Тасвирли маълумотларни қайта ишлашда рангли тасвирни кулранг тасвирга ўтказиш алгоритмини тадқИҚ Қилиш

Gradientga  asoslangan  usullar:

    Gradientga  asoslangan  usullarda  kontur 

chiziqlarini  ajratish  tasvirdan  olingan  birinchi  tartibli  hosilaning  maksimum  va 

minimumlariga asoslangan holda amalga oshiriladi. 



 

 

Laplasianga  asoslangan  usullar:   

Laplasianga  asoslangan  usullarda 

kontur chiziqlarni topish uchun tasvirlardan olingan ikkinchi tartibli hosilaning 

0  ni  kesib  o„tish  nuqtalari    qidiriladi.  Kontur  chiziq  bir  o„lchamli  arrasimon 

---

 

48 

 

shaklga  ega  va  tasvirdan  olingan  hosila  uning  joylashgan  o„rnini  ko„rsatib 

beradi.  Faraz  qilaylik,  bizda  kontur  chiziqlar  yorqinlik  darajasidagi  sakrashlar 

bilan ifodalangan quyidagicha signal mavjud bo„lsin: 

 

2.4 - rasm. Kontur chiziq yorug„lik darajasini sakrashi. 

Agar  biz  ushbu  signaldan  hosila  olsak  (bir  o„lchamli  bo„lgan  holda  u  t  ga 

nisbatan birinchi tartibli hosila bo„ladi) quyidagi natijani olamiz:  

 

2.5 – rasm. Kontur chiziq yorug„lik darajasidan birinchi tartibli hosila natijasi. 

Tabiiyki,  hosila  berilgan  signalning  markazida  joylashgan  maksimum 

nuqtani  ko„rsatib  beradi.  Kontur  chiziqlarni  topishning  bunday  usuli  kontur 

chiziqlarni  topish  filtrlarining  gradientga  asoslangan  filtrlar  oilasiga  xosdir  va 

Sobel usuli ham shular jumlasiga kiradi. Agar nuqtadagi gradient qiymati ma‟lum 

bo„sag„aviy  miqdordan  oshib  ketsa,  piksel  joylashgan  nuqta  kontur  chiziqqa 

tegishli  deb  hisoblanadi.  YUqorida  ta‟kidlab  o„tilganidek,  kontur  chiziqlaridagi 

piksellarning  yorqinlik  darajalari  atrofdagi  piksellarnikiga  qaraganda  yuqoriroq 

bo„ladi. SHunday qilib bo„sag„aviy qiymatni topgach, gradient qiymatini ana shu 

bo„sag„aviy  qiymatga  solishtirgan  holda  kontur  chiziqlarini  topish  mumkin. 

Bundan  tashqari  birinchi  darajali  hosila  maksimumga  erishgan  vaqtda  ikkinchi 

tartibli  hosila  0  ga  teng  bo„ladi.  Bundan  kontur  chiziqlarini  topishning  yana  bir 

---

 

49 

 

usuli  bu  ikkinchi  tartibli  hosilaning  0  ga  teng  bo„lgan  nuqtalarini  topish  ekanligi 

kelib  chiqadi.  Ushbu  usul  Laplasianga  asoslangan  usul  deb  aytiladi  va  signalning 

ikkinchi tartibli hosilasi quyida ko„rsatilgan:  

 

2.7 - rasm. Kontur chiziq yorug„lik darajasidan ikkinchi tartibli  

xosila grafigi.