Sof egilishda normal kuchlanishlarni aniqlash
Sof egilishga qarshilik koʻrsatuvchi to'sinning ixtiyoriy kesimlarida paydo bo'luvchi eguvchi momentlarni muvozanatlovchi normal kuchlanishni aniqlaymiz.
I. Masalaning statik tomoni
Quyidagi ishlarni ketma-ket bajaramiz:
1) to'sinni chap tayanchdan ixtiyoriy z abscissa boʻyicha fikran qirqamiz (2.37-shakl, a)
2) m-m kesimning o'ng tomonini tashlab yuborib,to'sinning qolgan qismini alohida ajratib olamiz (2.37 shakl, b). Kesimdan koordinatalari x, y va yuzasi AA bo'lgan element ajratib olamiz; bu elementga faqat AN= GAA ichki zo'riqish ta'sir ko'rsatadi;
3) ajratilgan qismning muvozanatini tekshiramiz,
Umumiy holda oltita muvozanat tenglamasini tuzish mumkin:
Nihoyat, muvozanat tenglamalarining oxirgisi ayniyat ravishda nolga aylanadi, chunki ANg zo'riqish kuchi oz o'qiga parallel yo'nalgandir. Shunday qilib, cheksiz ko'p noma'lum miqdor o ga ega boʻlgan uchta tenglamalar sistemasiga ega bo'ldik. Bu jihatdan olganda sof egilishda normal kuchlanishni aniqlash masalasi statik aniqmas ekan.
II. Masalaning geometrik tomoni
Sof egilishga qarshilik ko'rsatuvchi to'sin (masalan, rezinadan yasalgan)ning sirtiga to'r chizib (2.38-shakl, a), deformatsiyadan so'ng quyidagi hodisalar namoyon bo'lishini kuzatish mumkin:
1) to'sinning sirtidagi bo'ylama chiziqlar deformatsiyadan keyin oraliq masofa t ni o'zgartirmasdan egrilanadi; ko'ndalang chiziqlar esa to'g'riligicha qoladi. Bu hol, birinchidan y o'qi yo'nalishida chiziqli deformatsiya (e,= 0) mavjud emasligini, ikkinchidan esa Bernulli gipotezasining to'g'ri ekanligini tasdiqlaydi.
2) to'sinning qavariq tomonidagi tolalari cho'zilib (a, > a), botiq tomonidagi tolalari esa siqiladi (a, a); ular orasida yotuvchi qandaydir tolalar o'z uzunliklarini o'zgartirmaydi (masalan, a, a, 2.38-shakl, b). Demak, to'sinning cho'zilgan va siqilgan tolalar qatlami orasida shunday qatlam mavjud ekanki, unda yotuvchi tolalar to'sin egilganda ham o'zuzunliklarini o'zgartirmas ekan. To'sinning cho'zilmagan va siqilmagan tolalari yotgan qatlami neytral qatlam deyiladi, Neytral qatlam tekisligi bilan to'sinning ko'ndalang kesim tekisligi kesishgan chiziq mazkur kesimning neytral o'qi deb ataladi. To'sin egilganda har bir ko'ndalang kesim o'zining neytral o'qi atrofida aylanadi. Brusdan ajratib olingan Az uzunlikdagi elementni ko'rib chiqamiz (2.38 shakl, d); neytral qatlamdan yuqoridagi barcha tolalar cho'zilib, pastki tolalar esa siqiladi. Materiallar qarshiligi to'la kursida neytral qatlamdan y masofadagi ixtiyoriy tolaning nisbiy cho'zilishi neytral o'qqacha bo'lgan masofaga mutanosib ekanligi isbotlangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |