Tashkilot korxonalarida qazib olingan neft xom ashyolarni qayta ishlashda tabiatga ta’siri?

56EKOLOGIK EKSPERTIZA FAN SIFATIDA, EKOLOGIK EKSPERTIZA TUSHUNCHASI, UNING MAQSADI EKOLOGIK EKSPERTIZANI MOLIYALASH ? Экспертиза» тушунчаси (термини) лотинча «expertus»-«тажриба» сўзидан келиб чиққан. Экспертиза тушунчаси фан, техника, санъат соҳаларида махсус билимга эга бўлган мутахассис (эксперт) томонидан турли масалалар бўйича тадқиқотлар олиб бориб, уларни баҳолашни билдиради. Эксперт баҳолари бевосита ўлчовга тушмайдиган, шу сабабдан мутахассис мулоҳазалари ва хулосасига асосланган жараёнлар, ходиса, воқеалар, объектларни миқдорий ёки тартибий баҳолашдан иборат бўлади. Экологик экспертиза фанига нисбатан бу тушунча режалаштирилаётган ёки амалга оширилаётган инсон хўжалик ва бошқа фаолиятларининг табиат муҳофазаси ва экологик талабларга, экологик ва табиат муҳофазаси қонунчилигига мувофиқлиги ва мос тушишини ҳамда экологик экспертиза объектларини ишга тушириш, рўёбга чиқариш, қуриш мумкинлигини аниқлаш ва уларни эксперт баҳолаш, улар бўйича маълум экологик экспертиза хулосаларини чиқаришни билдиради. Бунда «табиат-жамият» тизими ўртасидаги ўзаро алоқаларда меъёрий мувозанат ва уйғунликка эришишни таъминлаш асосий ўринин эгаллайди, яъни экпертиза объектлари экологик талаблар ва жамиятнинг экологик-иқтисодий манфаатларига мос келиши ёки зид бўлиши тўғрисида хулоса чиқарилади.
57Ekologik ekspertiza faning boshqa fanlar bilan bog’liqligi? Экологик экспертиза муаммоларининг комплекс характери объектининг мураккаб ва фанлараро хусусиятлари ушбу фанининг кўплаб иқтисодий, табиий, техника, хуқуқий, ижтимоий, географик, тиббий ва бошқа фанлар билан боғлиқ бўлишини ва улар билан хар томонлама ўзаро алоқаларни ривожлантиришни тақазо этади.
Табиат билан жамият ўртасидаги ўзаро алоқаларни экологик экспертиза фани нуқтаи назаридан ўрганиш ушбу муаммонинг экологик, иқтисодий, ижтимоий-демографик, ҳудудий-географик, тиббий, шахарсозлик, хуқуқий, технологик ва бошқа кўплаб йўналишларини ҳар томонлама комплекс ҳисобга олишни тақазо этади. Экологик экспертиза фани фойдаланиш иқтисоди фани каби табиий ва ижтимоий фанлар табиатдан туташган чегараларда туради. Шу сабабдан турли фанлар соҳаларининг маълумотларидан, материлларидан кенг миқёсда фойдаланиш экологик экспертизанинг ғоят мураккаб муаммоларини муваффақиятли хал этишга имкон беради.