Телескоплар. Қуѐшнинг асосий физик характеристикалари

European Extremely Large Telescope

---

Қуѐш – Ердан кўриниши 
Қуѐш – бизнинг Қуѐш тизимимизда 
марказий ўринда турувчи жисм. У бизга энг 
яқин юлдуз. Ёруғлик нури Қуѐшдан Ергача 
атиги 8 дақиқада етиб келади. 
Қуѐш – Галактикадаги оддий юлдуз (ѐши 
4,8 млрд. йил), сариқ карлик, ўта янги 
юлдузлар портлашидан ҳосил бўлган , темир 
ва бошқа элементларга бой. Қуѐш 
сайѐралар тизимини шакллантира олган, бу 
тизимнинг учинчи сайѐраси – биз яшаѐтган 
Ер. У (яъни Қуѐш) Қуѐш тизимидаги барча 
жисмлар ҳаракатини бошқаради.

---

Қуѐш ва Ердаги ҳаѐт 
а) Қуѐш улкан энергия манбаи
. Ер 
ҳаѐтида ҳал қилувчи рол ўйнайди. 
Ердаги бутун органик оламнинг 
(ўсимликлар, ҳаѐт) сабабчиси Қуѐш. У 
нафақат иссиқлик ва ѐруғлик манбаи, 
балки бошқа энергия турларининг ҳам 
(нефт, кўмир, сув, шамол ва ҳ.к.) 
бирламчи манбаидир. Олимлар битмас-
туганмас энергиядан амалий 
фойдаланиш устида тинмай изланишлар 
олиб боришмоқда.
- 
диаметри 3,7 м ва вазни 24 тн ли базальт диск 1790 йилда Мехико шаҳрида топилган. Тош пиктографик 
белгилар – 20 та ацтек кунлари, тўртта давр (қуѐш даври) ва иккита феруза илон – қадимги осмон рамзи 
тасвирлари билан қопланган.
б)
Қуѐш - қадимий сиғиниш объекти
. Энг 
қудратли илоҳ, ғолиблик рамзи. Гелиос – 
қадимги юнонлар худоси, Ярило – славянлар 
худоси ва ҳ.к. Қуѐшга атаб эҳромлар қурилган, 
мадҳиялар айтилган, қурбонликлар қилинган.
«Қуѐш тоши» - 1968 й Мехикода ўтган Олимпия ўйинлари рамзи. 
Ацтеклар календарининг «Қуѐш тоши» кўринишидаги бу тасвири

---

Қуѐшнинг айланиши