Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi

TASHQI IQTISODIY FAOLIYAT STATISTIKASI

Reja:

• 1. Tashqi iqtisodiy faoliyat to’g’risida tushuncha
• 2. Tashqi iqtisodiy faoliyatni tavsiflovchi ko’rsatkichlar
• 3. Milliy hisoblar tizimida tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi

Bozor iqtisodiyoti, xususan, makroiqtisodiyot ochiq iqtisodiyotdir. U mamlakatlararo iqtisodiy aloqalarni talab qiladi. Bunday iqtisodiy aloqalar bo’lish zaruriyatini esa xalqaro mehnat taqsimoti belgilaydi. Chunki xalqaro mehnat taqsimoti iqtisodiy naflik qoidasidan kelib chiqadi. Qaysi mahsulotni ishlab chiqarish va eksport qilish qulay bo’lsa, shu mahsulot boshqa mamlakatlarga etkazilib beriladi. Nimani mamlakat ichida ishlab chiqarish o’rniga uni tashqaridan keltirish arzonga tushsa, shu tovar import qilinadi.
Tashqi iqtisodiy faoliyat
Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasining asoschisi deb haqli ravishda belgiyalik olim Adolf Ketleni (1796-1874) hisoblash mumkin. Chunki u birinchilardan bo’lib to’plangan statistik ma’lumotlarga statistik usullar yordamida ishlov berishni qo’lladi. U shuningdek ilk bor Belgiyada Markaziy statistik komissiyani tashkil qilishda taniqli matematik olimlar bilan jonbozlik qildi. A. Ketleni matematik bo’lgani uchun u o’z tahlillarida matematik tamoyillariga suyanadi. Ushbu holat statistikani vujudga kelishida boshqa mamlakatlarda statistik tashkilotlarning shakllanishida ham o’z ifodasini topdi. Chet el mamlakatlarida xozirgi kunda TIF statistikasi matematikaning alohida qismi sifatida tashkil topdi.

Tashqi iqtisodiy aloqalar turli mamlakatlar o’rtasidagi iqtisodiy munosabatlar bo’lib, iqtisodiy foyda (naf) ko’rish maqsadida olib boriladigan faoliyat natijasidir.

Tashqi iqtisodiy aloqalar turli mamlakatlar o’rtasidagi iqtisodiy munosabatlar bo’lib, iqtisodiy foyda (naf) ko’rish maqsadida olib boriladigan faoliyat natijasidir.

O’zbekiston Respublikasining “Tashqi iqtisodiy faoliyat to’g’risida”gi qonunining (2000 yil 26 may) 3 –moddasiga ko’ra, Tashqi iqtisodiy faoliyat deganda O’zbekiston Respublikasi yuridik va jismoniy shaxslarining xorijiy davlatlarning yuridik va jismoniy shaxslari, shuningdek xalqaro tashkilotlar bilan o’zaro foydali iqtisodiy aloqalarni o’rnatish va rivojlantirishga qaratilgan faoliyati tushuniladi.