Tashkent medical academy Normal and pathological physiology department Lecturer: ass. Elyorbek Abduvaliyevich Rakhmatullaev Tashkent-2021

Организм фаолият кўрсаткичларини гуморал ва нерв бошқарув орқали бир маромда ушлаб туришга (гомеостаз) харакат қилади.

• Организм фаолият кўрсаткичларини гуморал ва нерв бошқарув орқали бир маромда ушлаб туришга (гомеостаз) харакат қилади.
• Гомеостаз- цитогенетик, функционал, соматик, онтогенетик, филогенетик бўлади.

Фаолият механизми – бу аъзолар ва системалар функцияларини мослашиши, бошқарилиши, уларнинг ўзаро таъсирлашиши (махаллий, гуморал, нерв).

• Фаолият механизми – бу аъзолар ва системалар функцияларини мослашиши, бошқарилиши, уларнинг ўзаро таъсирлашиши (махаллий, гуморал, нерв).
• Бошқарув-бу гомеостазни доимий автоматик таъминланиши (кўрсаткичлар костанталар)

Функциялар бошқаруви гуморал(қон орқали) ва рефлектор(нерв бошқарув) йўли билан амалга оширилади.

• Функциялар бошқаруви гуморал(қон орқали) ва рефлектор(нерв бошқарув) йўли билан амалга оширилади.
• Рефлекс (Р) – МАТ иштирокида организмнинг ички ва ташқи таъсиротларга жавоб реакцияси бўлиб, у рефлектор ёйда амалга ошади(рецептор,афферент н., марказ, эфферент н., ишчи аъзо). Рефлектор ёйда қайтар боғланиш мавжуд бўлиб, у рефлектор ҳалқани ташкил қилади.

Организм функцияларини бошқарилиши Функционал тизим орқали амалга оширилади. ФТ – бу бирор функционал ўзгаришларни нормага қайтаришни амалга оширади (АБ,тем-ра,рН). Бунда константларнинг ўзгариши ФТни ишга тушурувчи омил ҳисобланади.

• Организм функцияларини бошқарилиши Функционал тизим орқали амалга оширилади. ФТ – бу бирор функционал ўзгаришларни нормага қайтаришни амалга оширади (АБ,тем-ра,рН). Бунда константларнинг ўзгариши ФТни ишга тушурувчи омил ҳисобланади.

Барча тирик тўқималарнинг икки нуқталари (мембрана ва протоплазма)орасида потенциаллар(+; -) фарқи мавжудлиги аниқланган.Бу жихатдан тирик организмни электр ишлаб чиқарувчи электрогенератор билан таққослаш мумкин. Битта хужайранинг биотоки ўртача 60-120мв га тенг.

• Барча тирик тўқималарнинг икки нуқталари (мембрана ва протоплазма)орасида потенциаллар(+; -) фарқи мавжудлиги аниқланган.Бу жихатдан тирик организмни электр ишлаб чиқарувчи электрогенератор билан таққослаш мумкин. Битта хужайранинг биотоки ўртача 60-120мв га тенг.

• Организмнинг барча фаолиятлари биопотенциаллар (нейронлар, мушаклар, безлар) ҳисобига амалга оширилади.Бу жароёнда макроэргик бирикмалар (АТФ,АДФ ва бошқалар) энергияси ишлатилиб,улар хужайра ичи ва ташқарисидаги электролитлар фарқини ҳосил қилади.