Tema: Berdaq shig’armalarinda tildin’ ko’rkemlew qurallarinin’ qollaniliwi. Jobasi



Download 2,6 Mb.
bet3/4
Sana11.07.2021
Hajmi2,6 Mb.
#115494
1   2   3   4
Bog'liq
Berdaq shig'armalari. Prezentaciya

Asannin’ buyriqtan u’zil-kesil bas tartiwi ba’slesiw onin’ o’limine alip keledi de oni darg’a asadi. Batir jigit Amangeldi Asannin’ qanin aliw ushin Qoqand xaninin’ gellesin aladi. Bunnan keyin shayir Amangeldinin’ batirliqlarin ta’riyipleydi. Berdaqtin’ ideyasi tu’sinikli. Berdaq shayir bunin’ menen sheklenbey, o’z zamanlaslarina qarata:

  • Asannin’ buyriqtan u’zil-kesil bas tartiwi ba’slesiw onin’ o’limine alip keledi de oni darg’a asadi. Batir jigit Amangeldi Asannin’ qanin aliw ushin Qoqand xaninin’ gellesin aladi. Bunnan keyin shayir Amangeldinin’ batirliqlarin ta’riyipleydi. Berdaqtin’ ideyasi tu’sinikli. Berdaq shayir bunin’ menen sheklenbey, o’z zamanlaslarina qarata:
  • Amangeldidey bolmag’a,
  • Barip xannin’ qan almag’a,
  • Gelle kesip jan almag’a,
  • Qay birin’nin’ shaman’ keldi?
  • Bul tek shayir ta’repinen berilgen jay soraw emes, al bul o’z zamanlaslarinin’ talabida. Berdaq o’z xalq’ tariyxinin’ qaharmanliq betlerin qalay jan’g’irtsa da o’tkendegi bul xaliq batirlarin o’z zamanlaslarina u’lgi etip qoyadi.
  • Berdaq shayirdin’ qaraqalpaq xalqinin’ 1855-1856-jillardag’I Xiywa xanlig’ina qarsi ko’terilisinin’ basshisi Ernazar Alako’zge arnalg’an “Ernazar biy” atli epikaliq shig’armasi bar. Berdaqtin’ bul shug’armasi ko’terilistin’ kelip shig’iwin bayan etedi ha’m Ernazardin’ jeke qaharmanliq ha’reketlerin aniq ko’rtesedi. Shayirdi ideyal xaliq qaharmani qiziqtirg’an. Sonliqtan, Berdaq o’z da’wirine sonday za’ru’r bolg’an qaharmanliqtin’ tu’sinikli ideyasinizbe-iz aytiwdan bas tartpag’an, usilay suwretlew kerek dep oylag’an.
  • Berdaqtin’ bay a’debiy miyrasinin’ neshshe alwan qirlari menen sirlari. Onin’ ideyaliq ko’rkemlik o’zgeshelikleri, ja’miyetlik siyasiy ko’z-qaraslari, onin’ filosofiyaliq pikirleri, tariyxiy shig’armalarinin’ ko’rkem tili, stillik o’zgeshelikleri, qosiq qurilisi ha’m basqada ma’seleler o’z aldina arnawli izertlewler do’retiwdi talap etedi.
  • Shayir do’retiwshiliginin’ o’zgeshelikleri onin’ dunyag’a ko’z-qarasi ha’m turmisti suwretlew usili ol o’mir su’rgen zamanindag’i, ja’miyetlik, tariyxiy jag’daylarg’a baylanisli bolatug’inlig’i belgili. Shayir o’zi suwretlemekshi bolg’an waqiyani yaki ayirim adam obrazin, zatti oqiwshig’a ayqin, janli tu’rde ko’rsetiw ushin tildegi ha’r qiyli suwretlew qurallarin yag’niy epitet, ten’ew, metafora ha’m basqalardi qollanadi.
  • Berdaqtin’ shig’armalarinda epitet anag’urlim da’rejedegi orin iyeleytug’inlig’in ko’remiz. Misali: zalimlardin’ o’zine ja’birlew zulimin ayta kelip:
  • “Sonday bolsa da jumis bas,
  • Jarilmadi bul qara qas” – deydi.

Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish