“Телекоммуникация” факультети «Телекоммуникация» кафедраси

Бўлинган мухитга киришнинг маркер усули. 
Киришни маркер усулидаги тармоқларда (уларга Token Ring, тармоғидан ташқари FDDI 
тармоғи хам) даврийлик асосида мантиқий халқа бўйлаб бекатдан бекатга ўтиш имконияти 
берилади. Token Ring тармоғида халқани кабел бўлакдари хосил қилади қўшни бекатларни 
боғловчи. Шундай қилиб, хар бир бекат ундан олдинги ва кейинги бекатлар билан боғланган ва 
бевосита фақат улар билан маълумот алмашиниши мумкин. Бекатни жисмоний мухитга 
киришини таъминлаш учун махсус қолип халқа бўйлаб айланадаи. Бу маркер Token Ring 
тармоғида халқа доим бевосита маълумотни фақат олдинда турган бекатдан олади. Бундай бекат 
оқимда юқорироқ жойлашган яқин фаол қўшни деб номланади – NAUN Маълумотни олдинда 
турган бекат ундан пастда турган бекатга беради.
Маркерни олгач, уни тахлил қилади ва кузатишга керакли маълумот аниқланмагач 
кейинги бекатга харакатини таъминлайди. Агар бекат олган маркерида узатишга маълумот бўлса, 
унда халқадан маълумотни бўлса, унда халқадан маълумотни олиб, жисмоний мухитга кириш 
имконини беради. Сўнг бекат халқага белгиланган компьютерда битлар кетма-кетлигида кадр 
маълумотларини беради. Узатилган маълумот халқа бўйлаб доим битта йўналишда бекатдан-
бекатга ўтади. Кадр адрес манбаси ва адрес белгиси билан таъминланган. Агар кадр белгиланган 
бекатга келса, ўзини адреси эканлигини аниқлаб, кадрни ички буферига копия келади ва кадрга 
қабул қилганлиги хақида белги қолдиради. Бундай кириш алгоритмлари Token Ring тармоғида 4 
Мбит/с тезлигида ишлайди. Расмда вақт диаграммали мухитга кириш алгоритми тасвирланган. 

---

75 
6 
5 
4
3
2
1 
t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8 t9
маркер А пакетнинг нусхаси А пактдан халкага 2-станция маркерни
станция 3 станцияга чикиш. кабул кияпти 
кабул килиш пакетини
бахолаш 
Бунда А пакетини халқада узатилиши кўрсатилган; қайсики В бекатдан ташкил топган ва 
бекат 1 дан бекат 3 га узатилган. Пакет А манзилга етгач унда 2 та аломат аниқланади- адресини 
аниқлаш аломати ва пакетини буферга копия қилиш аломати. Пакетни бекат 1 га 
қайтарилганидан кейин жўнатувчи адрес манбаига қараб пакетини аниқлади ва халқадан 
пакетниўчиради. Бўлувчи мухитга эга бўлиш вақти Token Ring тармоғида маркерни ушлаб 
туриш вақти билан чегараланади. Вақт тугагач бекат шахсий маълумотларни узатишни тўхтатиш 
керак ва маркерни халқа бўйлаб узатиш керак. Одатда маркерни ушлаб туриш вақти 10 Мбит/с га 
тенг. 
Token Ring тармоғида 16 Мбит/с тармоғида халқага киришни сал бошқача алгоритмли 
ишлатилади. Бу алгоритм маркерни олдинроқ озод қилиш деб номланади. Бунда бекат маркерни 
кадрини охирги битини ўтказиши биланоқ кейинги бекатга узатади. Бунда у қабул қилганлиги 
хақида тасдиқланишини кутмайди. Бундай усул самарали чунки халқа бўйлаб бирданига бир 
неча бекатларни кадрлари харакатланади. Лекин фақатгина маркерга эга бўлган бекатгина 
кадрларни киритиш қилиш мумкин. Қолган бекатлар бу вақтда бошқа бекатларни кадрларини 
қайтаради. 
Кадрлар орқали узатилган хар-хил турдаги маълумотларга хар-хил устиворликлар 
белгиланиши мумкин: 0 дан 7 гача. Кадрни аниқ бир устиворлигини узатилган бекат хал қилади. 
Маркер шунингдек доимий жорий босқич устиворликка эга бўлиши мумкин. Бекат ўзи жўнатган 
маркерни қўлга олиши мумкин, фақатгина , жўнатмоқчи бўлган кадр устиворлиги маркер 
устиворлигидан баланд (ѐки тенг) келсагина. Акс холда бекат маркерини кейинги халқадаги 
бекатга узатишга мажбур. Фақатгина, ягона нусхадаги маркерни тармоқда бўлишига актив (фаол) 
монитор жавоб беради. Агар актив монитор маркерни узоқ вақт давомида қайта қабул қилмаса, у 
янги маркер хосил қилади.