Тема: Дарьялар суу каддисинин кыска муддетли болжау

1-амелий.
Тема: Дарьялар суу каддисинин кыска муддетли болжау.
Дарьялар суу каддинин кыска муддетли гидрологиялык тенденция усылында кыска муддетли болжау.
Жумыстын максети: амелий жумыстын максети дарья сууынын каддин гидрологиялык тенденция усылы жардеминде кыска муддетли болжау усылын амелиятта пайдаланыу бойынша тажрийбе, коникпелерин пайда етиу.
Амелият ушын зарур болган маглыуматлар. Амударьянын туйемойын гидрологиялык постында 2008-жыл октябрь айында гузетилген кунделик суу кадди таблицасы (1-таблица).
Жумысты ислеу максетинде берилетугын уазыйпалар:

1. 
   Кунделик суу каддинин берилген Н₀ катарына тийкарлана отырып оны еки кунлик жылжытыу жол менен жана Н₂ катарын пайда етемиз.
   
2. 
   Хар еки озгериуши Н₂ = f(H₀) баслангыш графиги сызылады. Бул жерде Н₀-дарьяда биринши куни олшенген орташа кунлик суу кадди, см; Н₂-екинши куни олшенген орташа суу кадди,см.
   
3. 
   Усы графиктен пайдаланган халда Н₀ дин берилген олшемлери менен Н₂ тийкарында еки кунлик болжау кылыныу керек
   
4. 
   Болжау усылынын натийжелилиги хам сыпатлы бахаланыуын:
   

а) болжау кылынып атырган Н₂ катарынын орташа квадратлы паркы (σ) есапланыуы керек;
б) божаулар усылынын жол койылыу мумкин болган кателиги (δ_м) есапланыуы керек;
в) болжау усылынын абсолют кателиклери (δ) есапланыуы керек;
г) болжау усылынын абсолют кателиклери(δ) нин орташа квадратлы паркы (S)есапланыуы керек;
д) болжау усылынын натийжелилигин (S/σ)аныклау керек;
е) болжау усылынын сыпатын бахалау керек;
ж) болжау усылынын тамийинлениуин (Р) есаплау керек.
5. есаплаулардын натийжелери улыумаластырылып, исленген жумыстын баяннамасы тузилиуи керек.

1. 
   Кунделик суу каддинин берилген Н₀ катарына тийкарлана отырып оны еки кунлик жылжытыу жол менен жана Н₂ катарын пайда еттик.
   
2. 
   Хар еки озгериуши Н₂ = f(H₀) баслангыш графиги сызылады. Бул жерде Н₀-дарьяда биринши куни олшенген орташа кунлик суу кадди, см; Н₂-екинши куни олшенген орташа суу кадди,см.олшенди.
   

Усы графиктен пайдаланган халда Н₀ дин берилген олшемлери менен Н₂ тийкарында еки кунлик болжанады. Хам график 1-сууретте келтирилди. Усы график таблицада келтириледи. Бул маселени шешиуде графиктен пайдаланып Н₀ олшемлери негизинде Туйемойын гидрологиялык постынын суу каддин Н₂ болжауга жардем береди. Болжау натийжелери H₂^р есаплау таблицасына мына коринисте жазылады.1-таблицада келтирилген.

1. 
   суурет. Н₂ = f(H₀) байланыс графиги.
   

1-таблица
Суу каддинин берилген олшемлери хам жардемши есаплаулар таблицасы


Болжау усылынын натийжелилигин хам сыпатын бахалау.
а) болжау кылынып атырган Н₂ катарынын орташа квадратлы паркы (σ) есаплау;

б) божаулар усылынын жол койылыу мумкин болган кателиги (δ_м) есаплау;

в) болжау усылынын абсолют кателиклери (δ) есаплау;

г) болжау усылынын абсолют кателиклери(δ) нын орташа квадратлы паркын (S)есаплаймыз;

д) болжау усылынын натийжелилигин (S/σ)аныклаймыз;

е) болжау усылынын сыпатын бахалау;

ж) болжау усылынын тамийинлениуин (Р) есаплау.

5. 
   Жумыстын сонында есаплаулар натийжелери улыумаластырылып, онынын аналитикалык баяннамасы дузиледи. Аналитикалык баяннамасы жумысты алып барыу ушын максетинде койылган уазыйпаларга сайкес келиуи керек.