашнинг бир кисмига айланган изчил этик-фалсафий тизим - универсал этикани яратди. «Инсоннинг инсонга муносабатини куриб чикиш керак, деган гоя мавжуд барча этикаларнинг хатоси булган. Вахоланки, амалда инсон узини куршаган барча нарсаларга кандай муносабатлар булиши хакида суз юритиш лозим» деб курсатди у. (2) 1924 йилда Алберт Швейцер каламига мансуб «Маданият ва этика» китобининг чоп этилиши этиканинг мукобил концепцияларини яратиш сохасидан мухим ходиса булди. Мазкур китобхар олим янги этика - универсал этикани, «хаётни хурмат килиш этикасиЦи асослаб берди. Барча тирик мавжудотларга ахлокий муносабатлар булиш талаби, инсоннинг барча тирик жонзотлар учун маънавий масъулияти мазкур этика назариясининг асосий коидасига айланди. А. Швейцернинг универсал этикаси «хаётни хурмат килиш» принципини асослайди.
А. Швейцернинг таржимаи холи - бутун инсоният ва барча тирик жонзотларни деб шахсий жасогат курсатган инсоннинг тарихи. Инсоннинг маънавияти канчалик юксак булса, у хар кандай хаётга шунчалик масъулият билан муносабатлар булади, деб хисоблайди А. Швейцер. Олим уз хаётини азоб -укубат чекаётган инсонларга багишлашни лозим топди; у мазкур азоб - укубатлар Африкахар, Европа истилочилари зулми остихар яшаётган халк орасидан жамулжам эканлигини курди. Европаликлардан бири сифатида Швейцер айнан мана шу инсонларга хизмат килишни узининг мукадхарс бурчи деб топди. Швейцер ишлаб чиккан хаётни хурмат килиш принципи уч холат билан тавсифланади. Биринчидан, мазкур принцип умумийдир. Швейцер хаётни хурмат килишни хатто энг мухим принциплардан бири деб хам хисобламайди. Унинг фикрича, бу маънавият замирихар ётувчи бирдан-бир принципдир. Хатто ута мухим тушунчалар - мухаббат ва хамхамдардлик хам хаётни хурмат килиш тушунчасининг таркибий кисмларидир. Хаётни хурмат килиш этикаси тирик жонзотларнинг сезгилари, яшаш шароитлари, кувончи, яшашга ва узини узи такомиллаштиришга интилишларини хам куриб чикади.
Иккинчидан, мазкур принцип универсалдир. Швейцернинг фикрича, хаётни хурмат килиш принципи хаётнинг барча шаклларига: инсонларга, хайвонларга, хашаротларга, усимликларга тааллукли. Одоб - ахлокли одам у ёки бу мавжудот кай даражада мухим ёки диккатга сазовор ёхуд у кай даражада сезишга кодир, деб сурамайди. «Хаёт унинг учун мукадхарсдир» деб кайд этади Швейцер. Одоб-ахлокли одамхаррахтнинг пустлогини кучирмайди, гулни бехудаузиб олмайди, хашаротларни босмасликка харакат килади. Агар у кучли ёмгир куйиб утганидан кейин йулдан кетаётганихар тупрокдан чувалчанглар чикиб ётганини курса, улар офтобхар тез орахаркуриб халок булишидан ташвишга тушади ва чувалчангларни ердан олиб ут устига куяди. Агар у кулмакка тушиб кетган хашаротни курса, тухтаб уни барг ёки чуп ёрдамидакуткариб олади. У одамлар унинг бу ишини куриб устидан кулиши мумкинлигидан чучимайди. «Харкандай хакикатнинг такдири шундай- то уни хамма эътироф этгунича унинг устидан кулишади» дейди Швейцер.
Учинчи принцип - чегарасизлик. Швейцер этика кай даражада кенг амал килиши юзасидан хам, у кимга нисбатан амал килиши юзасидан хам мунозарага киришмайди. «Этика барча тирик мавжудотлар олдида чексиз масъулиятдир», дейди у.
Дунёга ахлокий муносабат асослари ва биоэтика
Шахснинг ахлоккоидаларига асосланган хулк-атвори бошка шахс хакида Рамхурлик килишни, унга хамхамдардлик курсатишни назарда тутади. Бошка одамлар учун масъулиятни хис килиш алтруизм деб аталади. У шахсий манфаатлар биринчи уринга куйиладиган эгоизмга карама-каршидир. Адолат ёки рахмдиллик юзасидан уз манфаатларидан воз кечишга тайёрлик хамиша одоб -ахлокли шахснинг энг мухим фазилати деб эътироф этилган. Кишилик жамияти этикасининг тадрижий ривожланишихар прагматик жихатлар хам маълум рол уйганлигига карамай, тарихий нуктаи назардан этиканинг ривожланишига асосан инсоннинг маънавий усиши туртки берган.
Дунёга ахлокий муносабат инсоннинг маънавий ва аклий салохиятини акс эттиради. Атрофхаргиларга муносабат этикаси инсоннинг шахсий хаётий тажрибадан ва инсоният тажрибасиданфойдаланиш, бошка одамларнинг харакатлари ва эмоцияларини тахлилдан утказиш, узини фикран бошканинг урнига куйиш кобилиятига боглик. Бошкаларга хамхамдардлик инсон уз тадрижий ривожланиши жараёнида узлаштирган олий кадриятдир. Бу кобилият рахмдиллик, хайрихохлик, мехрибонлик сингари фазилатларни шакллантиришни такозо этади. Мазкур кобилиятнинг ривожланишига караб инсон нафакат бошка одамларга, балки огрик ва азоб - укубатларни хис килишга кодир барча жонзотларга хамдард булишни урганди. Бошкача килиб айтганда, инсоннинг дунёни идрок этиши нафакат этик, балки биоэтик хусусият хам касб этди.
Дунёни этика ва биоэтика нуктаи назаридан сезиш - юксак даражада ривожланган рухиятнинг хоссаси. У асосан факат инсонхар учрайди. Аммо хайвонларнинг, айникса, инсон билан узок вакт алокахар булган айрим турлари хамхамдардликкилишга кодир. Одамлар ахлокий хулк- атворининг негизи эмоционал табиатга эга, аммо купгина одамларга уларнинг эмоционал интилишларини кувватлайдиган окилона ёндашув хам зарур. Бундайодамлар одиллик принципини харлил килиб курсатади; бу холда улар умум эътироф этилган ахлокий принципларга таянади, чунки одиллик одоб -ахлокли одамнинг килмишларига куйиладиган мажбурий талаб хисобланади.
Биоэтика - рахмдиллик тугрисидаги янги фан
Биоэтика амалий этиканинг энг ривожланган ва ишлаб чикилган кисмига айланди. Боз устига, биоэтика мустакил фан макомига хам даъвогар булиши мумкин, деган фикр хам илгари сурилмокхар. Дархакикат, биоэтика илгари сураётган муаммолар жуда мухим ва ранг -баранг, уларни тахлилдан утказиш даражасижуда катта, биоэтика куриб чикиб хал килаётган масалалар жуда мухим ва долзарбдир. Харр кандай мамлакатхар трансплантация, реанимация, сунъий уруглантириш, ирсий даволаш замонавий врач амалиётининг муайян йуналишлари хисобланади. Илмий билим, шу жумладан тиббий - биологик билимлар хам универсалдир. Илмий билимнинг универсаллиги шунхар намоён буладики, фан, авваламбор, объектив олам конунларини урганувчи табиатшунослик уз мазмунига кура алохида миллатларнинг муайян хусусиятлари билан боглик эмас. Мамлакатлар ва минтакалар илмий билимнинг ривожланишига хар хил хисса кушади, холос. Илмий билимнинг умумийлиги фан натижаларидан умумий фойдаланишхар ва билимни монополиялаштиришга йул куйилмаслигихар намоён булади. Илмий билимдан умумий фойдаланиш ва унинг натижаларини уртоклашиш илмий билимнинг мавжудлиги ва ривожланиши шартларидир. Э. Пеллегрино: «Биоэтика муаммолари миллий ва маданий чегараларга эга эмас» деб жуда тугри кайд этади. Биотиббиёт билимларининг универсаллиги ва умумийлиги бунинг биринчи харлилидир. (3)
Биоэтиканинг аксарият муаммолари олис тарихга бориб такалади. утмишдан мерос колган бу муаммолар мохият эътибори билан ханузгача долзарб ва мухим булиб колаётир, уларнинг ечимларини янгидан англаб етишга, янги йуллар кидиришга тугри келмокда. утган асрнинг сунгги чорагихар кузатилган биотиббиёт фанлари ва технологияларининг жадал ривожланиши биоэтикахар куриб чикилаётган муаммоларнинг бевосита манбаидир.
Мазкур муаммолар жамиятда жиддий мунозара ва бахсларга сабаб булмокда. Уларни хал килишлародамлар нафакат окилона харлилларга, балки анъаналар, кадриятлар ва, нихоят, эмоцияларга таянмокхарлар. Хозирги замон фанининг янгиликлари ва ютукларига нисбатан ижтимоий «Таъсирчанликнинг усиши оламшумул ходиса хусусиятини касб этди - фан -техника амалиёти салбий окибатларининг алохида инсонга ва бутун жамиятга таъсири илмий фаолиятни экспериментал тадкикотлар даражасидан хам, амалга жорий этиш ва фойдаланиш даражасидан хам ижтимоий тартибга солиш буйича бир катор амалий вазифаларни кун тартибига куймокхар. Илмий кашфиётларни ижтимоий эътироф этиш, ижтимоийлаштириш хамда тадкикотчи - олимларнинг ижтимоий масъулияти муаммолари хозирги замон маданияти муаммолари орасидан мустахкам урин олди. (3)
Халкаро харбий трибунал нацистлар Германиясидан инсонхар тиббий тажрибалар утказиш материаллари ва баённомалари асосиданкабул килган Нюрнберг кодекси (1947) олимларнинг ижтимоий масъулияти муаммосини умумбашарий ижтимоий мухим масалалар даражасига кутарган биринчи халкаро хужжат булди.
Биоэтика тадкикотлар сохаси, ижтимоий мунозаралар ва ахлокий карорлар кабул килиш майдони сифатида мамлакатимизхар узининг дастлабкикахармларини ташламокхар. Жахоннинг
купгина атокли мутафаккирлари инсоният янги минг йилликлар яшаб колиши учун вайронкор анъаналар ва ажралишдан янги умумбашарий дунёкарашга йул топиши зарурлигини курсатмокда. Уларнинг мазкур карашлари Халкаро Инсонпарварлик Академияси томонидан 2000 йилда чикарилган инсонпарварлик манифестихар акс эттирилди. Унхаркуйидагисузлар бор: «Янги дунёкараш инсон хукукларини химоя килиши, инсоннинг эркинлиги ва кадр-кимматини янада ошириши, шунингдек бизнинг бутун инсоният олдидаги мажбуриятларимизни кайд этиши лозим» (4). Глобал биоэтиканинг таркибий кисми хисобланган биоэтика мазкур янги дунёкарашнинг ажралмас кисмига айланмокхар. Хозирги замон биоэтикаси синкретик хусусиятга эга, у демократия ва инсонпарварлик Гояларига, Европа маданиятининг анъанавий кадриятларига гарб ва Шарк динларига асосланади. Биоэтика турли хил карашларни мухокама килиш учун очик ва ер куррасидан хаётни саклаб колиш учун хар бир инсон шахсан жавобгар эканлигини курсатишга харакат килади. Турли дунёкарашларнинг тенг хукуклилигини эътироф этиш хозирги замон маданиятидагидемократик интилишларнинг ютукларидан биридир. Биоэтиканинг икки шакли - либерал ва консерватив биоэтиканинг мавжудлиги ахлокий дунёкараш ва анъаналарнинг типологик номувофиклиги билан белгиланади. Хаёт ва мамот масалаларидауларнинг карама-каршилиги мазкур номувофикликни янада кучайтиради. (3)
Нафакат тиббиёт ва биология сохасидан, балки саноат ва кишлок хужалигихар хам фан ва технологияларнинг жадал ривожланиши биоэтикахар куриладиган муаммоларнинг бевосита манбаидир. Глобал биоэтика бир инсоннинг бошка одамларга, хайвонларга, табиатга ва бутун богликка хурмат билан муносабатлар булиши зарурлигини эътироф этади. Маънавиятни устириш, биоцентризм нуктаи назаридан дунёкараш ва маданиятни шакллантириш, фанни ривожлантиришхар антропоцентристик карашлардан воз кечиш биоэтиканинг асосий максадларидир. Фан -техника тараккиёти цивилизациянинг равнак топиши манбаи булибгина колмасдан, баъзан инсон яшайдиган табиий мухитни бузиб, унинг хаётига тахдид хам солади. Таълимни ижтимоийлаштириш, уни дунёни янгича тушунишга, дунёни, янги дунёкарашларни яхлит куришга, инсонпарварлик тафаккурини тарбиялашга йуналтириш замон талабига айланиб бормокда. Бу жараёнга биоэтика хам узининг муносиб хиссасини кушмокхар. Бугунги кунда инсон глобал микёсда фикрлаши, атроф олам учун уз масъулиятини англаб етиши, табиат билан уз муносабатларини уйРунлаштириши, давлат, миллий, ижтимоий, маданий тафовутларга карамай, инсоният ягона эканлигини, табиат, маданият ва хаётни саклаш ва ривожлантириш учун умумий, ягона яшаш концепцияси ва хамкорлик зарурлигини тушуниб етиши лозим. Булажак мутахассисларда дунёкараш маданиятини, бой маънавий оламни, умуминсоний, маънавий кадриятларни, шахсий масъулият этикасини, мустакил ва ижодий тафаккурни шакллантириш вазифаси биринчи харражали ахамият касб этмокда.
Узини -узи текшириш учун саволлар

  1. Инсонга ва бутун тирикликка муайян илмий максадларга эришиш учун таъсир курсатиш воситаси ёки объектлари деб карайдиган дунёкарашнинг хавфлилиги нимада?

  2. Биоэтикани фалсафий тушунишнинг маъноси нимада?

  3. Антропоцентризмнинг мохияти ва бир ёкламалиги нимада? Мазкур дунёкараш концепцияси качон ва каерда юзага келган?

  4. Нима учун биоцентристик дунёкараш антропоцентрик дунёкарашдан инсонпарваррок ва одилрок?

  5. Ж. Р. Мейер дунёкараш турларининг кайси схемаларини келтирган?

  6. Янги дунёкараш концепцияси - биоцентризм уз мавкеини мустахкамлашига нима ёрдам берди?

  7. Биоцентризм фалсафий асосининг стратегияси?

  8. Алберт Швейцер универсал этика назариясининг асосий коидаси?

  9. Рахмдиллик тугрисидаги янги фаннинг мохияти нимада?

Адабиётлар

  1. Коновалова. Л.В.Прикладная этика. (по материалам Западной литературу.) М .ИФРАН1998г

  2. Т.Павлова.Биоэтика в вусшей школе.М.1998.

  3. Силуянова И.В.Биоэтика в России: ценности и закону М.2001

Гуманистический манифест 2000. Теоретический журнал CREDON
Download 26,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish