|
Tema; Balalar jamaatin qaliplestiriwde
etikaliq sapalardi tarbiyalaw .
Joba.
1.Jameyittin qaliplesiwinde basshiliq etiwdin tiykargi orni
2. Balalar jamiyetinde turli jas ozgesheliklerdin ayirmashiliqlari.
3. Balalar jamiyetinde tarbiyashi menen birgelikte tutqan orni.
Jamoa hám jamoa arqalı torbiyalash torbiya sistemasında olohida áhmiyetke iye bolatuǵın principlerden biri bolıp tabıladı. Bolaning hár tárepleme rawajlanıwı hám shaxs retinde qáliplesiwinde jamoaning jetekshi orını tutıwı haqqındaǵı pikir pedagogika páninig rawajlanıw dáwirleridayoq bildirilgen.
Sol sebepli de bolalar jamoasining rawajlanıwı pedgagogik tárepten basqarıladıgash yarayon bolıp tabıladı. Jamoaga basshılıq etiwdiń tiykarǵı waziypası pedagogikalıq jaqınlawdıń ilimiy tiykarlanǵan sisteması járdeminde jamoa ázolarini torbiyalab, voyaga jetkiziwdai ibarat. Jamoaning torbiyaviy wazıypaları uniń ázolari uib baratuǵın mazmunlı, biliw, oloqa aktiviyagi yarayonida ámelge asıriladı.
Jamoada bolalar bárinen burın mámile normaların ámelde
ózlashtiradilar, óz xatti-háreketlerin basqa odamlar manflatlariga muwapıq torzda qorıwdı, rejeli hám ádalatlı bolıwdı úyrenediler.
Bolalar jamoasi túrli yosh basqıshlarında arnawlı bir ayrıqshalıqlarǵa iye bolǵan halda, barǵan sayın rawajlanıp baratuǵın sistema bolıp tabıladı.
Mektepge shekem torbiya yoshda jamoaning dáslepki tiykarları qáliplesedi. Mektepge shekem yoshdagi bolalar jamoasi bul bolalar boǵchasidagi jamoa, turmıs torzi birgalikdagi iskerlik tiykarında bir -birine boǵlik maqset, máp hám keshiimalar menen torbiyachi baslıqlıǵında birlashgan hám uyushgan bolalar toparı bolıp tabıladı.
Mektepshe torbiya yoshdagi bolalar jamoasida torbiyachi bas toshhkilotchi rolini oynaydı hám bolalarda uyań - aste jamoaning axamiyati haqqında ulıwma nátiyjelerge erisiwde birgalikda kúsh-ǵayrat jumsaw quwanıshı haqqında hár bir bolaning jamoa hoyotidagi roli haqqında toshavvur payda etedi. Mektepge shekem yoshdagi bolalarning ulıwma quwanıshlı keshinmalari, birgalikda etilgen qızıǵıwshılıqlı iskerlik bolalar jamoasi rawajlanıwdıń tiykarı bolıp tabıladı.
Mektepge shekem torbiya yoshi aqırlarına bargapda makabgacha yoshdagi bolalar toparında torbiya to'ǵri jolǵa quyilgan bolsa, sheriklik, ózaro járdem, juwapkerlilik sıyaqlı ayrıqshalıqlar kórinetuǵın boladı.
Sonday etip, jamoa kishilerdiń arnawlı bir toparı bolıp, ol social áhmiyetke iye bolǵan maqset hám de usı maqsetti ámelge asırıw ushın jóneltirilgen iskerlikti toshhkil etedi. Úshewlerbu gruppa ázolari ózaro birlik, ázolarining munasábetler yarayonidagi teńlik tiykarında oǵan basshılıq qılıw hám bir -birine buysunish, sonıń menen birge, jamoa oddidagi juwapkerlik tiykarında arnawlı bir iskerlikti uib baradılar. Jamoa jáne onı qáliplestiriw pedagogikalıq iskerliginiń maqseti esaplanadı. Jamoaning jetekshi torbiyaviy wazıypası shaxstı hár tárepleme torbiyalash ol jaǵdayda unamlı sapaların payda etiw bekkem hoyotiy jaǵdaynı qoror tuptirishdan ibarat.
Bolalar jamoasi torbiyachi pedagog hám de bolalardan ibarat jamoaning quramalı birlashmasi óz - ozınii nazorat. Óz -ozınii basqarıw yarayonini toshhkil etiwshi ǵárezsiz sistema, sonıń menen birge, ozıniiń psihologik ortalıǵına hám onganalariga iye gruppa esaplanadı. Búgingi kúnde pedagog uimlar (L. I Novikov hám boshq.) bolalar jamoasi rawajlanıw yarayonini analiz eter eken, onı tómendegi úsh tárepine itibar baradılar :
A) Jamoani dáslepki qáliplestiriw.
v) Jamoani qáliplestiriw, uniń hár bir ázosini individual rawajlandırıw,
G) Torbiyalanuvchilar ámeliy iskerliginiń turaqlı túrde quramalılasıp barıwı.
Torbiyachi jamoa ázolarining birgalikdagi iskerligin toshhkil etar eken, jamoa ázolarining unamlı tojribaga qosıw imkaniyatın beretuǵın ózaro munasábetlerin qáliplestiriwge tásir etetuǵın - forma hám metodlardan paydalanadı.
Mektepge shekem torbiya yoshidagi bolalar jamoasi mashǵulotlarning ulıwmalıǵı hám ózaro munasábetlerdiń arnawlı bir sisteması sebepli birlashgan bolalar toparı bolıp tabıladı. Uniń qáliplesiwi butun torbiyaviy yarayonning nátiyjesi bolıp, torbiyalanuvchilar hoyoti hám iskerligin to'ǵri toshhkil etiwge boǵliq boladı.
Damak, insan xulqidagi unamlı sapalardan biri kishiler jamoasiga qosıla uish hám ósha jamoa ázolari arasından múnásip orını uish bolıp tabıladı. Bul hár bir kishinen joqarı dáreje hám ádep - etikanı tolab etedi.
Kishiniń odobi, bilimi, fizikalıq kámalı, jamoa ishinde tez ko'rina baslaydı.
Bola yoshligidan baslap ózinde basqalar menen, bolalar jamoasi menen baylanıske mútájlik sezedi. Biraq kishkene bola jamoani ózi tańlay umaydi. Ol biron jamoaga sharayat talapsı menen kelib qo'ladi.
Bola jasap atırǵan jamoa ózine tartatuǵınlı etip toshhkil etilse bola
bunday jamoada ozınii erkin seziwi múmkin. Onıń ushın esha
jamoa - mazmunan boy, odaǵı ózaro munasábetler adamgershilikke tiykarlanǵan bolıwı zárúrli. Jamoani qáliplestirshda jamoa ázolari hám ularning xızmetlerine qoyılatuǵın birden-bir tolablar zárúrli áhmiyetke iye boladı.
Ásirese, bolalar tárepinen óz - ozınii basqarıw jamoa ázolaridan ayırımları basqasınan ústin kelishiga jol qo'ymasligi kerek.
Sol sebepli torbiyachi bolalarni maqsetke muwapıq xızmet kórsetiwin nazorat etip barıwı kerek.
Damak, torbiyachi bola menen ámelge asıratuǵın jalǵız torbiyadagi ishlerdi uyushtirishda malum shárt - sharayatlarǵa ámel qılıwı kerek. Mısalı, jalǵız torbiyadagi suxbatlar, mashǵulotlar, rostm hám kitaplardı kóriw, didaktik oyınlar azandaki saatlarda, soyrda keshki saatlarda ótilse, maqsetke muwapıq boladı.
Bolalar menen kanday ishler uib barıw torbiyachining
ulıwma rejesinde kórsetiliwi kerek. Uib barǵan baqlawları
nátiyje hám qásiyetlerin torbiyachi ozıniiń kúndelik dápterine jazıp baradı.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
