«tastiyiqlayman»



Download 0,78 Mb.
bet6/24
Sana19.04.2022
Hajmi0,78 Mb.
#564573
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24
Bog'liq
Биофизика Лаборатория Есимбетов Р

Suyiqliqlardin` sirtqiKERNEwi
Suyiqliqlardin` sirtqi tartilisiwi degende, suyiqliq penen onin` puwlari arasindag`I shegara bo`liminde ju`zege keletug`in artiqsha erkin energiyani tu`siniledi.
Suyiqliqtin` bet bo`liminde jaylasqan molekulalar, onin` teren`ireginde jaylasqan tartilisiwshi ku`shleri o`z-ara ten`lesken molekulalardan, tek g`ana ju`ze bo`limi astinda jaylasqan molekulalardin` bir ta`repleme tartilisiwlarg`a duwshar boliwi menen ayiriladi. Molekulalar araliq tartilisiw ku`shlerinin` ten`lespegenligi na`tiyjesinde, ju`ze bo`liminde artiqsha erkin energiya payda boladi. Usi tu`rde payda bolg`an erkin energiya mug`dari (F) to`mendegishe aniqlanadi:
F qS (I)
bul jerdegi -suyiqliqtin` sirtqi tartilisiw koeffitsienti, S-bet maydani.
Demek, suyiqliqtin` bet bo`liminde kelip shig`atug`in artiqsha erkin energiya, bet maydanina tuwri proportsional. Sirtqi tartilisiw koeffitsientin (), suyiqliqtin` bet maydanin 1 sm² qa ken`eyttiriw ushin talap etiletug`in jumis sipatinda ko`z aldimizg`a keltiriwimiz mu`mkin, yag`niy
(2)
Egerde jumis (A) ti erg - lerde, bet maydanin (S) sm² - larda belgilense, ol jag`dayda sirtqi tartilisiw koeffitsienti erg.sm-2 de o`lshenedi. Bizge belgili, 1 erg q 1 din.sm, usig`an qaray, erg. sm-2q din. sm-1.
Suyiqliqtin` sirtqi tartilisiw koeffitsientin suyiqliqtin` bet bo`liminin` parametrin 1 sm ge u`lkeytiw ushin za`ru`r bolg`an ku`sh ta`rizinde qarawimiz mu`mkin. Ko`z qaraslardin` qanday boliwina qaramastan, ha`r eki jag`dayda da o`lshew birlikleri bir qiyli na`tiyjege alip keledi, yag`niy erg. sm-2q din. sm-1.
Suyiqliqlardin` sirtqi tartilisiwi temperaturag`a baylanisli bolip, temperatura joqarilag`anda kemeyedi ha`m kerisinshe. Bul jag`day suyiqliqtin` ju`ze bo`limindegi puw basiminin` temperaturag`a baylanisli tu`rde o`zgeriwi menen belgilenedi. Suyiqliqlardin` sirtqi tartilisiwi bazi bir ximiyaliq zatlardin`, ma`selen, bir atomli spirtler, efir, may kislotalari ha`m olardin` gomologlari ta`sirinen ju`da` kemeyip ketedi. Bul tu`rdegi sirtqi tartilisiwin kemeytiriwshi zatlar – sirtqi aktiv zatlar dep ataladi. Qantlar sirtqi tartilisiwin o`zgertpeydi. Mineral duzlar bolsa biraz joqarilatadi.
Gibbstin` aytip o`tkenindey, ju`ze energiyasinin` barqulla minimumg`a umtiliwi «erigen» sirtqi aktiv zat molekulalarinin` eritpe betine jiynaliwina sebep boladi. Bul tu`rdegi bet bo`liminde «erigen» zat kontsentratsiyasinin` suyiqliqtin` teren` (oyiq) qatlamlaridag`i kontsentratsiyag`a qarag`anda joqarilaw ha`diysesi adsorbtsiyaati menen ju`ritiledi. Erigen zattin` sirtqi aktivlilik qa`siyeti qa`nshelli ku`shli bolsa, onin` bet bo`limindegi adsorbtsiyasi da sonday ku`shli boladi. Demek, ol suyiqliqlardin` sirtqi tartilisiwin sonsha ku`shli kemeyttiredi.
Adsorbtsiya waqit talap etiwshi protsess. Sog`an qaray, sirtqi aktiv zat eritpesinin`, yag`niy payda bolg`an ju`zege xarakterli bolg`an sirtqi tartilisiwi, usi ju`zede adsorbtsiya tamam bolg`aninan keyin qarar tabatug`in sirtqi tartilisiwinan ha`mme waqit u`lken boladi. Demek, bul tu`rdegi eritpelerde sirtqi tartilisiwinin` qaysi waqitta o`lsheniwine baylanisli bolip, o`lshew na`tiyjeleri ha`r tu`rli bolip shig`adi. Birinshi jag`day ushin sa`ykes keletug`in sirtqi tartilisiw dinamikaliq sirtqi tartilisiw (din) dep atalip, sirtqi qurami suyiqliqtin` ishki qatlamlari menen bir qiyli bolg`an ju`zeni xarakterleydi.

3- LABORATORIYA JUMISI



Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish