Tashkilot korxonalarida qazib olingan neft xom ashyolarni qayta ishlashda tabiatga ta’siri?

81 O’SIMLIK DUNYOSINI MUHOFAZA QILISH EKSPERTIZASI? Биологик ресурслардан зарар етказмай фойдаланиш ва биохилма-хилликни сақлаш экологик экспертизанинг асосий мақсадларидан биридир. Бу муаммо ечими мамлакатда мустаҳкам экологик барқарорлик ва табиат тизимини қўллаб қувватлашга ва биологик хилма-хиллигини сақлаб қолишга хизмат қилади.
Биологик ресурслар жонли табиат ресурслари бўлиб, ўсимликлар, хайвонат олами ва микроорганизмлардан ташкил топади ва улар табиий муҳитнинг барча қисимларида-ер, сув ва ҳавода мавжуддир. Биологик ресурслар комплекс ресурслар бўлиб, табиатда модда ва энергиянинг биологик айланишини, атроф муҳит структураси биологик айланишини, атроф муҳит структураси мувозанати барқарорлигини таъминлайди ёки яхшилайди. Шу сабабдан улардан фойдаланиш доимий равишда ресурсларни кўпайтиришга қаратилиши керак. Бунинг учун биологик ресурсларни тайёрлаш хажми уларнинг йиллик кўпайиши хажмидан ошиб кетмаслиги, фойдаланишнинг характери ва структураси эса биологик махсулдорликни оширишга, биологик модда алмашинувини оптималлаштиришга йўналтирилиши лозим.
Табиий ва ижтимоий-иқтисодий тизимлар доирасида биологик ресурслар ҳудудлар биоэкологик инфраструктурасининг асосий элементи ҳисобланади. Улар табиат муҳофазаси, аҳолини соғломлаштиришда катта аҳамиятга эга. Биологик ресурслар озиқ-овқат, ёқилғи, турли маҳсулотларни тайёрлаш учун органик хомашё манбаидир. Булар эса биологик ресурслардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш ва уларни муҳофазалашнинг аҳамиятини янада оширади.
Ўзбекистоннинг био хилма-хиллиги 27000 га яқин турни ташкил этади. Шундан 15000 турдан ортиқроғини хайвонлар, 11000га яқин турларини ўсимликлар, қўзиқоринлар, сув ўтлари ташкил этади.¹ Флора ва фаунанинг таркиби ва уларнинг экологик яшаш шароитлари фарқларига кўра Ўзбекистон ҳудудида қуйидаги 5та биогеографик зона ажратилган: 1) текислик чўл экотизимлари; 2) тоғолди чала чўл ва даштлар; 3) дарё ва қирғоқбўйи экотизимлари; 4) нам ҳудудлар ва дельталар экотизимлари; 5) тоғ экотизимлари.
82EKOLOGIK EKSPERTIZANI HUQUQIY ASOSLARI HAQIDA TUSHUNCHA? Экологик экспертизанинг бошқорув тармоғи ва фаолият чифатидаги мазмуни ва моҳиятини экологик ҳуқуқий тартибга солувчи экологик ҳуқуқий нормалар, институтлар белгилайди. Экологик экспертизанинг ҳуқуқий нормалари фақат Ўзбкистон республикаси Конституциясига асосланган қонунлар билан белгиланади. Бу баравар даражада экологик экспертиза бўйича Ўзбекистон республикаси Президентининг Фармонлари ва фармойишлари (буйруқлари), Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг (хукуматининг) қарор ва фармойишларига ҳам тааллуқлилидир. Шундай қилиб, экологик экспертизанинг ҳуқуқий асослари экологик ҳуқуқий нормаларни ўз ичига олган норматив-ҳуқуқий актлар (расмий хужжат) ҳисобланади. Нормативҳуқуқий актлар тегишли ваколатли оргонлар томонидан чиқариладиган хужжатлардан иборат бўлади. Ҳуқуқий (юридик) кучига кўра экологик экспертизанинг барча ҳуқуқий талабларини қонунлар ва қонунга асосланган актларга бўлиш мумкин. Қонунлар қонун чиқарувчи оргон Ўзбекистон Республикасининг Олий мажлиси томонидан қабул қилинадиган норматив актлар ҳисобланади. Қонунга асосланган актларга шундай актларни қабул қилиш ҳуқуқига эга бўлган Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси, вазирликлар ва идоралар, республика субъектларининг ваколатди ҳокимият оргоонлари томонидан қабул қилинган ҳуқуқий характердаги хужжатлар киради.