“tasviriy san’at ” kafedrasi

Qo’l va oyoqning anatomik jihatdan tahlili.
Odam qo’lining gipsdan yasalgan namunasini qo’l skeleti bilan solishtirgan xolda tasvirlash. Modelning plastik va anatomik xususiyatlarini o’rganish. Mushaklarning o’zaro bog’lanishi. Nisbatlarni to’Qri belgilash. Qiyofachi qo’lini bilak va tirsaklari birligida tasvirlash. Qo’l va yelka kamari mushaklari. Bilak mushaklari, tirsak mushaklari hamda ularning tuzilishi. Orqa va old bilak mushaklari, ular­ning funksiyalari. Kaftni bilak bilan tortib turuvchi mushak. Odam qo’lining jismoniy harakatida mushaklarning ko’rinishini tasvirlash
Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Odam skeletining anatomik tahlili Odam tanasining anatomik tuzilish qonuniyatlari: suyaklarning shakli va ko’rinishlari. Inson tanasining plastik anatomiyasi. Bosh suyagi bo’laklari, Umurtqa pog’onasi suyaklari, ularning ko’rinishlari, yelka kamari suyaklari, erkin qo’l suyaklari va uning plastikasi, erkin oyoq suyaklari va ularinig plastik tomonlari, ko’krak qafasi tuzilishi uning tasviriy san’atda tutgan o’rni. Odam muskullar tizimi, uning shakllari, plastik hususiyatlari, rasmda muskullarni tasvirlash. Yalang’och naturani tasvirlashda plastik anatomiyaning ahamiyati. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Odam gavdasining anatomik tahlili. Odam gavdasining plastik anatomiyasi hamda uning nisbatlari. Odam anatomiyasi tuzilishining ilmiy asoslari. Erkak va ayollarning plastik anatomiya jihatdan o’zigi hoslik tomonlari. O’arakatdagi odam gav­dasining shakllari dinamik va statik holatlar (yugurish, sakrash, mehnat jarayoni va boshqalar). Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Pedagogik rasm ishlash usullari. Sinf taxtasida bo’r bilan rasm chizish. Pedagogik rasm chizishning o’ziga hos xususiyatlari. Yaxlitlik, oddiylik, soddalashtirish. Uy ro’zg’or buyumlari (mis qumg’on, ko’za, kosa, lagan, quti va boshqalar), ustachilik asboblar (arra, randa, bolta va boshqalar)ni sinf taxtasida bo’r bilan tasvirlash metodlari. Talabalarga Pedagogik rasm chizdirishda yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish yo’llari. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Har xil shaklli ikki geometrik jismlarning chiziqli konstruktiv rasmini chizish (kub, shar, piramida, silindr). Talabalarni turli xajm va shaklga ega bo’lgan geometrik jismlarni tasvirlash qonun-qoidalar asosida chiziqli konstruktiv ko’rishga o’rgatish.)hajmli buyumlarni chiziqlar vositasida fazoviy xolatini to’g’ri tasvirlash. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

3-4 geometrik jismdan iborat, murakkab shakllardan tuzilgan natyurmortning qalamtasviri (kub, shar, priz­ma, konus, silindr, paralipiped va boshqa). Tuzilish hususiyatlari turlicha bulgan geometrik shakllarni tasvirlash orqali talabalarda chiziqli konstruktiv qurish borasidagi amaliy va nazariy bilimlarni mustahkamlash. Perspektiva qonunlari, buyumlarni to’g’ri tuslash malakalarini shakllantirish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Girix milliy naqsh rozetkasining qalamtasviri (nilufar, panjara naqshi). Talabalarni gipsli geometrik shakllarini tasvirlashga o’rgatish orqali milliy xalq amaliy san’ati namunalari bilan tanishtirish va turli simmetrik va asimmetrik buyumlarni tasvirlash mahoratini takomillashtirish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Tusi, xajmi va shakli turli bo’lgan buyumlardan tuzilgan natyurmortni chizish. Turli shaklli va hajmli buyumlar­ni chizish orqali talabalarda shakl va hajmlarni grafit qalamlar vositasida materiallik xususiyatlarini amaliy jihatdan to’g’ri tasvirlashga o’rgatish. Nur, soya, yarim soya, tushuvchi soya hamda shaxsiy soyalar kabilar orqali buyumlarni to’Qri tuslashga o’rgatish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Islimi shaklli milliy naqsh rozetkasining qalamtasviri (bodom islimi, yulduzcha gul). Talaba yoshlarga gipsli naqsh namunasini o’ziga qarab tasvirlash orqali qalamtasvirdagi mavjud asosiy qonunlarga o’rgatish hamda o’zbek milliy xalq amaliy san’atiga qiziqish uyg’otish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Me’morlik bo’lagining qalamtasviri. Talaba yoshlarga gipsdan yasalgan ushbu bo’lakni chizdirish orqali ularni me’morchilikdagi an’anaviy namunalar bilan yaqindan tanishtirish. Tasvirlashda ijodiy qobiliyatlarini rivojlan-tirish, hamda bo’lajak dala amaliyotida tarixiy va madaniy yodgorliklarni o’ziga qarab tasvirlashga puxta tayyorlash. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Naqsh rozetkasi ishtirokida tuzilgan mavzuli natyurmortning qalamtasviri (naqsh rozetkasi, mis qumg’on, sopol idish, sidirg’a mato zaminida). Yoshlarga turli xajm, shakl, tusga ega bo’lgan buyumlar to’plamini chiz­dirish orqali ularning tasvirlash qobiliyatlarini rivojlantirish. Kompozisiya tuzishda umumiydan bo’laklarga tarzda tasvirlashga o’rgatish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Interyerda inson qomatining tur­li holatlardagi qalamchizgilari. Turli tasvirlash vositalari orqa­li talabalarga qalamchizgilar bajarishni o’rgatish. (Yumshoq qalam, re­tush, pastel, sous, sangina, tuslangan qogoz va boshqalar). Turli yumshoq tasvirlash vositala­ri bilan inson qomatining har xil xolatlaridagi xarakterli xususiyatlarini tez muddatda bajarishga o’rgatish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Gipsdan ishlangan kesik shaklli bosh namunasining qalamtasviri. Talabalarni inson portretini tasvirlashga tayyorlash. Yuz bo’laklari: ko’z, burun, lab, quloqlarning umumiy shaklini geometrik asosda o’rganish. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Mikelanjeloning "David" haykali bosh namunasi bo’laklarining qalamta­sviri (ko’z, lab, burun, quloq). Inson yuz qismi bo’laklarini to’g’ri tasvirlashga o’rganish. Ko’z chuqurligining tuzilishi va uning kalla suyagida joylashishi. Yuqori va pastki lab shakli, ularning yuqori va past­ki jagda joylashuvi. Burun shakli: ustki, pastki va ikki yon tomoni (qanotlari) shakli. Quloq shaklining umumiy tuzilishi, undagi muskullar shaklini tuslash yo’llari. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

David yuz niqobining qalamtasviri. Ko’z, lab, burun, quloq bo’laklarini o’ziga qarab tasvirlashda olgan bilim va malakalarni mustahkamlash. Gipsli yuz niqobni tasvirlash orqa­li inson yuz bo’laklarini konstruk­tiv o’rganish hamda tasvirlash mala­kalarini shakllantirish. Yorug’-soya munosabatlari. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Inson bosh suyagining anatomik tuzilishi. Bosh suyagi yuz qismi bo’laklarining o’ziga hosligi. Bosh suyagi yuqori sharsimon qismining shakli va tuzilishi. Yuz qismi bo’lagi hamda pastki jag’ bi­lan birlashuvi. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Anatomik bosh namunasining qalamtasviri. Gudonning Ekorshe anatomik modeli. Anatomik gips modelini tasvirlash asosida inson bosh qismi anatomiyasi bilan tanishish. Burun muskullari, chakka muskullari, chaynov muskullari, ogizning aylana muskul­lari, lunj muskullari, engak mus­kullari, yonoq muskullari, peshona muskullari, mi­mika muskullari, ularni to’g’ri tuslash. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

Antik davrga mansub gipsdan ishlangan bosh namunasining qalamtasviri (Antinoy, Diadumen, Sokrat va boshqalar). Gips modelini tasvirlash orqali inson portretini to’g’ri chizishga o’rgatish. Gips va tirik boshni tasvirlashda o’ziga xosliklar. Portret xarakteri. Yuz tuzilishidagi nisbatlar va shakllar, ularni tuslash yo’llari. Qo’llаnilаdigаn tа’lim tехnоlоgiyalаri: diаlоgik yondоshuv, muаmmоli tа’lim, аqliy хujum,blits .Аdаbiyotlаr: А1, Q1, Q2, Q3, Q4 ,Q5, Q6.

“Qalamtasvir” fаni bo’yichа amaliy mаshg’ulоtining kаlеndаr tеmаtik rеjаsi