Технологияси

 Уруғларни ивитиш ва нишлатиш. 
Бу қадимий ва кенг тарқалган усул бўлиб, 
уруғларнинг униб чиқишини тезлаштириш учун қўлланилади.Уруғлар халталар 12-
13 қисмигача солиниб сувга ботирилади. Уруғ ботирилган сув ҳар 12-15 соатда 
алмаштирилади ва унинг ҳарорати иссиқсевар экинлар учун 18-20°, совуққа 
чидамли экинлар учун эса 10-12° дан паст бўлмаслиги лозим. Тез униб чиқувчи 
экинлар уруғи 10-12 соат. секин униб чиқувчилар эса 1-2 сутка давомида ивитилади. 
Уруғларнинг сувда бундан зиѐд ивитилиши уларнинг сифатига салбий таъсир 
кўрсатади. Бўртган уруғларни нишлатиш учун улар юпқа қилиб (6-8 см) ѐйилади, 
усти ѐпилиб иссиқхонада сақланади. Машинада экиш учун уруғнинг 3-5 %и, 
бўртганда нишлатиш тўхтатилади. Нишлатилган уруғлар суғорилган нам тупроққа 
экилади. 
Барботѐрлаш.
Кейинги йилларда сабзавот экинлари уруғини ивитишнинг янги 
хили ишлаб чиқаришга тавсия этилди. Бу усулнинг моҳияти I қисм уруққа 4-5 қисм 
сув аралаштирилиб тагидан кислород ѐки ҳаво 0,5 -0,8 атмосфера босимда берилади. 
Натижада сув билан уруғ тинимсиз аралашади. Бу жараѐн сув ҳарорати ва уруғ 
турига қараб турлича давом эттирилади. Сув ҳарорати 20° С бўлганда кислород 
билан аралаштириш горох уруғи 6 соат, редиска ва салат - 12.помидор ва лавлаги - 
12-18, бодринг, қовун, петрушка, шивит 18, сабзи, пиѐз -18-24, қалампир ва тарвуз - 
24-36 соат давом эттирилади. Ҳаво билан аралаштирилса, бу жараѐн анча чўзилади. 
Барботѐрлаш натижасида униб чиқиш жадаллашади, ҳосилдорлик сезиларли 
даражада ошади. 
Уруғни термик ишлаш.
Бу уруғ унишини жадаллаш-тириб қолмай, балки 
ўсимликнинг биологик хусусият-ларини ҳам ўзгартиради. Уруғни экишолди юқори 
ҳароратда ишлаш – қиздириш, паст ҳароратда ишлаш эса чиниқтириш дейилади. 
Қовоқдошлар оиласига мансуб экинлар уруғи (50-60°С да 4~5 соат) қиздирилиб 
экилса. ўсимликда урғочи гуллар сони ортади, ҳосилдорлик, айниқса биринчи 
теримда анча ошади. 
Сабзавот экинларининг совуққа чидамлигини ошириш учун экиш олдидан 
уруғлар паст (-1-5°С) ѐки ўзгарувчан ҳароратда чиниқтирилади. Иссиқсевар 
сабзавот экинлар (қовоқдош, томатдошлар) нишлаган уруғлари 12-18 соат -1-5° 
ҳароратда. сўнгра эса 12-16 соат 15-25° ҳароратда сақланади. Шу тартибда 
чиниқтириш 15-30 кун давом этади. Ҳароратнинг даврий равишда алмашиб 
турилиши ўсимликларнинг фақат совуққа чидамлигини оширмай, балки уларнинг 
ўсиш ривожланишни тезлаштиради ва ҳосилдорликни оширади.