Televizion texnologiyalar

Avtomatik animatsiya va ularning turlari..
Kompyuter tasvirlariga bo’lgan qiziqish, ularda juda katta 
hajmdagi ma`lumotlar saqlanishi bilan izohlanadi: tasvirlarni 
yaqqol namoyish etish imkoniyati mavjud bo’lib, ularni tahlil 
etish uchun axborot texnologiyalari sohasida maxsus bilimlar 
talab qilinmaydi. 

---

Kompyuter grafikasi mustaqil yo’nalish sifatida XX asrning 60-
yillarida paydo bo’ldi va maxsus amaliy dasturlar paketi ishlab 
chiqildi. O’sha paytda kesmalar yordamida chizish, ko’rinmas 
chiziqlarni o’chirish, murakkab sirtlarni akslantirish usullari, 
soyalarni shakllantirish, yoritilganlikni hisobga olish tamoyillari 
ishlab chiqilgan edi. Bu yo’nalishdagi ilk ishlar vektorli 
grafikani rivojlantirishga ya`ni, chiziqlarni kesmalar orqali 
chizishga yo’naltirilgan edi. 70-yillardan boshlab nazariy va 
amaliy ishlarning aksariyati fazoviy shakl va ob`ektlarni 
o’rganishga qaratildi. Bu yo’nalish uch o’lchovli grafika (3D) 
nomi bilan ataladi. Uch o’lchovli tasvirlarni modellashtirish 
fazoning va jismlarinnig uch o’lchovliligini, kuzatuvchi va 
yoritish manbalarining joylashishini hisobga olishini talab etadi. 
Murakkab sirtlarni akslantirish, releflar va ularning 
yoritilganligini modellashtirish bilan bog’lik masalalarning 
paydo bulishi uch o’lchovli grafikaga bo’lgan ehtiyojni yanada 
oshirdi.
90-yillarda kompyuter grafikasining qo’llanish sohalari ancha 
kengaydi, ya`ni uni keng tadbiq qilish imkoniyatlari paydo 
buldi. Natijada kompyuter grafikasini faoliyati dasturlash va 
kompyuter texnikasi bilan bog’liq bo’lmagan mutaxassislarining 
ish vositasiga aylandi. Kompyuter grafikasining yangi 
yo’nalishlardan biri haqiqiy tasvirlarni shakllantirishning uslub 
va tamoyillarini ishlab chiqishga bag’ishlangan. Bu tamoyillarga 
ko’ra tasvirlarin bevosita kuzatish yoki optik qurilmalar 
yordamida ro’yxatga olish imkoniyati mavjud bo’lishi kerak. 
Shunday tasvirlarga extiyoj dizayn, arxitektura, reklama va 
boshqa sohalarda paydo bo’ldi. EHMlar funktcional 
imkoniyatlarining kengayishi kompyuter grafikasining 
rivojlanishiga asos yaratdi va tasvirlar animatciyasini 
ta`minlovchi tizimlar yaratilishiga olib keldi. Bunday tizimlarni 
quyidagi uchta guruhni ajratish mumkin: 

---

•
kimyo, tibbiyot, astronomiya va boshqa sohalardagi 
jarayonlarni ko’rgazmali namoyish etish;
•
harakatdagi holatlar tasavvurini (imitatciya) paydo etuvchi 
tizimlar (kompyuter o’yinlari va boshqalar);
•
kino va televideniya uchun tasvirlar tayyorlovchi tizimlar.
Aynan shu yo’nalishlarda kompyuter grafikasini rivojlantirishda 
asosiy qiyinchiliklarga duch kelindi. Ular uchun modellarning 
yuqori aniqligidan tashqari EHM imkoniyatlariga ham yuqori 
talablar qo’yiladi.
Kitobxonlar e`tiboriga taklif etilayotgan ushbu o’quv 
qo’llanmada kompyuter grafikasining 
•
Nuqtali (rastrli);
•
Ob`ektli (Vektorli);
•
Fraktal turlari haqida boshlang’ich tushunchalar keltirilgan.
Injenerlik grafikasida ilk bor haqiqiy ob`ektlarini uch o’lchovli 
koordinatada modellashtirish imkoniyati tug’ildi. Injenerlik 
grafikasi tasvirlarni avvalo o’zaro tutashtirilgan karkas 
shaklidagi rasmlardan boshlab zamonaviy murakkab ob`ektlarni 
ekranda turli ranglarda va turli ko’rinishdagi tasvirlarini 
olishgacha bo’lgan rivojlanish bosqichini bosib o’tdi.

---

Yuqorida aytib o’tilganidek, ko’rgazma grafika tijorat va 
namoyish grafikasining yig’indisidan iborat. Shunday qilib 
ko’rgazma grafigi tijorat va namoyish grafikalarini bazaviy 
funktciyalari to’plamidan iborat va u quyidagi uch xil masalani 
echishga imkon beradi: 
•
grafika va diagrammalar bilan ishlash;
•
tasvirlarni taxrirlash va saqlab ko’yish;
•
kurgazma materiallarini rejalashtirish va tayyorlash.