Tashkilotlar tushunchasi va ularning tavsifi. Tashkilotlarning ichki va tashqi muhiti

Tashkiliy tarkibni takomillashtirish yo’llari. 

1.  Tarkibni  oddiylashtirish  hisobiga  takomillashtirish.  Bu  muntazam 

tarkiblarni  boshqaruv  saviyalari  sonini  kamaytirish  hisobiga  almashtirish.  Bu 

muntazam  tarkiblarni  boshqaruv  saviyalari  sonini  kamaytirish  hisobiga  yassiroq 

tarkiblarni aylantirish. 

2.  Mexanik  turdagi  tarkibni  ko’nikish  tarkibiga  almashtirish.  Bu  menejment 

tarkibini  qayta  ko’rishni  ko’proq  radikal  usulidir.  Uni  firmaning  favquloddagi 

hollarda,  uning  hayotiy  faoliyatiga  xuruj  qilishganda  ishlatadilar.  Avval 

ta’kidlaganimizdek, shunday qayta ko’rish uchun kuchli sardor komandasi kerak.  

3. Mexanik tarkiblar ichida har xil shakldagi organik tarkiblarni bunyod etish. 

Bular venchur, innovatsiya bo’limlari, biznes markazlar, brigada tarkiblari, ekspert 

guruhlarini  bunyod  etilishi  kerak.  Taraqqiyot  topgan  davlatlarning  hozirgi  zamon 

menejmenti  ularning  zarurligini,  firmaning  samarali  faoliyati  uchun  birlamchi 

sharoiti hisoblanadi. 

4.  Konglomerat  tarkibni  tashkil  etish.  «Konglomerat»  tushunchasi  har  xil 

turdagi elementlarni birlashtirishini birdiradi. 

5. Modelli va avtokratik tashkilotlar - ular balki kelajak tarkiblaridir. 

Organ

 — bu biror boshqaruv tizimi tarkibiga kiruvchi muassasa, tashkilotdir. 

Boshqarish  organi  esa  ijgimoiy  mehnat  taqsimoti,  xususan,  boshqaruv  mehnati 

taqsimoti natijasida vujudga kelgan boshqaruv apparatidir.  

Boshqarish  apparatini  tuzish  jarayoni  boshqarishning  qabul  qilingan 

strukturasi  doirasida  uning  funktsiyalarini  ayaldagi  qoidalarga  binoan  taqsimlash 

va vazifalarini aniqlashdan boshlanadi. So’ngra har bir funktsiyalarning: 

•  guruhi; 

•  hajmi; 

•  darajasi va bosqichi; 

•  ixtisoslashtirilishi; 

•  markazlashtirilishi va kooperatsiyalashtirilishi tahlil qilinadi. 

Ana shulardan keyin aniq ishlar yo’nalishi aniqlanadi, yangi organ tuzish yoki 

mavjud bo’linmadan mustaqil organ ajratish, yoxud mavjud organlarga qo’shimcha 

funktsiyalarni topshirish to’g’risida qaror qabul qilinadi. 

Boshqarish organlarini tuzishda quyqtsagi ikki tamoyilga e’tibor beriladi: