Tema: Anionlar klassifikaciyası. I topar anionlari so42-, so3

B₄O₇^2- TETRABORAT IONINI ANALITIK REAKSIYALARI
Bariy nitrat menen reaksiyasi. Bariy ioni tetraborat ioni menen aq sho’kpe paydal qiladi. Sho’kpe mineral ham sirke kislotalarda eriydi.
B₄O₇^2- + Ba⁺² + 3H₂O = Ba(BO₂)₂+ 2H₃BO₃
Reaksiyani orinlaw:
Probirkag'a 2-3 tamshidan Na₂B₄O₇ hamde Ba(NO₃)₂ salinadi ham aq sho’kpe tusiwi guzetiledi.
Jalin'nin' ren'i bo’yaliw reaksiyasi (farmakopeya usili). Bordin ushuwshan birikpeleri ran'siz jalindi jasil ran'ge kiritedi. Boratlar ushiwshan bo’lmag'anlig'i uchin reaksiyani alip bariwdan aldin' oni ushishan efiri payda qilinadi. Bunin' uchin borat duzi eritpesi tigelde quritilip, son'ra kislotada (kons. H₂SO₄)] eritiledi ham metil yaki etil spirti menen aralastirilip, efir payda qilinadi, jagiladi:
B₄O₇^2- + 2H⁺ + 5H₂O = 4H₃BO₃
Ba(OH)₃ + 3C₂H₅OH = B(OC₂H₅)₃ + 3H₂O
Reaksiyani orinlaw:
7-8 tamshi Na₂B₄O₇ eritpesin tigelge salip, qurig'ansha puwlatiladi. Sabinnan keyin qaldiqqa 3-4 tamshi kons. H₂SO₄, 5-6 tamshi etil (yaki metil) spirt tamizip aralastirin' ham jag'in. Jalin'nin jasil ren'ge bo’yaliwi guzetin'.
Tema: I-analitikalıq topar anionlarına sapa reakciyalar

Reaktivler	Anionlar
	SO4 ^2-	SO3 ^2-	S2O3 ^2-	CO3 ^2-	PO4 ^2-
BaCL2 neytral yaki kúshsiz siltili ortalıqta	BaSO4 aq shókpe	BaSO3 aq shókpe	BaS2O3 aq shókpe	BaCO3 aq shókpe	BaHPO4 aq shókpe
Bariy duzı,HCL ortalıǵında	erimeydi	eriydi,SO2 gazi ajraladı	eriydi,SO2 gazi hám S ajraladı	eriydi,CO2 gazi ajraladı	eriydi
Magnezial aralaspa (MgCL2+NH4OH+HNO3)	-	-	-	-	MgNH4PO4 Aq shókpe
Molibden suyıqlıǵı (NH4)2+MoO4+HNO3)	-	-	-	-	(NH4)3PO4I2 MoO3 2H2O
Oksidlewshiler KMnO4 yaki I2	-	eritpe reńsizle nedi	eritpe reńsizlenedi	-	-
Ammoniyli duzlar NH4CL,(NH4)2SO4	-	-	-	-	-
Fuksin	-	Eritpedegi fiolet reń joǵaladı	-	-	-
Jalın reńiniń boyalıwı	-	-	-	-	-

CO₃ ^2- reńsiz ion hám karbonat kislotanıń anionı. Bul kislota erkin halatta alınǵan emes.Karbonat kislota kúshsiz kislota. Onıń duzları karbonatlar delinedi.
1.Bariy xlorid CO₃ ^2- ionı menen aq shókpe payda etedi:
Na₂CO₃ +BaCL₂ = BaCO₃↓ +2NaCL
Ba ²⁺ +CO₃ ^2- = BaCO₃↓
Shókpe xlorid ,nitrat hám sirke kislotalarda eriydi.
Reakciyanıń orınlanıwı. 2-3 tamshı natriy karbonat eritpesine 2-3 tamshı bariy xlorid eritpesi qosıladı.Bul shókpe suyıltırılǵan kislotalar tásir ettirilgende erip ketedi.

Baqlaw sorawları

1. Sulfat, tiosulfat, gidrofosfat, karbonat, tetraborat, oksalat anionlardıń eriwsheń duzlari.
2. Kislota hám tiykarlardıń 2n eritpeleri: kaliy yaki natriy gidroksidi, ammoniy gidroksidi, xlorid, azot hám sirke kislotalar.
3. Konsentrlangen eritpeler: sulfat, xlorid, nitrat kislotalar, natriy yaki kaliy gidroksidi.
4. Arnawlı reaktivlar: difenilamin eritpesi, qizil yaki ko„k lakmus qog„oz, universal indikator qog„oz, bariy nitrat, gúmis nitrat.
5. Jańadan tayarlanǵan hákli yaki bariyli suw
6. Quruq duzlar: ammoniy xlorid yaki sulfat, temir (II)sulfat
7. Metallar: cink yakialuminiy
8. Erituvshiler: xloroform, amil hám etil spirti
9. CO₃^2-, SO₃^2-, C₂O₄^2- anionlaridan ajralatuǵın gazlardi aniqlaytuǵın ásbap.
Sóz oyını
1.Ózara aralaspaytuǵın suyıq fazalar organikalıq eritiwshi hám ajıratılıwı kerek bolǵan zatlardıń suwdaǵı eritpesinen ibarat sistemadaǵi ekstraksiya .... delinedi.
2.Reaktivler grammlap qanday asbapta ólshep alamız.
3.Bariydiń shókpeleri qanday reńde.
4.Metall ionları ne dep ataladı.
5.Kislota qaldıq ionları ne dep ataladı.
6.Bólistiriliw nızamı kimniń atı menen ataladı.
1.Reakciyalardı qaysı úskenede orınlaymız.
2.Íssılıq qaysı asbapta ólshenedi.
3.Kalciy gidroksidiniń reńi qanday.
4.Qaysı metalldıń birikpesine qızıl qan duzın qossań qanday birikpe payda boladı.
5.Teris elektrleniwsheńligi 1,4 úlken bolǵan baylanıs túri ne dep ataladı.
6.Ilimpazdıń atına qoyılǵan kolba.
Kristall jıynaw
1.Birinshi analitikalıq gruppa aninlarina qaysilar kiredi?
J: SO₄^2-, S₂O₃^2- , C₂O₄^2-, CO₃^2-, B₄O₇^2-, PO­₄^3-, AsO₄^3-, AsO₃^3-, F^- anlitik reaksiyalar
2.Qaysi duzlar sirke kislotada eriydi?
J: Karbonat BaCO₃, tetroborat BaB₄O₇, ortofosfat Ba₃(PO₄)₂ hám arsenat Ba₂(AsO₄)₂
3.Gumus kationi Ag⁺ birinshi gruppa anionlardıń qaysi biri menen shókpe payda qılmaydı?
J: F^- qaysi biri menen shókpe payda qılmaydı
4.Ag⁺ I- gruppa anionlardıń qaysi biri menen shókpe payda qılmaydı?
J: SO₄^2-, AsO₄^3-
5.Qórǵoshin kationi I- gruppa anionlari menen payda qılǵan duzlari suwda eriyme?
J: Joq erimeydi
6.Suvli eritpelerde I- gruppa anionlariń reńi qanday bo`ladi?
J: reńsiz
7.I-gruppa anionlarinin’ oksidlewshileri qaysilar?
(AsO₄^3-ayrim CrO₄^2-,Cr₂O₇^2-)
8.I-gruppa anionlarinin’ qaytariwshilari qaysilar?
(AsO₃^3-,S₂O₃^2-,SO₃^2-,Cr₂O₄^2-)
9.Mineral kislotalar tasirinde ushiwshan’ kislota anionlari(CO₃^2-,SO₃^2-,S₂O₃^2-) neni
Payda qilip tarqaladi?(CO₂↑ ham SO₂↑)
10.Sulfata nionlarinin’ qaysi duzlari suwda jaqsi eriydi?
(NH₄⁺ ham Me⁺ lar menen payda qilgan duzlari)
11.Sulfationlari Ba²⁺Kationlari menen qanday ren’degi shokpe payda qiladi(Aq)
12.BaSO₄ ham PbSO₄shokpelerinin’ qaysi biri mineral kislotalarda eriydi(PbSO₄)
13.Bariy radizonatinin’ Sulfat ionlari menen reaktsiyalarin jazip korsetin’()

14.Barliq sulfat kislotalar qaysi gazdi payda etip tarqaladi? (SO₂)
15.SO₃^2-ioninin Ag⁺kationi menen reaksiyasi qaynatilganda qanday ozgeris juz beredi? (Ag₂O esabinan qaraya baslaydi)
16.SO₃^2-ioni KMnO₄tasirinde nege shekem okislenedi? (SO₄^-2)
17.SO₃^2-ioni Natriy nitro prussid penen reaksiyasinda qanday ren payda boladi? (Ashiq qizil)
18.SO₃^2-ioni Zn metali tasirinde nege shekem qaytariladi? (H₂S)
19.S₂O₃^-2ionina mineral kislotalar tasir etterilgende ne esabinan eritpe ilaylanadi? (H₂S₂O₃kislota payda bolip, SO₂ ham S ke tarqaliwi esabina)
20.S₂O₃^2-ioninin Ag⁺kationi menen reaksiyasindagi renler ozgeriwi izbe-izligin korsetin? (Daslep Ag₂S₂O₃ aq shokpe astelik penen daslep sari keyin qonir ham aqirinda Ag₂S qara shokpe)
21.Tiosulfat- ion Cu(II) kationi menen qanday renli shokpe payda etedi ham ol qanday zat? (Qara shokpe Cu₂S)
22.Eki tiykarli Shavel kislotasinin anonym formulasin tabin? (C₂O₄^2-)
23.Bariy oksolat qanday shokpe? (Aq renli shokpe)
24.Bariy oksolati sirke kislotada eritiw ushin ne islew kerek? (Qaynatiw)
25.Oksolat ioni gumis kationi menen reaksiyasinda qanday shokpe payda boladi? (Pishloq simon shokpe)
26.Kislotali ortaliqta oksolat ioni bolgan isitilgan eritpege KMnO₄ti suyiltirilgan eritpesinen tasir ettirilgende oksolat ioni qanday gaz shigari pokislenedi? (CO₂)
27.Tetroborat H₂B₄O₇neshe tiykarli kislota? (2)