Ta’sir chiziqlari yordamida tayanch reaksiya kuchlarining va ichki zo‘riqishlar (eguvchi moment, ko‘ndalang kuch)ning haqiqiy qiymatlarini aniqlash. Zo‘riqishlar qiymatini ta’sir chiziqlari yordamida aniqlash

Ta’sir chiziqlari qurishning kinematik usuli
Ta’sir chiziqlarini kinematik usulda qurishda ko‘chishlar epyurasidan foydalaniladi. Buning uchun asosiy sistemada zo‘riqishi izlanayotgan bog‘lanish tashlab yuboriladi hamda mumkin bo‘lgan (joiz) ko‘chishlar qoidasidan foydalaniladi. Bu qoidaga ko‘ra, agar sistema muvozanat holatda bo‘lsa, har qanday kichik joiz ko‘chishlarning vujudga kelishida tashqi kuchlar bajaradigan ishlarning yig‘indisi nolga teng bo‘ladi. Misol tariqasida oddiy balkaning Ra reaksiyasi uchun kinematik usulda ta’sir chizig‘i quramiz (rasm, a). A tayanchini tashlab yuborib, o‘rniga Ra reaksiya kuchini qo‘yamiz. AB balka cheksiz kichik burchak α ga ko‘chdi deylik.
P=1 ekanligini e’tiborga olsak, (a) dan
kelib chiqadi. Birlik kuch qo‘zg‘aluvchan bo‘lganligi uchun ko‘chish ham o‘zgaruvchan bo‘ladi. esa o‘zgarmas miqdordir.
Binobarin, Ra reaksiyasining ta’sir chizig‘i ko‘chishning epyurasi tariqasida hosil qilinishi mumkin. Bunda ta’sir chizig‘ining ordinatalari ko‘chish ordinatalaridan δa marotaba kichik bo‘ladi (rasm, c). Kinematik usulda qurilgan ta’sir chizig‘ining statik usuldagi shakli bilan bir xil ekanligi quyidagi ifodadan kurinib turibdi (rasm. b):
Navbatdagi misolda (rasm, a) balkaning K kesimidagi eguvchi moment ta’sir chizig‘ini kinematik usulda quramiz. Balkaning K kesimiga sharnir kiritamiz, natijada balkaning bitta bog‘lanishi yo‘qoladi. Yo‘qolgan bog‘lanishni moment Mk bilan almashtiramiz (rasm, b). K sharniri cheksiz kichik masofa δk ga ko‘chdi deylik. Bu ko‘chishning vujudga kelishida Mk va P kuchlari quyidagi ishni bajaradi:
MK ning yo‘nalishi burilish burchaklari α va β ning yo‘nalishiga qarama-qarshi bo‘lganligi sababli ishorasi manfiy olindi.
Mk ning ta’sir chizig‘i ham vertikal ko‘chishlar δp epyurasi kabi bo‘lib, qiymatiga ko‘ra δxx marotaba kam bo‘lar ekan (rasm). ifodaniga qo‘ysak,
kelib chiqadi. Bu esa statik usuldagi o‘ng to‘g‘ri chiziqning tenglamasidir.