Ташкил этиш бош илмий методик маркази тошкент ахборот технологиялари университети ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва

натижавий калит кетма-кетлиги x₁₈  y₂₁  z₂₂ га тенг бўлади.

Бу амаллар қуйидаги расмда ифодаланган:


Stamp Mark. Information security: principles and practice. 53 с.
Масалан қуйидаги кўрсатилган ҳол учун:
m = maj(x₈, y₁₀, z₁₀) = maj(1,0,1) = 1 га тенг бўлади. Натижада Х регистор силжийди, Y регистор силжимайди ва Z регистор силжийди. Ўнг томондаги битлар XOR амал бўйича қўшилади ва 0  1  0 = 1 қиймат олинади. Ушбу усулда бир циклда бир бит калит ҳосил қилинади.

DES шифрлаш алгоритми

DES стандарт шифрлаш алгоритми Америка Қўшма Штатлари (АҚШ) ―Миллий Стандартлар Бюроси‖ томонидан 1977 йилда эълон қилинган. 1980 йилда АҚШнинг ―Стандартлар ва Технологиялар Миллий Институти‖ бу алгоритмни давлат ва савдо-сотиқ молияси соҳасидаги маҳфий бўлмаган, аммо муҳим бўлган маълумотларни руҳсат этилмаган жисмоний ва юридик шаҳслардан муҳофаза қилинишида шифрлаш алгоритми сифатида қўллаш стандарти деб қабул қилди. ¹
DES алгоритмида: дастлабки 56 битли калитдан раунд калитларини ҳосил қилишнинг мураккаб эмаслиги, раунд асосий акслантиришларининг аппарат-техник ва дастурий таъминот кўринишларида қўлланилишини таъминлашнинг қулайлиги, ҳамда, улар криптографик ҳоссаларининг самарадорлиги – криптобардошлилигининг юқорилиги, бу алгоритмнинг асосий хусусиятларини белгилайди.
Шифрлаш жараѐни 64 битли очиқ маълумот блокларини алгоритмда берилган IP –жадвал бўйича ўрин алмаштириш, унинг натижасини дастлабки 56 битли калитдан алгоритмда келтирилган жадваллар билан битларнинг ўринларини алмаштириш, циклик суриш ва баъзи битларни йўқотиш акслантиришларидан фойдаланиб ҳосил қилинадиган 48 битли раунд калитлари ҳамда асосий акслантиришлари билан 16 марта шифрлаш, шифрлаш натижаси блоки битларини берилган IP^-1 –жадвал бўйича ўринларини алмаштиришдан иборат (2.1-расм).

Stamp Mark. Information security: principles and practice. 58 с.
IV. АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ МАТЕРИАЛЛАРИ

2.1-расм. DES алгоритмининг 1 раунди
DES шифрлаш алгоритмида фойдаланилган муҳим хавфсизлик хусусиятларидан бири бу S – жадвалдир. Бу жадвалда кирувчи қиймат 6 битни ташкил этиб, чиқишда 4 битга ўзгаради. DES алгоритми содда криптографик ўзгартиришлардан иборат бўлиб, шифрлашда ва дешифрлашда катта тезликга эга.
DES алгоритмида фойдаланилган E кенгайтириш жадвали

DES да фойдаланилган S жадваллар

Р жадвал: