Тату фарғона филиали “Табиий фанлар” кафедрасининг мудири Акбаров Комилжоннинг 2005-2010 йиллар давомида олиб борган ўқув, услубий, илмий ва маънавий-маърифий ишлари

2.3-jadval

№	Mustaqil ish mavzusi	Referat
1.	Fanning maqsadi va vazifalari.	Referat
2.	Ekologik muammolarning dolzarbliligi.	Referat
3.	Inson ishlab chiqarish faoliyatining atrof muhit bilan bog'liqligi.	Referat
4.	Tabiatda ro'y berayotgan antropogen o'zgarishlar.	Referat
5.	Atrof muhitni muhofaza qilish to'g'risida davlat boshqaruvi.	Referat
6.	Atrof muhitni muhofaza qilishning ilmiy asoslari.	Referat
7.	Biosferada moddalar va energiyaning bioximik aylanma harakati.	Referat
8.	Tabiiy resurslar to'G'risida tushuncha.	Referat
9.	Biosfera to'g'risida tushuncha hamda uning ahamiyati.	Referat
10.	Atmosfera va uni muhofaza qilish.	Referat
11.	Dunyo suvlari va uni muhofaza qilish.	Referat
12.	Orol va Orol bo'yi muammolari.	Referat
13.	Tabiiy boyliklar va ularni muhofaza qilish.	Referat
14.	Ekologoik ta'lim, tarbiya va ekologik siyosat.	Referat
15.	Atrof muhitni qattiq chiqindilardan himoya qilish.	Referat
16.	Tojikiston alyumin zavodining atrof muhitga tayasiri.	Referat
17.	Atom elektr stantsiyalarining atrof muhitga ta'siri.	Referat
18.	Sanoat chiqindilarini qayta ishlash va ulardan foydalanish.	Referat
19.	Tojikistondagi Rog'un GESining O'zbekistonimizga ta'siri.	Referat
20.	Avtomobillarning atmosferaga ta'siri.	Referat
21.	O'zbekiston ekologik siyosatning mohiyati	Referat
22.	Ekologik siyosatda sanoat ekologiyasining turg'un o'rni.	Referat

Yakuniy baholash uchun savollar to'plami

1.Ekologiya fanini o'rganishni maqsadi nimalardan iborat?

2.Atrof muhitni muhofaza qilish bilan shug'ullanuvchi qanday tashkilotlarni bilasiz?

3.Biogeosenoz deb nimaga aytiladi?

4.Ekologiya mustaqil fan sifatida qachondan boshlab o'rganila boshlandi?

5.Tabiatni muhofaza qilish Davlat qo'mitasi qachon tashkil qilingan va u qanday vazifalarni bajaradi.

6.Populyasiya deb nimaga aytiladi?

7.Ekologiya fani qaysi fanlar bilan aloqador?

8.Sirdaryo va Amudaryo suvlarining ifloslanish sabalari nimalardan iborat?

9.Moddalarning aylanma harakati qaysi maqsadga va nizomlari guruh ishtirokida qanday amalga oshiriladi?

10.Ekologiya fani muxandis texnik xodimlar oldiga qanday vazifalarni qo'yadi?

11.BJST (Voz) - butun jahon salomatlik tashkilotini vazifasi nima?

12.Ishlab chiqarish moddalarning aylanma harakati sxemasidan qanday farq qiladi?

13.Sanoat ishlab chiqarish korxonalari bilan atrof muhit o'rtasida qanday o'zaro munosabatlar mavjud?

14.Ekologik toza havo uchun degan shior ostida mamlakatda qaysi kun bayram qilinadi?

15.Chiqindisiz texnologiyalarni yaratishning nechta printsiplari bor?

16.Sanoati rivojlangan shaharlarda massa almashinuvi qanday kechadi?

17.O'zbekiston Respublikasi atrof muhitni muhofaza qilish Davlat qo'mitasi vazifalari nimalardan iborat?

18.AEsda qanday tur chiqindilar xosil bo'ladi va ulardan qanday foydalaniladi?

19.O'zbekistonda chiqindilar miqdori qaysi paytlarda ko'payadi?

20.Biosferada moddalarning aylanish sxematik ko'rinishi qanday?

21.Shahar va qishloq o'rtasidagi ekologik muvozanat qanday?

22.BMT da atrof muhit muhofazasi bilan shug'ullanuvchi halqaro tashkilot qachon tashkil etilgan?

23.Populyasiya o'zidan nimalarni qoldiradi?

24.Sanoat ishlab chiqarishidagi qattiq chiqindilar turlari sanoatning qaysi tarmoqlariga to'g'ri keladi?

25.Ishlab chiqarishda yopiq sistema deganda nimani tushunasiz?

26.Aholining ko'payishi bilan ekologik muhitning qanday bog'liqligi bor?

27.O'zbekiston BMT ga qachon a'zo bo'lib kiradi?

28.Chiqindisiz texnologik jarayonlar tuG'risida nimalarni bilasiz?

29.O'zbekiston Respublikasida ekologik axvol qanday?

30.Biosfera nima?

31.Chiqindisiz texnologik jarayonga erishish uchun qaysi printsiplar bajarilishi kerak?

32.O'zbekiston xududidagi erlarning ekologik axvoli qanday?

33.Biosfera haqidagi ta' limotni kim tomonidan va qachon yaratgan?

34.Atmosfera havosini Ѕv₂ dan himoya qilishda qaysi usuldan foydalaniladi?

35.O'zbekiston xududidagi suv havo zararining ekologik axvoli qanday?

36.Biosfera nechta qismdan tashkil topgan?

37.Tabiiy resurs nima? U necha xil sinflanadi?

38.Orol dengizini qurib borish xavfini kelib chiqish sabablari nimalardan iborat?

39.Biosferaning tarkibiga nimalar kiradi?

40.Resurslar tabiy Jihatdan qanday sinflanadi?

41.O'zbekiston xududidagi havo bo'shlig'ining ahvoli qanday?

42.Biosferaning funktsiyalari nimalardan iborat?

43.Resurslar tugallanish darajasiga binoan qanday sinflanadi

44.Markaziy Osiyoda aholi zichligi qanday?

45.Biosfera tarkibidagi tirik moddalar nimalardan iborat?

46.Resurslar iqtisodiy jihatdan qanday sinflanadi?

47.O'zbekistonning er maydoni to'g'risidagi tushunchangiz?

48.Biogen moddalar necha turga bo'linadi va nimalardan iborat?

49.Jamiyat oldida qanday muammolar mavjud?

50.O'zbekistonning er osti qazilma boyliklari nimalardan iborat?

51.Planetamizdagi barcha tirik moddalar necha guruhga bo'linadi va ular qaysilar?

52.Xom ashyodan qanday foydalanish mumkin?

53.O'zbekistonning yoqilg'i resurslari qaerlarda joylashgan?

54.Energetika resurslarga nimalar kiradi?

55.Monitoringni asosiy maqsadi nimadan iborat?

56.O'zbekistonda tuproq (unumdor) erlarni ifloslanishi jarayoni qanday ro'y beradi?

57.O'zbekistonning asosiy tabiiy qazilma boyliklari nimalardan iborat?

58.Chiqindilarning ko'p qismini sanoatni qaysi tarmog'i tashkil etadi?

59.Inson ishlab chiqarish faoliyati tabiatga qanday ta'sir ko'rsatadi?

60.O'zbekistonda asosan ko'mir konlari qaerlarda joylashgan?

61.Qanday ekologik toza energiya manbaalarini bilasiz?

62. Aholining ko'payishi bilan ekologik muhitning qanday bog'liqligi bor?

63.Atrof muhitga necha xil chiqindi tashlanadi? Oziq-ovqat etishmasligi muammosini kelib sabablarini nimada deb o'ylaysiz?

64.Jamiyatni oziq - ovqat bilan ta'minlashning qanday yo'llarini bilasiz?

65.Atmosfera havosi tarkibida qanday zaharli gazlar bo'lishi mumkin?

66.Resurslardan oqIlona foydalanishning qanday tamoyillari bor?

67."Smog"lar qanday xosil bo'ladi?

68.Ashyoviy chiqindilarga nimalar kiradi?

69.Jamiyat tabiatga yoki atrof muhitga ta'sir o'tkazishi qanday kechadi?

70.Atmosfera havosini sanoatni qaysi tarmog'i ko'p ifloslantirmoqda? 71.Qayta tiklanadigan resurslarga nimalar kiradi?

72.Atmosfera havosiga tashlanayotgan changlar natijasida nimalar sodir bo'lishi mumkin?

73.Qayta tiklanmaydigan resurslarga nimalar kiradi? O'zbekistonning er maydoni to'g'risidagi tushunchangiz?

74. Tojikiston Respublikasidagi Rog'un GES qurilishining O'zbekistonimizga ta'siri va zarari.

75. Tojikiston Respublikasidagi alyumin zavodining O'zbekistonimizga ta'siri zarari.

76. Qirg'iziston Respublikasidagi Qambar – ota GES qurilishinig O'zbekistonimizga ta'siri va zarari.

Mustaqil ta'lim va mustaqil ishlar
O'qituvchi dars mobaynida mavzu bo'yicha zarur tushuncha va ko'nikmalarni o'rgatadi. O'qituvchi muammoli darslarda bir misol tarzida tasvirlab beradi, ammo talaba uni hal etish uchun muhim bo'lgan elementlarini aniqlashni o'rganadilar. Bunday darslarni tashkil etishning muhim yondashuvi, bu o'qituvchi va talaba o'rtasidagi aloqani mustahkamligini ta'minlaydi.

Ushbu mustaqil ta'lim mazmuni talabalarning xafta davomida tegishli adabiyotlarni va boshqa axborot vositalarini izlab, muloqot qilishga fikr-mulohazalar bankini tayyorlaydi degan maqsad bilan tuzilgan. Keltirilgan mavzularni amaliy tomondan mustahkamlash maqsadidan ta'lim mobaynida ushbu auditoriya mashg'ulotlari ekskursiyalar bilan almashtirilishi mumkin (sanoat korxonalari, elektr tarmoqlari tashkilotlari, viloyatlardagi O'zdavstandart bo'limlari..va x.k.).

Asosiy va qo'shimcha o'quv adabiyotlar hamda axborot manbalari.
Asosiy adabiyotlar

1. 
   Yormatova D.Yo'. Sanoat ekologiyasi. Darslik - T.2007.
   
2. 
   Abirqulov Q.N., Qurbonniyozov R. Ekologiya asoslari. Urganch. UDU, 1999.
   
3. 
   Rafiqov A.A., Abirqulov Q.N., Hojimatov A.N. Ekologiya, o'quv qo'llanma-T. 2004.
   
4. 
   Xolliev I., Ikromov A. Ekologiya. O'quv qo'llanma.-T.2001.
   
5. 
   To'xtaev A.S. Ekologiya. O'quv qo'llanma.-T.1998.
   

Qo'shimcha adabiyotlar
1. Abirqulov Q.N., Abdulqosimov A., Xamdamov Sh. Ijtimoiy ekologiya, o'quv qo'llanma-T.2004.

2. Nig'matov A. O'zbekiston Respublikasining ekologiya huquqi. Darslik-T.2004.

3.Atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish. Qonunlar va normativ xujjatlar. Adolat 2002.

Internet saytlar:
1. www.gov.uz – O'zbekiston Respublikasi xukumat portali.

2. www.lex.uz - O'zR Adliya vazirligi sayti.

3. www.ziyonet.uz - O'zR Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sayti.

4. www.bilim.uz - O'zR Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sayti.

5. www.ekotalim.uz - Milliy kasbiy ta'limda ekota'lim sayti.

6. http://www.ecoinform.freenet.uz.