«tasvir» nashriyot uyi

229-mashq. 
Uyga vazifa. -yað, -moqda, -(a)yotir, -(a)yotib
qo‘shimchalari yordamida  hozirgi zamon shakllarini yasang.
1-t o ð s h i r i q . Berilgan fe’llar qatoridan hozirgi zamon shakl-
larini ajrating.
Òinglagan, tinglayaðti, tinglamoqda, tinglayotir, tingla-
yotibdi, yurgan, yuryaðti, yurmoqda, yurayotir, yurayotibdi.
2-t o ð s h i r i q . Yuqoridagi fe’llarda qaysi holatda -yotir, -yotibdi;
qaysi holatda -ayotir, -ayotibdi shakllari qo‘llanilishini ayting.
BILIB OLING. 
-yotir, -yotib shakllari unli bilan
tugagan fe’l asoslariga, -ayotir, -ayotib shakllari esa
undosh bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shiladi.
-yað shakli undosh bilan tugagan fe’l asoslariga
qo‘shilib, -ayað holida talaffuz qilinsa ham, -yað yoziladi.
HOZIRGI ZAMON SHAKLLARINING
ÒALAFFUZI VA IMLOSI

---

93
230-mashq.
 Matnni o‘qing. Fe’llarni aniqlab, ularni daftaringizga
ko‘ñhiring, qaysi zamon shaklida ekanligini ayting.
Ra’no uyda biror ish qilishi kerak bo‘lsa, oyisining buyrug‘ini
kutib turmay bajaraverar ekan. Bir kuni u ertalab turib, keñha-
si ko‘rgan tushini oyisiga aytibdi:
— Òushimda menga yo‘l-yo‘l ñhit ko‘ylak olib kelyaðsiz.
— Yaxshi tush ko‘ribsan, — dedi oyisi. — Demak, uyga
mehmon kelayotir.
Bu gaðni eshitgan Ra’no darrov o‘rnidan turib eshikka
ñhiqdi. Oyisi qarasa, u hovliga suv seðmoqda, hovli suðurmoq-
da. (Aziz Adburazzoq)
231-mashq. 
Quyida berilgan fe’l asoslariga -yaðti, -yotir, -moqda
qo‘shimñhalarini qo‘shing. Ularning talaffuzi va imlosini tushuntiring.
Kel, uxla, o‘qi, tur, o‘tir, yoz, to‘xta, ishla, ye, qo‘y.
232-mashq. 
Berilgan gaðlardagi fe’llarning yozilishi va aytilishini
izohlang.
1. Yomg‘ir tobora kuñhayib borayotir. (Oybek). 2. Majnuntol
suvga egilib, salom berayotir. (Oybek) 3. Shamol kuñhayib,
daraxtlarning shoxlarini egib borayotir. (Omon Muxtor) 4. Barg-
lar sarg‘ayib to‘kilmoqda.
1. Unli bilan tugagan fe’l asoslaridan hozirgi zamon shaklini
yasang.
2. Undosh bilan tugagan fe’l asoslaridan hozirgi zamon
shaklini hosil qiling.