Таянч иборалар : Трансперсонал тахлил, бихевиоризм, нейролингвистик дастурлаш

 
10-мавзу: 
XX асрда психологияни ривожланиши.
 

---

организм билан биргаликда яхлит психо – физиологик организм сифатида 
қарайди. 
Психология лаборатория шароитларидаги тадқиқотларни таҳлил этиш 
билангина чекланиб қолмасдан, балки реал муаммоларни ишлаб чиқиши 
лозим. Масалан, педагогик, ташхис қўйиш ва ҳ.қ. 
Функционал психология элемент, структуралар ўрнига онглар, 
операциялар функциялар муаммосини илгари сурди. Бу йўналиш учун 
психика – бу функциядир дейиш етарли бўлмасдан, руҳий ҳодисаларни 
тушунтиришда эволюцион – биологик таълимот усулида тушунтиришдан 
фойдаланиш хосдир. 
Функция тушунчасига – бу оқимда, руҳий жараѐнларнинг мослашуви, 
адаптация хусусиятидан келиб чиқиб қаралади.
Функционал психология ҳатти – ҳаракат тушунчаси биологик – 
мослашувчанлик маъносида тушунган ҳолда, ундан ҳам мураккаброқ 
муаммони илгари сурди. Яъни, ҳулқ – атворнинг мурккаблашуви ва турли 
шароитлардаги 
муаммолар 
натижасида 
ҳулқ 
– 
атворни 
янада 
мураккаблашуви муаммосини илгари сурди. 
Функция дейилганда, ички муҳитдан келиб чиқувчи, ўз таркиби ва 
тузилишига кўра ташқи муҳитдаги реал фаолият билан боғлиқ бўлмаган, 
нимадир тушунилади. 
Ҳатти – ҳаракатга фақат онгга тегишли ҳолат сифатида қаралди. Ҳатти – 
ҳаракат дейилганда, ўз – ўзича ѐпиқ субъектдан таралаѐтган “нурланиш” 
сифатида қаралди. 
Психик ҳодисаларни ишлаб чиқишнинг мантиғи эса индивиднинг ташқи 
олам билан ўзаро муносабатлардаги ролининг очилишига олиб келди. Бу эса 
ўз навбатида психик фаолият ва реал тана ҳулқ – атворини тушунтириш 
ўртасида қарама – қаршиликларни юзага келтирди.
Ички ва ташқи жиҳатдан, руҳият ва тана ҳолатлари бир – биридан 
ажралган ҳолда қолди. Функционал психология бу ҳолда боши берк кўчага 
кириб қолди. 
Функционолистлар томонидан тавсифланган онгнинг фаоллиги, унинг 
саралаш хусусияти, ҳаракатчанлиги ва бошқа хусусиятлари реал характерга 
эгадир. Ушбу реалликнинг сабабий асосларини очиб берилишида 
функционалчилар ожиз қолдилар. Функционалчилар учун телеологизм 
(мақсад ѐки муаммоли вазиятга ички руҳий ҳолатнинг азалдан йўналганлиги 
тўғрисидаги тассавурлар) индетерминизм хос эди.