«tasdiqlayman»

1-darajadagi

A sho‘’ba korxona

2-darajadagi B sho‘’ba korxona

15.2-rasm. Piramida shaklidagi kompleks korporativ tuzilma⁷⁶

Moliya-sanoat guruhlari birinchi navbatda real sektor va moliyaviy sektor kompaniyalarining o‘zaro kapital almashishi (qarama-qarshi tarzda bir-birining aksiyalariga egalik qilish) asosida tashkil etiladi. Bunday amaliyot Yaponiya tajribasida yaqqol ko‘zga tashlanadi. Tovarlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish sohalarida amal qiluvchi bunday tuzilmalar faoliyati bir-birini o‘zaro to‘ldirishda ahamiyatga ega hisoblanadi. Ya’ni yirik sanoat korxonalari tijorat banklari uchun bir tomondan katta miqdordagi arzon resurs mablag‘lari egasi sifatida xizmat qilsa, boshqa tomondan kredit mablag‘lariga talabgor ishonchli mijoz hamdir. Aynan shu jihat moliya-sanoat guruhlari rivojlanishiga zamin yaratgan. Bundan tashqari Tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra moliya-sanoat guruhlari rivojlanishining beshta asosiy bosqichlari quyidagilar⁷⁷:

Birinchi bosqich savdo-sanoatga asoslangan moliya-sanoat guruhlarini bank ishtirokisiz shakllantirishdir.

Ikkinchi bosqich moliya-sanoat guruhlarini mustaqil bank ishtiroki bilan shakllantirishdir.

⁷⁵ Bob Tricker. Corporate governance: principles, policies and practices. – UK.: Oxford university press, 2012. – P. 256.

⁷⁶ Bob Tricker. Corporate governance: principles, policies and practices. – UK.: Oxford university press, 2012. – P. 257

⁷⁷ Атаниязов Ж. Жаҳонда молия-саноат гуруҳлари шаклланиши ва ривожланишининг назарий-методологик асослари. // “Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. – Тошкент, 2016. - №1. http://www.iqtisodiyot.uz/sites/default/files/maqolalar/10_J_Ataniyazov.pdf

Uchinchi bosqich moliya-sanoat guruhlarini ichki bank bilan shakllantirishni qamrab oladi.

To‘rtinchi bosqich moliya-sanoat guruhlarini boshqaruvchi bank bilan tashkil etish hisoblanadi.

Beshinchi bosqich moliya-sanoat guruhlarini rivojlangan moliya guruhi bilan shakllantirishdir.

Xalqaro amaliyotda moliya-sanoat guruhlarining rivojlanish bosqichlari quyidagi rasmda keltirilgan (15.3-rasm).