Tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy

Dars  ishlanmasining  tuzilmasi  quyidagi  bosqichlardan  iborat  bo`lishi 
mumkin:   
Sana:                           sinf:                            fan:   
1. 
Dars mavzusi;   
2. 
Dars maqsadlari;   
3. 
Dars turi;  
4. 
Dars metodlari;   
5. 
Darsda foydalaniladigan ma’lumot manbalari,  o`quv uslubiy adabiyotlar va 
elektron resurslar;   

---

64 
 
6. 
Darsda ishlatiladigan zarur texnik vositalar va jihozlar;  
7. 
Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti;   
8. 
Dars borishining qisqacha tafsiloti.    
  
Dars ishlanmasi bosqichlarining qisqacha tavsifi  
  
Sana,  sinf  (parallel sinflar uchun  bitta  mavzu  bo`yicha  alohidaalohida  dars 
ishlanmasi(konspekt)ni  yozish  shart  emas,  bitta  mavzuga  bitta  dars  ishlanmasi 
yozilsa kifoya. 5-«A», «B» sinflar deb ko`rsatiladi), fan nomi yoziladi.  
         Darsning  mavzusi  (taqvim-mavzu  reja  asosida  tanlanadi).  Mavzu  uchun 
ajratilgan  jami  dars  soatlari  soni  va  mazkur  darsning  nechanchi  dars  ekanligi 
yoziladi.   
Dars  maqsadi  darsga  qo`yilgan  maqsad  45  daqiqa  davomida  erishiladigan, 
aniq,  hayotiy  (real)  va  dars  yakunida  baholab  bo`ladigan  (o`lchamli)  talablardan 
iborat bo`lishi maqsadga muvofiq.   
Darsning  maqsadi  -  davlat  ta’lim  standarti  talablaridan  kelib  chiqib 
aniqlanadi.  Darsning  maqsadi  -  o`qituvchi  o`quvchiga  qanday  bilim,  ko`nikma, 
malaka  va  kompetentsiyalarni  berishi  kerakligi  bilan  emas,  balki  o`quvchilar  bu 
darsdan  qanday  bilim,  ko`nikma,  malaka  va  kompetentsiyalarni  egallashlaridan 
kelib  chiqib  yozilishi  lozim.  SHunga  ko`ra  darsning  maqsadini  “o`quvchilarning 
quyidagi  bilim,  ko`nikma,  malaka  va  kompetentsiyalarni  egallashlariga  erishish: 
...”  so`zlari  bilan  boshlash  maqsadga  muvofiq  bo`ladi.  Maqsad  balandparvoz, 
havoiy  jumlalar  bilan  emas,  balki  aniq,  sodda  va  tushunarli  jumlalar  bilan 
ifodalanmog`i  kerak.  Eng  asosiysi  -  darsdan  ko`zlangan  maqsadga  haqiqatan 
erishib  bo`ladigan  va  natijasini  tekshirib  bo`ladigan  bo`lmog`i  lozim.    Dars 
maqsadi 3 xil bo`ladi:  
  
a)  ta’limiy  maqsad  —  dars  jarayonida  o`quvchilarda  shakllantiriladigan 
bilim, ko`nikma, malaka va kompetentsiyalarni belgilaydi;  
  
b)  tarbiyaviy  maqsad  —  dars  jarayonida  o`quvchilarda  qaysi  shaxsiy 
fazilatlar,  axloqiy  sifatlar,  ma’naviy  dunyoqarash  va  tayanch  kompetentsiyalarni 
shakllantirilishi uchun sharoit yaratilishini lozimligini belgilaydi;  
  
d)  rivojlantiruvchi  maqsad  —  dars  natijasida  o`quvchilarda  qaysi 
qobiliyatlar,  maxsus  malaka  va  tayanch  kompetentsiyalarning  rivojlantirilishi 
uchun sharoit yaratilishini belgilaydi.   
 Har  bir  dars  maqsadi  ifodalangandan  so`ng  uning  yoniga  qavslar  ichida  bu  talab 
qaysi  kompetentsiyaga  tegishli  ekanligi  yozib  qo`yiladi.  Masalan,  ifodalangan 
tarbiyaviy 
maqsad 
- 
uchinchi 
“O`zini-o`zi 
rivojlantirish” 
tayanch 
kompetentsiyasiga  tegishli  bo`lsa,  bu  talab  yozilganidan  so`ng  uning  yoniga 
qisqacha (TK3) tarzda yozib qo`yiladi.  

---

65 
 
 Dars  turi:  yangi  mavzuni  o`zlashtirish  darsi,  o`zlashtirilgan  bilim  va 
ko`nikmalarni  mustahkamlash  darsi,  o`zlashtirilgan  bilim  va  ko`nikmalarni 
takrorlash  darsi,  o`zlashtirilgan  bilim  va  ko`nikmalarni  tizimga  solish  va 
umumiylashtirish darsi, o`zlashtirilgan bilim va ko`nikmalarni nazorat va baholash 
darsi, aralash (kompleks) dars kabi dars turlari bo`lishi mumkin.