Tayyorlanmaga dastlabki ishlov berish, reja

Detallar (aylanma jismlar)ning tashki silindrsimon yuzalariga ishlov berish.

Aylanma jism shakliga ega bulgan detallarni uch sinfga bulish mumkin: vallar, vtulkalar va disklar.

"Vallar" sinfiga vallar, valiklar, uklar, barmoklar, sapfalar va shunga uxshashlar kiradi. Bunday detallar silindrik, bazida konussimon va bir necha toretsli sirtlarning tashki aylanma sirtlaridan xosil buladi.

"Vtulkalar"sinfiga vtulkalar, vkladishlar, gilzalar va shunga uxshashlar kiradi. Bunday detallar tashki va ichki silindrik sirtlari mavjudligi bilan xarakterlanadi.

"Disk"sinfiga disklar, shkivlar, maxoviklar, xalkalar, flanetslar va shunga uxshashlar, ya’ni ularning diametri uzunligidan bir necha barobar katta va demak, torets sirti katta buladi.

Kupincha vallar prokatdan tayerlanadi. Bu sinfga kiradigan boshka detallar pokovka, shtampovka va ayrim xollarda kuyma usulida olinadi. Prokat materiallar kichik va katta (15O-2OO mm) diametrli vallar tayerlashda kullaniladi.

Sillik vallarning tayerlamalari uchun tayer val diametriga yakin diametrli chivik olinadi, ya’ni mexanik ishlov berish uchun minimal ruxsat etilgan kuyim koldirgan xolda.

Pogonali shakldagi vallar uchun, ayniksa ommaviy ishlab chikarishda tayerlamalar shtamplash yuli bilan olingani maksadga muvofik buladi, ya’ni kirindi kamrok xosil buladi.

Val va aylanma jism bulgan boshka detallar tayerlama-larini yunishning kuyidagi kurinishlari mavjud: kora yunish, toza yunish, toza anik va yupka yunish.

YUkorida kursatilgan detallarni turli dastgoxlarda: tokarlik - vint kirkish, tokarlik-revolverli, kupkeskichli, tokarlik-karuselli, bir va kup shpindelli tokarlik yarim - avtomat va avtomatlarda ishlov beriladi.

Kora yunishda kuyimning katta kismi olinadi, ishlov berish katta kesish chukurligida surishning katta kiymatida bajariladi.