Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti


-rasm. Mamlakatlarning ixtisoslashuvga kirishi



Download 2,2 Mb.
bet35/86
Sana27.01.2022
Hajmi2,2 Mb.
#412776
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   86
Bog'liq
1-mavzu-TASHQI IQTISODIY FAOLIYAT VA RAQOBAT MENEJMENTI (3)

2.2.4.-rasm. Mamlakatlarning ixtisoslashuvga kirishi

Yagona befarqlik egri chizig‘i Oʻzbekistonning ishlab chiqarish im- koniyatlari egri chizigci bilan A nuqtada o‘zaro yagona nuqtaga ega. Yaponiyada esa bu A* nuqtada joylashgan. Shunday qilib, I befarqlik egri chizigri va Ahamda A* nuqtalar o‘zaro savdo bo‘lmagan sharoitda har ikki mamlakatdagi mumkin bo‘lgan maksimal ishlab chiqarish va iste’mol hajmini ifoda etadi, urinma chiziqlar esa, 1- va 2-tovaming Oczbe- kiston va Yaponiyadagi nisbiy narxlarini (P va P*) ko‘rsatadi. Grafikdan R < R* ekanligi ko'rinib turibdi, binobarin Oczbekiston 1-tovami, Yaponi- ya 2-tovami ishlab chiqarish bo‘yicha nisbiy ustunlikka ega.


Savdoni rivojlantirgan holda mehnat serob sanalgan Oʻzbekiston mehnat sig‘imli 1-tovami, kapital serob bo‘lgan Yaponiya esa kapital sig‘imli 2-tovami ishlab chiqarishga ixtisoslasha boshlaydi.
Bunda ishlab chiqarish va iste’mol hajmini ko‘rsatuvchi nuqtalar Oʻzbekistonda A dan B ga, Yaponiyada A* dan B* ga ko‘chadi. Ix- tisoslashuv mamlakatlar umumiy ekvivalent nisbiy jahon narxi - Pw darajasiga chiqquncha davom etadi. Bu naix esa, yuqorida ko‘rsatib o‘tganimizdek, har ikki mamlakatdagi savdo boshlanmasdan oldingi ichki narxlar o‘rtasida joylashdi, ya’ni P
w

w
har ikki mamlakatning ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizig‘i va yangi II befarqlik egri chizig‘iga o‘tkazilgan urinmani aks ettiradi.
E nuqta A nuqta bilan solishtiiganda Oʻzbekistonda “o‘z” tovari “begona” tovardan kam iste’mol qilinganligini nazarda tutsa-da, O‘zbekiston o‘zaro savdodan yutadi, chunki uning yangi befarqlik egri chizig‘i yuqoriroqda joylashgan va iste’molning ortganligini ko‘rsatib turibdi. Xuddi shunday holat Yaponiyada ham kuzatiladi: E* nuqta A* nuqta bila solishtirganda Yaponiyada “o‘z” tovari “begona” tovardan kam iste’mol qilinganligini nazarda tutsa-da, Yaponiya ham o‘zaro sav- dodan yutadi, chunki uning yangi befarqlik egri chizig‘i ilgarigisidan yuqoriroqda joylashgan va iste’molning ortganligini ko‘rsatib turibdi. Demak, har ikki mamlakat o‘zaro savdo natijasida yutuqqa erishdi, zero ularning befarqlik egri chiziqlari grafikda yuqoriga ko‘tarildi.
Savdo natijasida ayirboshlanayotgan tovarlarning nisbiy narxlari bir-biriga yaqinlashish tamoyiliga ega. Agar tovarlarning nisbiy narxi mamlakatlarning ishlab chiqarish omillari bilan ta5minlanganligi da- rajasi hamda bu omillarning nisbiy narxlariga bog‘liq deb faraz qilin- sa? tabiiy savol tug‘iladi: tovarlar narxining muvozanatlashishi ishlab chiqarish omillari narxiga qanday aks ta’sir ko‘rsatadi?
Amerikalik iqtisodchi Pol Samuelson bu savolga javob bera oldi. Samuelson tomonidan isbotlangan Xeksher-Olin teoremasi to‘g‘riligi shartidan kelib chiquvchi bu teorema ishlab chiqarish omillari narxi- ning muvozanatlashuvi yoki Xeksher-Olin-Samuelson teoremasi no- mini oldi.
@ Ishlab chiqarish omillari narxining muvozanatlashuvi (factor price equattzation theorem) (Xeksher-Ottn-Samuelson teoremasi) — xalqaro savdo savdo olib boruvchi mamlakatlarda gomogen ishlab chiqarish omillarining mutlaq va nisbiy narxlarini muvozanatlashu- viga ottb keiadi.
Nisbiy narxlarning muvozanatlashuvi teoremasining grafik talqini l-rasmda ifodalangan.
Kapital narxi (r) orqali ifodalangan mehnat narxi (w), ya’ni mehnat- ning ishlab chiqarish omili sifatidagi nisbiy narxi (w/r) gorizontal. 1-tovaming 2-tovar narxi orqali ifodalangan nisbiy narxi (R{/R2) esa vertikal o‘qqa joylashtirilgan.
Mehnatning ishlab chiqarish omili sifatidagi nisbiy narxi Oʻzbe- kistonda OG, Yaponiyada esa OI ni, mos ravishda 1-tovaming nisbiy



Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish