Таянч тушунча ва иборалар


Сигнал – (лот. Signum - белги) – маълум маълумот берувчи шартли белги. Силлогизм



Download 188,26 Kb.
bet38/41
Sana21.06.2022
Hajmi188,26 Kb.
#688615
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   41
Bog'liq
4-мавзу МАНТИҚ

Сигнал(лот. Signum - белги) – маълум маълумот берувчи шартли белги.
Силлогизм – (грек. Sullogismos – ҳисоблаб чиқармоқ) – ҳулоса чиқаришнинг дедуктив усули бўлиб, унда икки қатъий ҳукмдан янги бир қатъий ҳукм – ҳулоса ҳосил қилинади. Бунда ўрта термин асосларни мантиқан боғлайди, кичик ва катта терминлар боғланиб, ҳулоса ҳосил қилади.
Силлогизм аксиомаси – «Буюмларнинг бутун туркуми тўғрисида нимаики тасдиқланиб (ёки инкор қилиниб) айтилса, шу туркумдаги айрим бир бўлак тўғрисида ҳам тасдиқлаб (ёки инкор қилиб) айтилади».
Силлогизм таркиби –икки асос ва ҳулоса, уч терминдан иборат.
Силлогизм фигураси – ўрта термин жойини алмаштириш йўли билан силлогизмнинг турли шаклларини ҳосил қилишдан иборат бўлган мантиқий усул. Ўрта термин ўрнини алмаштириш йўли билан тўрт хил фигура ҳосил бўлади.
Символика – маълум объект, шунингдек, фикр, ғоя, ҳиссиётни ифода этувчи белгилар системаси.
Символик мантиқ – маълум фикрлар ва унинг шаклларини, муносабатини, терминлари, предикати ва субъектларининг ёлғон ёки чинлиги, мантиқий функцияларини белгилар системаси билан ифодалаб ўргнанувчи таълимот. У символик тарзда қуйидагича ифодаланади:
1. Пропозиционал ўзгарувчилар: p, q, r.
2. Мантиқий боғловчилар:
Ù - конъюнкция (ва)
V – дизъюнкция (ёки)
– қатъий дизъюнкция
® - имплекация (агар ... у холда)
ù - инкор (йўқ, тўғри эмас)
º - эквивалентлик (тенглик)
3. " – умумийлик квантори
$ - мавжудлик квантори
4. Техник белгилари: ( ¾ сўл қавс, ) ¾ ўнг қавс ва б.
Сорит – мураккаб силлогизмнинг тури бўлиб, олдинги асоснинг предикати кейинги асоснинг субъекти бўлиб, бораверади. Ҳулосада эса биринчи асоснинг субъекти охирги асоснинг предикати бўлиб чиқади.
Софизм – (грек. Sophisma – ўйлаб чиқарилган, муғамбирлик) – мантиқ қонуни ва қоидаларини била кўра туриб, уларни қасддан бузиш. Софистлар фикрни шакл жиҳатидан тўғри деб қарасалар – да, фикрлашдаги хатони ҳақиқат, чин деб қарайдилар. Улар кўпинча сўзларнинг турли маънолилигидан фойдаланиб, нисбийликни мутлоқлаштирадилар. Бироқ софистлар, қадимги Грецияда диалектикани ривожлантиришда «сўз устаси» ўқитувчилари сифатида катта роль ўйнаган.

Download 188,26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish