Tavakkalchilikni boshqarish

24. Tavakkalchilik bu…
1. oqibatni yaxshilash
2. *zarar ko’rib qolishdan qutilib qolish
3. omadsizlik
4 oldindan ko’ra bilish
25. Menejer va tadbirkor tavakkalchilikni boshqarish samaradorligiga juda katta ahamiyat berishi lozim. Bu o’rinda menejer oldidagi asosiy vazifa nimalardan iborat?
1. xavf darajasini bilib olish;
2. yuqori xavf soxasini bilib olish;
3. tadbirlarni ishlab chiqish va ularni qo’llash;
4. *noto’g’ri javob yo’q.

TARQATMA MATERIALLAR

«TAVAKKALCHIKNI BOSHQARISH»

FANIDAN

TARQATMA MATERIALLAR

Vizual materiallar

1-savol. Tavakkalchilikni boshqarish va uning turlari.









2- ilova.
1-chizma. Tavakkalchilik jarayoni


3- ilova.

2-chizma. Tavakkalchilik tasnifi


4- ilova.
3-chizma. Tavakkalchilkni boshqarish


Pinbord texnikasi

Xo’jalik tavakkalchiligi va xo’jalik siyosati

B./ B. /B texnikasini qo’llash qoidalari

№	Mavzu savoli	Bilaman	Bilishni xohlayman	Bildim
1	2	3	4	5
1.	Sug’urta
2.	Sug’urta bilan bog’liq bo’lmagan xavf turlari
3.	Sug’urta turlari
4.	Sug’urta obhekti
5.	Sug’urta predmeti
6.	Xavf turlari
7.	Xejir
8.	Menejerlar xatosi
9.	Tijoratchilikdagi xavf
10.	Moliyaviy xavf

Vizual materiallar.





ESSE
Esse – taklif etilgan mavzuga 1000 dan 5000 gacha so’z hajmidagi insho.

Esse – bu muallifning shaxsiy nuqtai nazarini yozma ravishda erkin ifoda etish shakli; qandaydir predmet bo’yicha umumiy yoki dastlabki dunyoqarashni o’z ichiga oladi.

Besh daqiqalik esse

Besh daqiqali esse – o’rganilayotgan mavzu bo’yicha olingan bilimlarni umumlashtirish, mushohada qilish maqsadida o’quv mashg’ulotida oxirida 5 daqiqa oralig’ida olib boriladi.

Tavakkalchilikni moliyalashtirish manbalari

Investor venchur moliyalashtirishni amalga oshirar ekan, u oldindan o’zi uchun ikki natija: foyda yoki zarar ko’rishni bildiradi

Kredit tavakkalchiligi - qarzdorning kreditor hisobidagi asosiy qarz va foiz miqdorini oshlamaslik xavfi

Investor moliyaviy tavakkalchilik xatarini pasaytiruvchi aniq vositalarini tanlar ekan quydagi printsiplardan kelib chiqishi kerak

Tarmoqlar darajasida qaror qabul qilishda tavakkalchilik

1-ilova


2-ilova
1 – gurux topshirig’i:

1-topshiriq Tavakkalchilikning tashqi va ichki omillari?

2-topshiriq Qaror qabul qilishning muqobil variantlarini tanlash?

2 - gurux topshirig’i:

3-topshiriq Qarorni bajarilishini nazorat qilish usullari qanday?

4-topshiriq Tavakkalchilikni boshqarishda qaror qabul qilishni xorijiy tajribasi?

3 – gurux topshirig’i:

1 – topshiriq Tavakkalchilikni kamaytirish usullari

2- topshiriq Tavakkalchilikni boshqarishda qarorlarni qaysi jihatga ko’proq ehtibor qaratiladi?

3-ilova.








1-ilova.

Korxona darajasida qaror qabul etishda tavakkalchilik va uning ko’rinishlari

Vizual materiallar.
1-ilova




2-ilova.



3-ilova.

Qarorlar qabul qilish jarayonida ekspertlarni tanlash, zarur informatsiyalarni to’plash va qayta ishlashkabi masalalarning zarur vakolatiga erishish, baholash mehzoni muammolari va real nuqtai nazarini yuzaga keltiradi



4-ilova.
Baholar mezoni va ko’rsatkichlar jadvali

Doklad qiluvchilar	Dokladdagi mahlumotning to’liqligi 60%	Axborotning yangiligi 15%	Axborotni tasvirlashda vositalarning ishlatilishi 15%	Reglament 10%	Jami
1
2
3
4

5-ilova
Venna diagrammasi

Tarmoqlar darajasida Korxona darajasida

1. 4. 1.
2. 2. 5.
3. umumiy 3.
omil

Qaror qabul etishda tavakkalchilikning xuquqiy asoslari

Boshqaruv qarorlariga qo’yiladigan talablar

Narxga ta’sir qiluvchi omillar

Boshqaruv qarorlari quydagi unsurlardan tashkil topadi

Vaziyatni taxlil qilish va muammoni aniqlash jarayoni


«Oligopoliya bozorida narxni shakllanishi»

Ekspert varag’i 1 Boshqaruv qarorlarini qabul qilish usullarini ijobiy va salbiy tomonlarini “T-sxema”si asosida ifodalang.

Ekspert varag’i 2 Modellarning turlarini aniqlang, ijobiy va salbiy tomonlarini “T-sxema”si asosida ifodalang.

Ekspert varag’i 3 Qabul qilingan qarorning oqilligi nechta omillarga bog’liq? “T-sxema”si asosida ifodalang.

Ekspert varag’i 4 Qarorni tanlash yo’llarini ijobiy va salbiy tomonlarini “T-sxema”si asosida ifodalang.

Axborot va tavakkalchilik, ularning o’zaro bog’liqligi

B./ B. /B texnikasini qo’llash qoidalari

№	Mavzu savoli	Bilaman	Bilishni xohlayman	Bildim
1	2	3	4	5
1.	Axborot ta’minoti
2.	Axborot turlari
3.	Tashqi va ichki axborotlar
4.	Tavakkalchilikni boshqarishda axborotning tutgan o’rni
5.	Mahlumot to’plash bosqichi
6.	Ishlab chiqarish axborotlari
7.	Mahlumotlarni qayta ishlash
8.	Tavakkalchilikni boshqarish mexanizmi
9.	Tavakkalchilikni iqtisodiy chegarasi
10.	Mahlumotlarni taxlil qilish usullari

Vizual materiallar.

Boshqaruv tizimida axborotni uzatish, olish, qayta ishlash va berish jarayoni amalga oshiriladi
Ish o’rinlariga va xom ashyoning kelib tushishi.	ishlab chiqarishni borishi to’g’risidagi ichki axborot boshqaruvchi tizimiga muttasil kelib tushadi.
Stanok va uskunalarning ishlashi
Ishchilarning ishlab chiqarish normalarini bajarishi
Tayyorlangan buyumlar miqdori va ularning sifati
Mahsulotlarni sotish xaqidagi axborotlar
Yuqori tashkilotlardan olinadigan farmoyish, qaror va topshiriqlar	Tashqi axborotlar:
Maxsulot istehmolchilari talablari
Boshqa korxonalarning ilg’or tajribalari
Raqobatdoshlarning xatti – xarakatlari

4-ilova.
ESSE
Esse – taklif etilgan mavzuga 1000 dan 5000 gacha so’z hajmidagi insho.

Esse – bu muallifning shaxsiy nuqtai nazarini yozma ravishda erkin ifoda etish shakli; qandaydir predmet bo’yicha umumiy yoki dastlabki dunyoqarashni o’z ichiga oladi.
Besh daqiqalik esse

Besh daqiqali esse – o’rganilayotgan mavzu bo’yicha olingan bilimlarni umumlashtirish, mushohada qilish maqsadida o’quv mashg’ulotida oxirida 5 daqiqa oralig’ida olib boriladi.

Asosiy kategoriyalar

Ishlab chiqarish axborotlari, tashqi va ichki axborotlar, korxona mahlumotlarini qayta ishlash xizmati

Tavakkalchilik darajasiga ta’sir etuvchi ichki va tashqi omillar

Vizual materiallar


2-ilova.

Foydalilik funksiyasi. Tavakkalchilikning foydalilik funksiyasi asosida taxlili

Vizual materiallar
1-ilova.


2-ilova.

3- ilova.

Guruh bilan ishlash qoidalari Har biri o’z sheriklarining fikrlarini hurmat qilishlari lozim; Har biri berilgan topshiriqlar bo’yicha faol, hamkorlikda va mashuliyat bilan ishlashlari lozim; Har biri o’zlariga yordam kerak bo’lganda so’rashlari mumkin; Har biri yordam so’raganlarga ko’mak berishlari lozim; Har biri guruhni baholash jarayonida ishtirok etishlari lozim; Har biri: “Biz bir kemadamiz, birga cho’kamiz, yoki birga qutulamiz” atamasini yaxshi bilishlari lozim.

Likvidlilik va inflyatsiya riski. Valyutalar va aktivlar riski

Vizual materiallar.
1-ilova



2-ilova.




3-ilova.

Deflyatsiya – inflyatsiyaga qarshi antiinflyatitsiya darsturi

Infyattsiyaning kelib chiqish sababi naxd pul tushumining bakn tizimni orqali aylanmasiligi

Xedjerlash va uning risk darajasini kamayishiga ta’siri

Ko’rgazmali materiallar
1-ilova.

2-ilova.

Tavakkalchilikni boshqarish bo’yicha faoliyat natijalarini baҳolash xamda strategik rejani amalga oshirish usullariga o’zgartirishlar kiritish


4-ilova.

5-ilova.
Tavakkalchilikni boshqarish strategiyasi
6-ilova

Riskni minimallashtirish sharoitida investitsion portfelni tuzish

1-ilova.




2-ilova

Investitsion risklar turlari:

1. 
   Namoyon bo’lish sohalari bo’yicha risklar
   
2. 
   Investitsiyalash formalari bo’yicha risklar
   
3. 
   Paydo bo’lish manbalari bo’yicha risk turlari
   

3- ilova.

Guruh bilan ishlash qoidalari Guruhdagi har bir talaba: o’z sheriklarining fikrlarini xurmat qilishlari lozim; berilgan topshiriqlar bo’yicha faol, hamkorlikda va mashuliyat bilan ishlashlari lozim; o’zlariga yordam kerak bo’lganda so’rashlari mumkin; yordam so’raganlarga ko’mak berishlari lozim; guruhni baholash jarayonida ishtirok etishlari lozim; “Biz bir kemadamiz, birga cho’kamiz, yoki birga qutilamiz” atamasini yaxshi bilishlari lozim.

Tavakkalchilikni boshqarishni takomillashtirish

Vizual materiallar
1-ilova


2-ilova
Muammolarni / kichik muammo va xulosalarni shakllantirish
Muammoni shakllantirish: Tavakkalchilikni boshqarishni takomillashtirish yo’llariga qanday erishish mumkin?
Birinchi kichik muammoni shakllantirish: Tavakkalchilikni samaradorligini baholashni usullari?
1-ilova.
Seminarda ishlash reglamenti va tartibi

1. 
   Guruhda ishlash va qog’ozda prezentatsiyani yozish – 15 min.
   
2. 
   Ish natijalari prezentatsiyasi bilan taqdimot – 5 min.
   
3. 
   Guruh faoliyatini baholash va jamoa bo’lib muhokama qilish – 15 min.
   
4. 
   O’qituvchi tomonidan umumlashtirish – 5 min.