T = Fаа + F мхм + F их + F ф Bu yerda: T - tushum; F аа - asosiy ishlab chiqarish fondlarining jismoniy eskirishini tiklashga mo’ljallangan amortizatsiya ajratma- lari fondi; F мхм - moddiy xarajatlarni (xomashyo, materi- allar, yoqilg’i, elektroenergiya va boshqalarni sotib olish) moliyalash- tirish fondi; F их - ish haqi fondi; F ф - tovarlarni sotishdan olingan foyda(soliqlar to’languncha va foydadan boshqa to’lanmalar amalga oshirilguncha).
T = Fаа + F мхм + Fих + F ф Bu yerda: T - tushum; F аа - asosiy ishlab chiqarish fondlarining jismoniy eskirishini tiklashga mo’ljallangan amortizatsiya ajratma- lari fondi; F мхм - moddiy xarajatlarni (xomashyo, materi- allar, yoqilg’i, elektroenergiya va boshqalarni sotib olish) moliyalash- tirish fondi; F их - ish haqi fondi; F ф - tovarlarni sotishdan olingan foyda(soliqlar to’languncha va foydadan boshqa to’lanmalar amalga oshirilguncha).
Ayrim iqtisodchi olimlarning ilmiy tadqiqotlarida moddiy xarajatlar va mehnat haqini moliyalashtirish uchun mo’ljallangan pul mablag’lari XYuSning moliyaviy resurslari tarkibiga kiritilmaydi. Ularning ayrimlari tomonidan esa XYuSning moliyaviy resurslari tarkibiga hatto pulli tushum ham kiritilmayotir. Bunday yondoshuv- larning noto’g’ri ekanligi shubhasiz.Xorijiy davlatlarda pul tushumi yalpi daromad tarzida talqil qilinadi. Bu narsa XYuS moliyaviy resurslari fondini shakllantirish va qayta yangilashda tushumning umumlashtirilgan ahamiyatini o’zida aniqroq aks ettiradi. Moddiy xarajatlarni moliyalashtirish uchun mo’ljallangan pul tushumlarining bir qismi, XYuSning real moliyaviy resursi mol etkazib beruvchilar va kontr-agentlarning
Ayrim iqtisodchi olimlarning ilmiy tadqiqotlarida moddiy xarajatlar va mehnat haqini moliyalashtirish uchun mo’ljallangan pul mablag’lari XYuSning moliyaviy resurslari tarkibiga kiritilmaydi. Ularning ayrimlari tomonidan esa XYuSning moliyaviy resurslari tarkibiga hatto pulli tushum ham kiritilmayotir. Bunday yondoshuv- larning noto’g’ri ekanligi shubhasiz.Xorijiy davlatlarda pul tushumi yalpi daromad tarzida talqil qilinadi. Bu narsa XYuS moliyaviy resurslari fondini shakllantirish va qayta yangilashda tushumning umumlashtirilgan ahamiyatini o’zida aniqroq aks ettiradi. Moddiy xarajatlarni moliyalashtirish uchun mo’ljallangan pul tushumlarining bir qismi, XYuSning real moliyaviy resursi mol etkazib beruvchilar va kontr-agentlarning
hisobvaraqlariga o’tkazilmasdan uning aylanmasida bo’lgan paytda, unga qo’shimcha daromad kelti-radi..
O‘zbekiston Respublikasida bozor iqtisodiyotiga o’tishning dastlabki yillarida XYuSlarnig bir-birlariga o’zaro mol etkazib berish va xizmat ko’rsatish bo’yicha mablag’larni o’z vaqtida to’lamaslik holatlari avj olib ketdi. Inflyatsiya darajasi o’ta yuqori bo’lganligi uchun o’sha davrlarda bank kreditlari stavkasining 100% dan ham baland bo’lganligi holatida sotib olgan mahsulotning pulini o’z vaqtida to’lamaslik shu XYuS ga noqonuniy, lekin qo’shimcha daromad manbai bo’lib xizmat qildi. Shunday holatlar ish haqini o’z vaqtida to’lamaslik tufayli ham yuz berdi. Xodimlarga, ishchi va xizmatchilarga bir necha oylab oylik maoshlarni berishning kechiktirilganligi (orqaga surilganligi) ba’zi bir “tadbirkor” va “bankir”larning tekinga boyish manbalaridan biriga aylandi, chunki o’z vaqtida to’lanmagan ish haqi mablag’lari ularning ixtiyorida bo’lib, ulardan vaqtincha boshqa maqsadlarda foydala-nishlari mumkin edi.