Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti

Xalkaro valyuta munosabatlari - valyutalarning jahon xo‘jaligsdagi xarakati natijasida yuzaga keladigan ijtimoiy-iqgisodiy munosabatlar majmuasi.

Valyuta munosabatlari va takror ishlab chikdrish o‘rtasida bevosita (to‘g‘ridan-to‘g‘ri xamda teskari) alokalar mavjud. Ularning ob'ektiv asosi bo‘lib tovarlar, kapitallar, xizmatlar bilan xalqaro almashuvni vujudga keltiruvchi ijtimoiy ishlab chiqarish jarayoni xisoblanadi.

Xalkaro valyuta munosabatlarini yuzaga keltiruvchi asoslar quyidagilardir:

- tovarlar eksporti va importining mavjudligi;

- xizmatlar eksporti va importining mavjud ligi;

- xalkaro kreditlarning jahon aylanmasidagi harakati;

- kapitallarning jahon aylanmasidagi harakati;

- notijorat tulovlarning mavjudligi (xorijiy davlatlarda savdo va diplomagik vakolatxonalarni ochish va saqlash, xorijiy davlatlarning xududida harbiy qismlar saklash, turizm, sport, madaniy tadbirlar bilan bog‘liq bo‘lgan xorijiy valyutadagi to‘povlar).

Valyuta tizimi deb, xalqaro valyuta munosabatlarini tashkil qilishning davlat-huquqiy shakliga aytiladi. Valyuta munosabatlarini tashkil qilishning davlat shakli deyilishiga sabab shuki, milliy valyuta tizimi har bir mamlakatda davlat tomonidan tashkil etiladi va tartibga solinadi. Jaxon valyuta tizimi esa, davlatlararo kelishuvlarga asosan tashkil topali. Valyuta munosabatlarini tashkil qilishning huquqiy shakli deyilishining boisi shundaki, valyuta tizimi bo‘yicha qabul qilingan qonunlar, xalkaro qoidalar va boshkd me'yoriy hujjatlarning talablarini bajarish xalqaro munosabatlarning barcha sub'ektlari uchun majburiydir.