Tayanch so‘z

«Akromiylar».

Asoschisining nomidan kelib chiqqan holda «Akromiylar» firqasi «imonchilar», «birodarlar», «xalifachilar» deb ham ataladi.
«Hizbut-tahrir» tashkiloti asoschisi Taqiyiddin Nabahoniy asar- laridan ta’sirlangan holda 1992-yilda Akrom Yo‘ldoshev (1963– 2009) tomonidan Andijonda shakllantirilgan.
«Akromiylar»ning bosh g‘oyasi – islomiy boshqaruv shaklida- gi davlatni barpo etish hisoblanib, buning uchun bosqichma-bos- qich harakat qilish, avval Farg‘ona vodiysida xalifalik tuzumi barpo etish va keyinchalik uni mintaqaning boshqa hududlariga yoyish maqsad qilingan.
Akrom Yo‘ldoshev «ilk diniy saboqlar»ini «Hizbut-tahrir» uyushmasida olganligi bois, o‘z shaxsiy ta’limotini yaratishda harakatning nazariy va amaliy fikrlaridan yiroqlasha olmagan. Shu bois, «Islom nizomi», «Izzat va sharaf sari» va «Xalifalik» nomli «Hizbut-tahrir» adabiyotlaridan foydalangan holda o‘n ikki darsdan iborat «Imonga yo‘l» nomli kitobi orqali o‘z diniy falsafiy qarashlarini bayon qiladi. Sekin-asta o‘z atrofiga xayrixoh bo‘lgan kishilarni yig‘ib, mazkur kitob asosida darslar tashkillashtirgan va «Akromiylar» jamoasini shakllantirgan. Bu kitobdagi g‘oya atrofida birikkan tadbirkorlar o‘nlab korxonalar ochishadi. Bu korxonalardagi ish tartibi go‘yoki «islomiy adolat» tamoyillariga asoslangani aytiladi.
Harakat siyosiy hokimiyatga erishishning 5 ta – «sirli», «mod- diy» («iqtisodiy»), «ma’naviy» («siyosiy»), «uzviy maydon» va
«to‘ntarish» («oxirat») bosqichiga asoslanadi. So‘nggi ikki bos- qich jamiyat «islomlashtirilgan»dan so‘ng amalga oshirilishi va u orqali hokimiyatni butunlay egallash rejalashtirilgan.
«Akromiylar» o‘zaro aloqalarni mustahkamlash maqsadida, tadbirkorlik bilan shug‘ullanganlar hamda yangi a’zolarni aso- san qarindoshlar hisobiga o‘zlarining savdo do‘konlari, sartarosh- xona, novvoyxona, duradgorlik, qandolatchilik, kosibchilik va mebel ishlab chiqarish sexlariga ishga jalb qilish orqali kengay- tirishga harakat qilganlar. «Akromiylar» yangi a’zolarga ertayu kech mavjud tuzumning kamchiliklari, o‘zlarining go‘yoki si- yosatdan yiroq, kichik bo‘lsada, haqiqiy «birodarlar jamoasi» muhitining «go‘zal» jihatlarini uqtirib borish orqali ruhiy ta’sir o‘tkazishga harakat qilganlar. Bunda ular hokimiyatni qo‘lga olish bilan bog‘liq rejalarini jamoaning asosiy qismidan sir tut- ganliklari hamda yangi tarafdorlar ularni siyosatga aloqasi yo‘q deb bilganlari bois singdirilayotgan fikrlarga ko‘nikib boravergan- liklarini ko‘rsatadi. Bu yo‘ldagi amaliy da’vat uslubi boshqa mu- taassib kuchlar yondashuvidan farqli bo‘lib, ommaga mafkuraviy tuzoq qo‘yishga asoslangan.
Akrom Yuldoshevning 2004-yil yozida «Akromiylar»ga tegishli qator idora va tashkilotlarning faoliyati to‘xtatilib, rahbarlari hibsga olinganidan keyin, ularni ozod etish chora-tadbirlariga boshchi- lik qilgani aytiladi. Unga nisbat berilgan videoda Yo‘ldoshev may oyining dastlabki kunlarida va 12-maydan 13-mayga o‘tar kecha- si ham Andijonda qanday voqealar yuz berayotganligidan doimo xabardor bo‘lib turganligini aytgan edi. Ma’lumki, 2005-yil 12–13- may kunlari Andijon shahrida «Akromiylar» oqimi mavjud kons- titutsiyaviy tuzumni ag‘darish maqsadida ko‘plab odamlarning qurbon bo‘lishiga hamda fuqarolar va davlat mulkiga katta zarar yetkazilishiga olib kelgan terrorchilik harakati sodir etgan.
Hozirgi vaqtda G‘arbda «Akromiylar» yangi diniy-siyosiy gu- ruhlar tarkibida faoliyatni davom ettirmoqda. Jumladan, oqim
tarafdorlari Germaniyaning Dyusseldorf shahrida 2009-yilning may oyida «Andijon – Adolat va Tiklanish» tashkiloti tash- kil qilgan. 2011-yilda «Akromiylar» jamoasi va ularga moyil bo‘lgan «Andijon – Adolat va Tiklanish», «Tanyach» tashkilot- lari va «Erk» partiyasi ishtirokida «O‘zbekiston xalq haraka- ti» nomli uyushma tuzilgan. Ushbu harakat a’zolari tomonidan
«ozodlik», «e’tiqod erkinligi», «inson huquqlari» kabi joziba- li tushunchalar ishlatilib, turli yo‘llar, masalan, Internet tizimi orqali asosan yurtimiz yoshlarini o‘z saflariga qo‘shishga ha- rakat qilmoqda.
Yuqorida qayd etilgan holatlar ham jaholat og‘ir oqibatlarni keltirib chiqarishini ko‘rsatadi. Shunday ekan, odamlar ongi va qalbida ma’rifatning mutlaq ustuvor bo‘lishiga erishish, kishilar tafakkurini boyitish, ularda sog‘lom va sobit e’tiqodni shakllan- tirish uchun kurash, bu yo‘ldagi nazariy va amaliy ishlarning hozirjavobligini ta’minlash, ta’sirchanligini oshirish dolzarb vazi- falardan biri bo‘lib qolaveradi. Zero, Respublikamizning Birinchi Prezidenti Islom Karimov o‘rinli ta’kidlaganlaridek, odamning o‘z mustaqil fikriga, sobit e’tiqodiga, o‘zi tayanib yashaydigan hayotiy-milliy qadriyatlar, shakllangan dunyoqarash va mustah- kam irodaga ega bo‘lishi har turli mafkuralarning bosimi, ular- ning goh oshkora, goh pinhona ko‘rinishdagi tazyiqlariga bardosh berishining asosiy sharti hisoblanadi.