Televideniye va telemexanika asoslaridan qo‘shimcha savollar

To‘la television signalning tarkibiga nimalar kiradi?

43. Video signal – o‘zida uzatilayotgan tasvirning nuqtalarni yorug‘ligini jamlovchi ma‘lumotlar to'plami yoki biz televizor ekranida ko‘radigan axborot. 44. Satr va kadrlar o‘chiruvchi impulslar (SO‘I va KO‘I) - uzatgich trubkasidagi va qabul qilgich- kineskopdagi satr va kadr bo‘yicha nurlarni ortga harakati vaqtida tasvirga tasiri bo‘lmasligini ta‘minlash maqsadida nurlarni o‘chirishga xizmat qiladilar. Agar bu impulslardan foydalanilmasa, ortga harakat qiluvchi satrdan yorug‘ chiziqlar tasvirlarda jimirlovchi gorizontal va kadrdan yonboshlagan chiziqlar hosil bo‘ladi. O‘chirivchi impulslar har satr va yarim kadrlarni oxirida o‘chish yoki qora rang sathida uzatiladi (3.2-rasm).

45. Satr va kadrlarning sinxroimpulslari (SSI va KSI) uzatuvchi va qabul qiluvchi taraflarda yoyuvchi moslamani sinxron (bir vaqtda) ishlashini ta‘minlaydi. Satr sinxroimpulsi noto‘g‘ri ishlasa ekranda tasvir chap va o‘ngga harakatlanishi, kadr sinxroimpulsi ishlamasa tasvir tepaga va pastga harakatlanishi kuzatiladi. Shu sabab bu SSI va KSI tasvirni normal ishlashda katta ahamiyatga ega.

46. Televizion signallarning spektri?

Videosignalda ishtirok etgan barcha chastota qiymatlari videosignal spektri deyiladi. Bunda past chastotalar katta videoob`yektlarni uzatsa, yuqori chastotalar mayda detallarni uzatishga javob beradi. Ushbu holatda spektrning maksimal qiymatdagi chastotalari yagona piksellarni uzatishga mos keladi. Shuning uchun videosignalning pastki chegaraviy chastotasini aniqlashda oq-qora simmetrik polosali tasvirdan foydalaniladi(3.4-rasm) Shunday qilib TV signalning eng pastki chastotasi 50 Hz bo`ladi. Yuqori chegarasini toppish ancha qiyin. Yuqori chastota mayda detallarni nozik uzatish bo`yicha aniqlanadi.

47.TV signallarning chiziqli spektri nima?

TV signallar chastota spektri chiziqli spektrga ham ega bo`lishi mumkin. Bunda markazda strochniy chastotalar garmonikasi joylashsa, uning atrofida tor (nozik) signallar polosalari joylashadi(3.5-rasm) Bular vertical razvyo`rdkaga va tasvir detallarining harakatiga mos keladi. Uzatulgan tasvir haqidagi axborotni eltuvchi energiya zonalari diskret hususiyatga ega bo`lib, garmonikalar nomeri o`sishi bilan ushbu zo`nalar energiyasi kamayib boradi, bu esa rangli televideniyeda asqotadi.

48. Bizning davlatimizda TV uzatuv standartlarining asosiy parametrlari qanday?

1. 
   Kadrdagi umumiy stroklar soni-625;
   
2. 
   Sekunddagi kadrlar soni-25;
   
3. 
   Sekunddagi yarimkadrlar soni-50, har bir yarimkadrdagi stroklar 312,5;
   
4. 
   Kadr formati 4/3;
   
5. 
   Strochniy razvyordka davri=64 mkc (f_ctr=15625 Hz);
   
6. 
   СГИ davomliligi-12 mkc (strok bo`yicha teskari yurish vaqti);
   
7. 
   CCИ davomiyligi-4,7 0,2 mkc;
   
8. 
   Kadrli razvyordka davri-20 mc (f_k=50 Hz);
   
9. 
   КГИ davomiyligi-1612 mkc (kadr bo`yicha teskari yurish vaqti);
   
10. 
    KCИ davomiyligi-odatda 160 mkc deb olinadi.
    

49. Televideniye signallari?

Oq-qora televideniye bilan to`liq moslashish, ya`ni oq-qora televizordagi rangli ko`rsatuvlarni oq-qora ko`rinishda qabul qilish imkoniyati bo`lishligini amalga oshirish. Bu holat oq-qora va rangli qabul qilgichlarni bir vaqtda ishlashi ta`minlanadi. Shu sababli rangli televideniyeni yaratishda oq-qora televideniyening parametrlar bilan mos kelishini ta`minlash kerak. Eng asosiy parametrlar-satr va kadr yoyishlarning chastotalari, chastota polosasi (kengligi) saqlanishi lozim.

50. Zamonaviy rangli televideniyega qo‘yiladigan asosiy talablar nima?

Rangli television qabul qilgichlarning nisbatan soddaligi, nisbatan arzonligi va ishonchliligi, Boshqa davlatlar bilan axborot dasturlarini almashishni ta`minlaydigan moslashgan standartlarni yaratish.

51. Rangli televideniyeda R,G,B ranglar nisbati qanday olinishi lozim?

52. To`la rangli television signal quyidagi tashkil etuvchilardan (komponentalardan) iborat:

1. 
   To`la chastota polosasidagi yorug`lik signali (6,5 MHz);
   
2. 
   Cheklangan 1,5 MHz lik polosadagi ikkita rangfarq signallar (R-Y va V-Y), ular yorug`lik signali spektrini zichlashtirish uchun bitta yoki bir nechta tashuvchi chastotalarda modulyatsiyalanib, uning yuqori qismiga joylashtiriladi.
   
3. 
   Qabul qilgichni sinxronizatsiyalovchi signali;
   
4. 
   Ranglarni sinxronizatsiyalovchi signallar;
   

53. Analog signalni raqamliga aylantirishda qanday operatsiyalar bajariladi?