Tema Avtomatik boshqarishning asosiy turlari Reja

Determenik
ARSlarda tashqi ta’sirlar 
doimiy vaqt funksiyasi ko‘rinishida bo‘ladi. 
Stoxastik
sistemalarda esa tashqi 
ta’sirlar tasodifiy funksiya ko‘rinishida bo‘ladi. Odatda asosan determenik 
sistemalar o‘rganiladi.
Barqarorlashgan rejimda xatolik (chetlashish) xususiyatiga ko‘ra statik va 
astotik sistemalar mavjud. 
Agar vaqt mobaynida biron bir doimiy barqaror qiymatga intiladigan 
g‘alayonli ta’sir natijasida rostlanayotgan kattalikning chetlashishi ham ta’sir 
kattaligiga bog‘liq holda doimiy qiymatga intilsa, bunday rostlash sistemasi 
g‘alayonli ta’sirga nisbatan statik sistema deyiladi.
Agar vaqt mobaynida biron bir doimiy barqaror qiymatga intiladigan 
g‘alayonli ta’sir natijasida rostlanayotgan kattalikning chetlashishi ta’sir kattaligiga 
bog‘liq bo‘lmagan holda nolga intilsa, bunday rostlash sistemasi g‘alayonli 
ta’sirga nisbatan astatik sistema deyiladi.
Y
чиқ 

---

2.11-rasm.Statik (1) va i astatik (2) ARSlarda o‘tish xarakteristikalari.
 
Statik rostlash sistemalarida statik xarakteristika har doim og‘ish chizig‘i 
orqali tasvirlanadi (2.11-rasm, a) 
2.12-rasm. Sstatik (a) va astatik (b) ARSning statik xarakteristikalari. 
X
kir.
- kirish ta’siri; Y
chiq.
- rostlanayotgan chiqish parametiri 
Agar vaqt o‘tishi bilan biron bir barqaror doimiy qiymatga intiluvchi ta’sirda 
xatolik xam ta’sir qiymatiga bog‘liq xolda barqaror qiymatga intilsa, rostlash 
sistemasi boshqaruvchi ta’sirga nisbatan statik sistema deyiladi, Agar vaqt o‘tishi 
bilan biron bir barqaror doimiy qiymatga intiluvchi ta’sirda xatolik ta’sir qiymatiga 
bog‘liq bo‘lmagan xolda nolga intilsa, rostlash sistemasi boshqaruvchi ta’sirga 
nisbatan astatik sistema deyiladi.
Astatik rostlash sistemalari uchun statik xarakteristika doimo abtissa o‘qiga 
parallel to‘g‘ri chiziq orqali tasvirlanadi (2.12-rasm, b) 
Shuni ham ta’kidlash lozimki, bir rostlash sistemasi biron bir g‘alayonli 
ta’sirga nisbatan astatik va boshqaruvchi ta’sirga nisbatan statik, va buning 
teskarisi bo‘lishi ham mumkin.
Demak, vazifa doimiy bo‘lgan holda barqaror xatolik kattaligi g‘alayon 
kattaligiga bog‘liq bo‘lgan sistemalar g‘alayon bo‘yicha statik sistemalar deyiladi. 
Agar barqaror xatolik g‘alayon kattaliga bog‘liq bo‘lmasa, u holda sistema