Тема №2 Стромал-тамыр дистрофиялар (Мезенхималлы дистрофиялар) План

Мукоидли богиу (исиниу)
Мукоидлы исиниу - бириктириуши токыманын жузеки хам кайтымлы бузылыуы болып есапланады. Бунда тийкаргы затта гиалурон кислотасынын мугдарынын кобейиуи натийжесинде гликозаминогликанлардын топланыуы хам кайтадан таралыуы болады. гликозаминогликанлар гидрофилли касийетке ийе, олардын топланыуы токыманын хам тамырлардын откизиушилигин кушейтеди. Усы себепли гликозаминогликанларга плазманын белоклары, тийкарынан глобулинлер хам гликопротеидлар араласады. Натийжеде клетка аралык затынын гидратациясы рауажланады хам токыма исинеди.
Микроскопиялык кориниси: гематоксилин хам эозин менен боялганда тийкаргы зат базофилли болады, ал толуидин когинде-кызыл болады. хроматотроп затлардын топланыуы натийжесинде тийкаргы клетка аралык затында метахромазия феномени рауажланады. Коллаген талшыклары топ дузилисин саклаган болып, олар исинген хам фибрилляр талшыклардай таралган болады. олар коллагеназанын тасирине тураксыз хам пикрофусцин менен боялганда кызгылт-сары ренге ийе болады. мукоидлы исиниуде тийкаргы зат хам коллаген талшыкларда клеткалык реакция болыуы мумкин, ягный лимфоцитлер, гистиоцитлер хам плазмоцитлер инфильтрациясы болыуы мумкин.
Органнын сырткы кориниси мукоидлы исиниуде озгермейди, ал характерли коринислер тек гана микроскоп астында коринеди.
Мукоидлы исиниудин акыбети еки турли болыуы мумкин: токыманын толык калпине келиуи хам фибриноидлы исиниуге отиуи.
Функционаллык ахмийети. Орган функциясы бузылады, мысалы, ревматик эндокардитте вульвиттин рауажланыуы менен журек функциясынын бузылысы хам т.б.


Фибриноидли богиу (исиниу)
Фибриноидлы исиниу - бириктириуши токыманын тийкаргы затынын хам талшыкларынын терен хам кайтымсыз бузылысы болып, тамырлар откизиушилигинин кушейиуи хам фибриноидтын топланыуы менен отеди.
Фибриноид курамалы зат, онын составына белоклар хам полисахаридлер (коллаген талшыкларынын таркалыуынан пайда болган) тийкаргы затлардан хам кан плазмасынан, сондай-ак, клетка нуклеопротеидлеринен турады.фибриноидтын ен керекли компоненти болып фибрин есапланады.
Микроскопиясында плазма менен синирилген коллаген талшыкларынын топламы гомогенли болып коринеди, ол фибрин менен биргеликте еримейтугын беккем бирикпени – фибриноидты пайда етеди. Олар кышкыл бояуларында сары ренге боялады. Метахромазия феномени бириктириуши токымада халсиз рауажланган, бул тийкаргы заттын деполимеризациясы менен тусиндириледи.
Фибриноидлы исиниудин акыбетинде некроз рауажланады, ол бириктириуши токыманын толык деструкциясы менен характерленеди. Некроз болган участкаларда макрофаглар реакциясы рауажланады.
Фибриноидлы исиниу болган хар кыйлы органлар хам токымалардын сырткы кориниси аз озгереди, ал характерли озгерислер тек гана микроскоп астында коринеди.
Фибриноидлы исиниудин себеплери хар кыйлы болыуы мумкин. Олардын ишинде ен ахмийетлиси: жукпалы-аллергиялык (мысалы, туберкулезда кан тамырлардын фибриноиды менен гиперергиялык реакциясы), аллергиялык хам аутоиммун кеселликлер (ревматик кеселликлер, гломерулонефрит кеселликлериндебириктириуши токыма хам кан-тамырлардын фибриноиды), ангионевротик кеселликлер (гипертония кеселинде артерия дийуалынын фибриноиды). Бул кеселликлерде фибриноидлы исиниу органларда системалы таралган болады. Жергиликли характердеги фибриноидлы исиниу исиниу (воспаление) процессинде, мысалы, аппендицитте аппендикстин фибриноиды, асказан хроник жарасы ултанынын фибриноиды, теридеги трофик жаранын фибриноиды хам т.б.
Фибриноидлы исиниудин акыбетинде некроз рауажланып, онын орайында бириктириуши токыма (склероз) ямаса гиалиноз процесслери рауажланады.
Фибриноидлы исиниудин функционаллык ахмийети улкен. Ол орган функциясынын томенлеуине хам токтауына алып келеди, мысалы, кауипли гипертонияда откир буйрек жетиспеушилиги клубочка артериолаларынын фибриноидлы неркозы менен характерленеди.