Gitero halqali birikmalar sintezi
“Organik birikmalar sintezi” fani bo`yicha amaliy mashg`ulotining kalendar tematik rejasi
t/r
|
la mashg`ulot mavzulari
|
Soat
|
Bajarilish vaqti
|
Imzo
|
1
|
Organik birikmalar sintezi. Yupqa qatlam xromatografiya usuli organik moddalar sintezida qo’llash
|
2
|
|
|
2
|
Yupqa qatlam xromatografiya usuli bioorganik moddalar sintezida qo’llash
|
2
|
|
|
3
|
Organik sintezda reaksiyalarning selektivlik muammolari. Organik sintezni planlashtirish
|
2
|
|
|
4
|
Uglerod va boshqa atomlar bog‘larini hosil qilish usullari
|
2
|
|
|
5
|
Dien sintezi asosida bajariladigan sintezlar
|
2
|
|
|
6
|
Optik izomerlar. Assimetrik markaz. Antipodlar, hirallik.
|
2
|
|
|
7
|
Gitero halqali birikmalar sintezi
|
2
|
|
|
8
|
Gaz-syuqlik xromatografiyasi yordamida organik moddalar sintezida qullash
|
2
|
|
|
|
Жами:
|
16
|
|
|
Organik birikmalar sintezi fani bo`yicha labarotoriya mashg`ulot- larning kalendar tematik rejasi
T/r
|
La mashg`ulot mavzulari
|
Soat
|
Bajarilish vaqti
|
Imzo
|
1
|
Organik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari
|
2
|
|
|
2
|
Dolchin kislota sintezi. (korich)
|
2
|
|
|
3
|
Benzoy kislota sintezi
|
2
|
|
|
4
|
Tereftal kislota sintezi
|
2
|
|
|
5
|
Atsetofenon
|
2
|
|
|
6
|
Nitrobenzol sintezi
|
4
|
|
|
7
|
P-nitroasetanilid sintezi
|
4
|
|
|
8
|
a-nitronaftalin sintezi
|
2
|
|
|
9
|
O – va p – nitrofeno-llar sintezi
|
2
|
|
|
10
|
M – nitroanilin sintezi
|
2
|
|
|
11
|
Fenolftalein sintezi
|
2
|
|
|
12
|
Fenolftalein sintezi
|
2
|
|
|
13
|
Aspirin sintezi. (atsetil salitsil kislota) .
|
2
|
|
|
|
Жами:
|
30
|
|
|
Mustaqil ta'limni tashkil etishning shakli va mazmuni
Talaba mustakil ishni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:
*tavsiya etilgan darslik va o'quv qo'lanmalaridan foydalangan holda kimyo tarixining har bir davrini aniq tavsiflash;
* tavsiya etilayotgan seminar hamda amaliy mashg'ulotlari mavzulari bo'yicha konspektlar tuzish va seminar va amaliy mashg`ulotlarda faol qatnashish;
*mustaqil ishni tayyorlash uchun sanab o'tilgan shakllardan foydalanish jarayonida barcha ilmiy maqolalardan, internetdagi materiallar va manbalardan unumli foydalanish;
Talabalar tomonidan mustaqil ishni tayyorlashda quyidagi tavsiya etilgan mavzulardan foydalanish mumkin.
Talabalar mustaqil ta’limining mavzulari va hajmi
t/r
|
Mustaqil ta’lim mavzulari
|
Berilgan topshiriqlar
|
Bajarish muddati
|
Hami, soatda
|
|
1-semestr
|
|
|
|
1
|
Organik birikmalar klassifikatsiyasi va ularning tabiatda tarqalishi.
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
1-2 hafta
|
|
2
|
Organik reaksiyalar va ularning mexanizmlari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
1-2 hafta
|
|
3
|
Organik sintezning xalq xo‘jaligidagi o‘rni
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
2-3 hafta
|
|
4
|
Organik sintezning sanoatda qo‘llanilishi
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
2-3 hafta
|
|
5
|
Organik sintezda qo‘llaniladigan asosiy metodlar
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
3-4 hafta
|
|
6
|
Organik sintezning selektivligi
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
4-5 hafta
|
|
7
|
Organik sintezning nafisligi
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
4-5 hafta
|
|
8
|
Organik sintezda funksional gruppalarni himoyalash usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
4-5 hafta
|
|
9
|
С-С bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
5-6 hafta
|
|
10
|
С=С bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
5-6 hafta
|
|
11
|
С-S bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
6-7 hafta
|
|
12
|
С-Hal bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
6-7 hafta
|
|
Foydalaniladigan asosiy darsliklar va о‘quv
qо‘llanmalar rо‘yxati
Х.С. Тожимухамедов, Х.М. Шохидоятов Органик бирикмаларнинг тузилиши ва реакцион кобилияти.II кисм Тошкент-2001.
Шахидоято Х.М. Хинозолон-4 и их биологическая активность. Тошкент.Фан 1988
Сайкс.П. Мехванизмы реакций в органической химии. М: Химия 1991
О.С.Содиков,О.Й. Йулдошев.К.С.Султонов Органик химия Укитувчи Тошкент.- 1971й.
Б.А.Павлов, А.П.Терентыв Органик химия курси Укитувчи Тошкент-1965й.
Х.М. Шахидоятов , Х.У Хожаниязов Функционально-замещенные пиримидины. ФАН.Ташкент-2010.
7. Axmedov Q.N, Yo‘ldoshev X.Y. Organik kimyo usullari . Birinchi va ikkinchi qism. Toshkent “Universitet”. 2003.
Qо‘shimcha adabiyotlar
1 . Аграномов А.Е. Избранные главы органической химии. Москва «Химия». 1990.
2. Нейланд О.Я. Органическая химия. М.: «Высшая школа», 1990.
3. Терней А. Современная органическая химия. Т.1.,Т.2. Перевод с англ. под редак. проф. Н.И.Сворова. М.: «Мир». 1981.
4. M. J. Qurbnov, Z.M. Xakimova , MQ. Sodiqov Uslubiy kullanma KarDU
Nukleofil almashinish reaksiyalari va ularning mexanizmlari.Karshi-2014.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI
Ro‘yxatga olindi:
« __ » _________ 2021yil
|
|
«Tasdiqlayman»
O‘quv ishlari prorektori
Xolmurodov
________
« __ » - ........... 2021 yil
|
KIMYO KAFEDRASI
“ORGANIK BIRIKMALAR SINTEZI ”
FANIDAN
O’QUV DASTURI
(VII – semestr)
Bilim sohasi: 100000-Gumanitar soha
Ta’lim sohasi 140000 –Tabiiy fanlar
Ta’lim yo‘nalishi: 5140500-Kimyo
Qarshi 2021
Ushbu fanning o’quv dasturi QarDU 2021– yil iyun o’quv – uslubiy kengashining – iyundagi kengashida ko’rib chiqilgan hamda tasdiqlangan (bayonnoma №1) o’quv dasturi asosida tayyorlangan.
Tuzuvchi: Z.Xakimova- Kimyo fanlari nomzodi, katta o’qituvchi.
Taqrizchi: I.Naxatov – Kimyo fanlari nomzodi, dotsent
Fanning o‘quv dasturi Kimyo kafedrasining 2021 – yil – iyundagi sonli yig‘ilishida muhokamadan o‘tgan va fakulteti uslubiy komissiyasiga muhokama qilish uchun tavsiya etilgan.
Kafedra mudiri: L.Kamolov
Fanning o‘quv dasturi Tabiiy fanlar fakulteti uslubiy kengashi tomonidan ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
Fakultet UK raisi I. Hayitov
Fanning o‘quv dasturi Tabiiy fanlar fakulteti ilmiy kengashining 2021- yil - iyundagi 1-sonli yig‘ilishida tasdiqlangan va foydalanishga tavsiya etilgan.
Fakultet kengashi raisi: B.Boysunov
O‘quv uslubiy boshqarma boshlig‘i _____________ P.Qurbonov
KIRISH
“Ta’lim to’g’risidagi’ va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” ning ta’limning integrallashuvi boiimlarida talab –yoshlarning ongini dunyoviy bilimlar bilan boyit, ularda tabiiy fanlarning turli sohalariga bo’lgan qiziqishini orttirishga qaratilgan. Xalq xo’jaligining hamma sohalari uchun zamon talablariga javob beradigan bakalavr kimyogarlami tayyorlash kimyo fanining dolzarb muammolaridan biridir oliy o’quv muassasalarida kimyo sohasidagi nazariy va amaliy bilimlarni ruxta biladigan va ulardan amaliyotda foydalana oladigan kadrlarni yyetishtirish lozim. Bunday kadrlarni tayyorlashda oliy ta’lim muassasalarida o’qitiladigan tabiiy birikmalar kimyosi fanining ahamiyati nihoyatda kattadir. Tabiiy birikmalar kimyosini o’qitishda balki, ularni mantiqiy fikrlashga o’rgatish va uni amaliyotda tadbiq yyetishga qaratilgandir.
Fanning maqsadi va vazifalari
Organik birikmalar tabiatda keng tarqalgan bo’lib, ular edagogi jarayonda rauhim rol o’ynaydi. Bularga tabiatda mavjud bo’lgan barcha edagog moddalarni jumladan, to‘yingan uglevodorodlar, to‘yinmagan uglevodorodlar, karbotsiklik va geterotsiklik organik birikmalar, aromatik birikmalar, neft va tabiiy gaz, uglevodlar, glikozidlar, alkaloidlar, vitaminlar, aminokislotalar, o’simlik pigmentlari va boshqalanii kiritish mumkin.
Fanning asosiy maqsadi organik birikmalarning tabiatda mavjud birikmalari va sanoat miqyosida olinadigan organik birikmalar va ularni sintiyez qilish usullshari, organik molekulani yig‘ish metodlari, organik moleukulani hosil qilishda klassik metodlar va ularning ximiyadagi roli va ahamiyati, ularni ajratib olish usullari, tuzilishi bilan kimyoviy – fizikaviy xossalarini bogiaydigan umumiy qonunlami, bu birikmalarni sintez qilish usullarini hamda fiziologik aktiv moddalarni sanoatda, qishloq xo’jaligida, tibbiyotda va boshqa sohalarda qo’llashni o’rgatishdan iborat
Organik birikmalar sintezi kimyosi maxsus kursining asosiy vazifalari organik birikmalar va ularni sintiyez qilish usullari, organik molekulani yig‘ish metodlari, organik moleukulani hosil qilishda klassik metodlar va ularning ximiyadagi roli va ahamiyati, ular orasidagi edagog bog’lanish, fizik xossalari hamda kimyoviy xususiyatlarini, ularning tarkibi, tuzilishi va funksional guruhlarining transformatsiyasi bogiiqligini talabalar ongiga singdirishdan iborat.
Organik birikmalar sintezi edagog, noorganik, analitik, edagogic, fizikaviy kimyo hamda fizik tadqiqot usullari, informatika kabi fanlar bilan ohambarchas bogiangan boiib, bu fanlar talabalaming mazkur kursdan olayotgan bilimlarni chuqurroq o’zlashtirishga yordam beradi.
Fan bo’yicha talabalarning bilimiga, ko’nikma va malakasiga
qo’yiladigan talablar
Organik birikmalar sintezi fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
Organik birikmalar sinteziни amalga oshirishda qanday oddiy moddalardan murakkab davr talabiga mos bo‘lgan birikmalarni sintezlashni bilish kerak:
Organik birikmalar sintezi birikmalarining zamonaviy sintez usullarini bilishi shart:
Organik birikmalar sintezi asosida olingan birikmalarning fizik va kimyoviy xossalarini ularning tarkibi va tuzilishini bilishi kerak.
Organik birikmalar sintezida modda tuzilishi va molekulaning fazoda joylashishiga bog’liqligini bilgan holda uning kimyoviy faolligini aniqlash va analiz qilishni bilishi kerak.
Reaksiya mexanizmlarini yozib atroflicha tushuntirib berishni, olingan moddalrni tibbiyotda, qishloq xo’jaligi, mudofaa va boshqa sohalarda qo’llash ko’nikmasiga ega bo’lishi kerak.
Fanning o’quv rejadagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi va uslubiy jihatdan uzviy ketma ketligi
Organik birikmalar sintezi fan 4-kurs talabalariga 8-semestrda o’qitiladi. Tabiiy birikmalar kimyosi fani organik, noorganik, analitik, fizikaviy kimyo, kvant mexanikasi va kvant kimyosi, modda tuzilishi, kristallokimyo, ekalogiya, matematika, fizika, geterohalqali birikmalar kimyosi, yuqori molekulyar birikmalar kimyosi kabi fanlar bilan chambarchas bog’langan. Bu fanlar talabalarning tabiiy birikmalark imyosi fanidan olayotgan bilimlaritni chuqurroq va rhaksimal o’zlashtirishlariga yordam beradi.
Fanni o`qitishda zamoanviy axborot va pedagogik texnologiyalar
O`quv jarayoni bilan bog`liq ta’lim sifatini belgilovchi xolatlar quyidagilar: yuqori ilmiy-pedagogik daraja dars berish, muammoli ma’ruzalar o`qish, darslarni savol-javob tarzida qiziqarli tashkil qilish, ilg`or pedagogik texnologiyalardan va multimedia vositalaridan foydalanish, tinglovchilarni undaydigan, o`ylantiradigan muammolarni ular oldiga qo`yish, talabchanlik, tinglovchilar bilan individual ishlash, erkin muloqot yuritishga, ilmiy izlanishga jalb qilish.
“Organik birikmalar sintezi”ni loyihalashtirishda quyidagi asosiy konseptual yondashuvlar foydalaniladi:
Shaxsga yo`naltirilgan ta’lim. Bu ta’lim o`z mohiyatiga ko`ra ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilarini to`laqonli rivojlanishlarini ko`zda tutadi. Bu esa ta’limni loyihalashtirilayotganda, albatta, ma’lum bir ta’lim oluvchining shaxsini emas, avvalo, kelgusidagi mutaxassislik faoliyati bilan bog`liq o`qish maqsadlaridan kelib chiqqan holda yondoshilishni nazarda tutadi.
Tizimli yondashuv. Ta’lim texnologiyasi tizimning barcha belgilarini o`zida mujassam etmog`i lozim. Jarayonning mantiqiyligi, uning barcha bo`g`inlarini o`zaro bog`langanligi, yaxlitligi.
Faoliyatga yo`naltirilgan yondashuv. Shaxsning jarayonli sifatlarini shakllantirishga, ta’lim oluvchining faoliyatini aktivlashtirish va intensivlashtirish, o`quv jarayonida uning barcha qobilyatini va imkoniyatlarini tashabbuskorligini ochishga yo`naltirilgan ta’limni ifodalaydi.
Dialogik yondashuv. Bu yondashuv o`quv munosabatlarini yaratish zaruriyatini bildiradi. Uning natijasida shaxsning o`z-o`zini faollashtirishi va o`z o`zini ko`rsata olishi kabi ijodiy faoliyati kuchayadi.
Hamkorlikdagi ta’limni tashkil etish. Demokratik, tenglik, ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi foaliyat mazmunini shakllantirishda va erishilgan natijalarni baholashda birgalikda ishlashni joriy etishga e’tiborni qaratish zarurligini bildiradi.
Muammoli ta’lim. Ta’lim mazmunini muammoli tarzda taqdim qilish orqali ta’lim oluvchi faoliyatini aktivlashtirish usullaridan biri. Bunda ilmiy bilimni obektiv qarama-qarshiligi va uni hal etish usullarini dialektik mushohadani shakllantirish va rivojlantirishni, amaliy faoliyatga ularni ijodiy tarzda qo`llashni mustaqil ijodiy faoliyati ta’minlanadi.
Axborotni taqdim qilishning zamonaviy vositalari va usullarini qo`llash – yangi kompyuter va axborot texnologiyalarini o`quv jarayoniga qo`llash.
O`qitishning usullari va texnikasi. Ma’ruza (kirish, mavzuga oid, vizuallash), muammoli ta’lim, keys-stadi, pinbord, paradoks va loyihalash usullari amaliy ishlar.
O`qitishni tashkil etish shakllari: dialog, polilog, muloqot hamkorlik va o`zaro o`rganishga asoslangan frontal, kollektiv va guruh,.
O`qitish vositalari: o`qitishning an’anaviy shakllari (darslik, ma’ruza matni) bilan bir qatorda – kompyuter va axborot texnologiyalari.
Kommunikatsiya usullari: tinglovchilar bilan operativ teskari aloqaga asoslangan bevosita o`zaro munosabatlar.
Teskari aloqa usullari va vositalari: kuzatish, blits-so`rov, oraliq va joriy va yakunlovchi nazorat natijalarini tahlili asosida o`qitish diagnostikasi.
Boshqarish usullari va vositalari: O`quv mashg`uloti bosqichlarini belgilab beruvchi texnologik karta ko`rinishidagi o`quv mashg`ulotlarini rejalashtirish, qo`yilgan maqsadga erishishda o`qituvchi va tinglovchining birgalidkagi harakati, nafaqat auiditoriya mashg`ulotlari, balki auditoriyadan tashqari mustaqil ishlarning nazorati.
Monitoring va baholash: O`quv mashg`ulotida ham butun kurs davomida ham o`qitishning natijalarini rejali tarzda kuzatib borish. Kurs oxirida test topshiriqlari yoki yozma ish variantlari yordamida tinglovchilarning bilimlari baholanadi.
“Organik birikmalar sintezi” fanini o`qitish jarayonida kompyuter texnologiyasidan, “Excel” elektron jadvallar dasturlaridan foydalaniladi. Ayrim mavzular bo`yicha talabalar bilimini baholash test asosida va kompyuter yordamida bajariladi. “Internet” tarmog`idagi rasmiy iqtisodiy ko`rsatkichlaridan foydalaniladi, tarqatma materiallar tayyorlanadi, test tizimi ham tayanch so`z va iboralar asosida oraliq va yakuniy nazorat o`tkaziladi.
Asosiy qism.
Organik birikmalar inson va hayvonot olamining yashashi uchun asosiy ozuqa hisoblanadi. Tirik organizmning o’zi ham tabiiy moddalardan tashkil topgan. Organik birikmalar tibbiyotda, qishloq xo’jaligida, mudofaa, transport, qurilish va boshqa sohalarda qo’llaniladi. Shuning uchun bu birikmalrni laboratoriya va sanoatda olishni arzon va eda usullarini edagog muhim vazifa hisoblanadi. Fanni o’qitishda zamonaviy axborot va edagogic texnologiyalar Organik birikmalar sintezi fanini o’qitishda ma’ruza, seminar va laboratoriya mashg’ulotlarining roli nihoyatda beqiyosdir.
Ma’ruza mashg`ulotlari:
“Organik birikmalar sintezi” fanining maqsad va vazifalari
O‘quv kursining maqsadi kimyo yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalarga modda molekulasining hosil bo‘lish shartlari, barqarorligi, turli xil (elektr, magnit, spektral, energetik) xossalari va ular orasidagi bog‘liqliklar, shuningdek, molekulalarning stereokimyosi (geometrik parametrlari, fazoviy izomeriyasi, simmetriya elementlari va amallari) haqida tushuncha berishdan iborat.
«Organik birikmalar sentezi» fanidan mollekulalarning tuzilishi talabalarda moddalarning tuzilishi va xossalari, shuningdek, molekula tuzilishini tadqiq qilishning zamonaviy usullari to‘g‘risidagi bilimlarini shakllantiradi. Bunday ma’lumotlar moddaning reaksion qobiliyatini tavsiflash bilan birga ayni molekula ishtirokida bu reaksiyaning qanday mexanizmda borishi mumkinligini odsindan asoslab berish imkonini beradi.
O‘quv kursining vazifalari:
Molekulaning hosil bo‘lish shartlari va uning barqarorligini molekulaning xossalari va fazoviy tuzilishini hisobga olgan holda asoslab berishdan iborat.
Moddalarning tuzilishini zamonaviy tadqiqot usullari vositasida tadqiq qilish, moddaning reaksion qobiliyatini tavsiflashdan iborat
«Organik birikmalar sentezi» fanidan mollekulalarning tuzilishi o‘quv kursini o‘rganishda talabalar kimyo haqidagi barcha fanlar, jumladan anorganik kimyo, analitik kimyo, organik kimyo, fizik kimyo, kvant mexanikasi va kimyosi fanlaridan olgan bilimlari asosida ish ko‘radilar.
Fanning asosiy maqsadi. Organik birikmalarni sintez qilish. Sintez plani. Sintez yo’nalishlari. Organik reaktsiyalar
Organik reaktsiyalar-sintetik metodlar: Sintezda jarayon parametrlarini to’g’ri tanlash. Sintetik metodning bosh kriteriyasi. Sintetik metodning umumiyligi. Reaktsiya mehanizmlari.
Organik sintezni planlashtirish. Nafis organik sintez: Organik sintezni planlashtirishning muhimligi. Sintez planining aniq maqsadga yo’naltirilganligi. Peretsiklik reaktsiyalar. Reaktsiya shart sharoitlari
Uglerod-uglerod bog’ini hosil qilish usullari: Sintez jarayonida uglerod-uglerod bog’ini qilish yo’llari. Organik molekulani bo’laklarga ajratishusuli. Organik reaktsiyalardagi radikal va ionlarning tabiati.
Dils-Alder reaksiyasi asosidagi sintezlar/ Dien sintezining mohiyati.Modelli sintezni rejalashtirish. Sintez yo’llari. Reaktsiya –shart-sharoitlari.
Гетероциклик бирикмалар синтези. Электрофил ва нуклеофил алмашиниш реакциялари . . Reaktsiya shart-sharoitlari.
Kondesirlangan birikmalarni sintezlash usullari Reaktsiya –shart-sharoitlari.
Organik sintezda selektiv reaktsiyalar: Organik birikmalarda selektiv reaktsiyalar olib borishning shart-sharoitlari. Selektiv reaktsiya jarayonida ko’zlangan maqsadga erishish. Reaktsiya unumdorligini oshirish.
Органик ва биорганик бирикмалар синтезида ЮСЮҚХ услуби ёрдамида таҳлил қилиш .
Steriokimyo fani, optik izomeriya, hirallik: Alkanlar steriokimyosi. Konformatsion energiya. Konformatsion muvozonat. To’yingan uglevodorodlar konformatsiyasi. Optik izomerlar. Assimetrik markaz. Antipodlar, hirallik.
Optik izomeriyalarni nomlash usullari: Organik moddalarning qutublangan nur tekisligining o’nga yoki chapga burish hususiyati. D-hamda L-izomerlar. D-glukoza hamda L-glukozalar misolida tushuntirish. Konformatsion analiz.
Sterioizomerlarni olish usullari: Organik moddalarning qutublangan nur tekisligining o’nga yoki chapga burish hususiyati. D-hamda L-izomerlar. D-glukoza hamda L-glukozalar misolida tushuntirish. Konformatsion analiz.
Kondensirlangan birikmalarni sintezlash usullari.
α-Holatga boruvchi reaksiyalar
Pirimidin halqasidagi azot atomiga boruv-chi reaksiyalar
Pirimidin asosidagi riyaksiyalar sintezi
Karbonilli birikmalarda nukleofil almashi-nish reaksiyalarining umumiy tavsifi
Kondensataiya riyaksiyalarining umumiy xarakteristikasi
Амалий mashg`ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari:
Organik birikmalar sintezi. Yupqa qatlam xromatografiya usuli organik moddalar sintezida qo’llash
Organik birikmalar sintezi. Hozirgi zamon organik sintezining ahamiyati va uning sanoatdagi roli.
Yupqa qatlam xromatografiya usuli organik moddalar sintezida qo’llash Yupqa qatlam xromatografiya usuli bioorganik moddalar sintezida qo’llash Organik sintezda qo‘llaniladigan metodlar. Ularning asosiy turlari. Sintetik metodlarning umumiyligi. Organik sintezning nafisligi.
Organik sintezning selektivlik muammoldari va uni planlashtirish
Har qanday organik reaksiyaning o‘ziga xosligi. Organik sintezda reaksiyalarning selektivlik muammolari. Organik sintezni planlashtirish
Uglerod va boshqa atomlar bog‘larini hosil qilish usullari Butilnitrit sintezi
Uglerod-uglerod bog’ini hosil qilish usullari Uglerod-galogen боғини йиғиш Uglerod-uglerod qo‘sh bog‘li birikmalarni sintezlash..
Dien sintezi asosida bajariladigan sintezlar Malon kislota efiri asosidagi sintezlarKondesirlangan birikmalarni sintezlash usullari
Оptik faol birikmalar sintezi . Biologik suyuqliklardan yo’g’larni ajratib olish va xromatografik tahlil Steriokimyo fani, optik izomeriya, hirallik: Alkanlar steriokimyosi. Konformatsion energiya. Konformatsion muvozonat. To’yingan uglevodorodlar konformatsiyasi. Optik izomerlar. Assimetrik markaz. Antipodlar, hirallik.
Optik izomeriyalarni nomlash usullari: Organik moddalarning qutublangan nur tekisligining o’nga yoki chapga burish hususiyati. D-hamda L-izomerlar. D-glukoza hamda L-glukozalar misolida tushuntirish. Konformatsion analiz.
Sterioizomerlarni olish usullari: Organik moddalarning qutublangan nur tekisligining o’nga yoki chapga burish hususiyati. D-hamda L-izomerlar. D-glukoza hamda L-glukozalar misolida tushuntirish. Konformatsion analiz.
Gitero halqali birikmalar sintezi
Gaz-syuqlik xromatografiyasi yordamida organik moddalar sintezida qullash
Organik birikmalar sintezi fanidan laborotoriya mashg`ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari:
Organik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari
Dolchin kislota sintezi. (korich)
Benzoy kislota sintezi
Tereftal kislota sintezi
Atsetofenon
Nitrobenzol sintezi
P-nitroasetanilid sintezi
A-nitronaftalin sintezi
O – va p – nitrofeno-llar sintezi
M – nitroanilin sintezi
Fenolftalein sintezi
Fenolftalein sintezi
Aspirin sintezi. (atsetil salitsil kislota) .
Mustaqil ta'limni tashkil etishning shakli va mazmuni
Talaba mustakil ishni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:
*tavsiya etilgan darslik va o'quv qo'lanmalaridan foydalangan holda kimyo tarixining har bir davrini aniq tavsiflash;
* tavsiya etilayotgan seminar hamda amaliy mashg'ulotlari mavzulari bo'yicha konspektlar tuzish va seminar va amaliy mashg`ulotlarda faol qatnashish;
*mustaqil ishni tayyorlash uchun sanab o'tilgan shakllardan foydalanish jarayonida barcha ilmiy maqolalardan, internetdagi materiallar va manbalardan unumli foydalanish;
Talabalar tomonidan mustaqil ishni tayyorlashda quyidagi tavsiya etilgan mavzulardan foydalanish mumkin.
Talabalar mustaqil ta’limining mavzulari va hajmi
t/r
|
Mustaqil ta’lim mavzulari
|
Berilgan topshiriqlar
|
Bajarish muddati
|
Hami, soatda
|
|
1-semestr
|
|
|
|
1
|
Organik birikmalar klassifikatsiyasi va ularning tabiatda tarqalishi.
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
1-2 hafta
|
|
2
|
Organik reaksiyalar va ularning mexanizmlari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
1-2 hafta
|
|
3
|
Organik sintezning xalq xo‘jaligidagi o‘rni
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
2-3 hafta
|
|
4
|
Organik sintezning sanoatda qo‘llanilishi
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
2-3 hafta
|
|
5
|
Organik sintezda qo‘llaniladigan asosiy metodlar
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
3-4 hafta
|
|
6
|
Organik sintezning selektivligi
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
4-5 hafta
|
|
7
|
Organik sintezning nafisligi
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
4-5 hafta
|
|
8
|
Organik sintezda funksional gruppalarni himoyalash usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
4-5 hafta
|
|
9
|
С-С bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
5-6 hafta
|
|
10
|
С=С bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
5-6 hafta
|
|
11
|
С-S bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
6-7 hafta
|
|
12
|
С-Hal bog‘ini yig‘ish usullari
|
Adabiyotlarni konspekt qilish, indivedual topshiriqlarni bajarish
|
6-7 hafta
|
|
Foydalaniladigan asosiy darsliklar va о‘quv
qо‘llanmalar rо‘yxati
Х.С. Тожимухамедов, Х.М. Шохидоятов Органик бирикмаларнинг тузилиши ва реакцион кобилияти.II кисм Тошкент-2001.
Шахидоято Х.М. Хинозолон-4 и их биологическая активность. Тошкент.Фан 1988
Сайкс.П. Мехванизмы реакций в органической химии. М: Химия 1991
О.С.Содиков,О.Й. Йулдошев.К.С.Султонов Органик химия Укитувчи Тошкент.- 1971й.
Б.А.Павлов, А.П.Терентыв Органик химия курси Укитувчи Тошкент-1965й.
Х.М. Шахидоятов , Х.У Хожаниязов Функционально-замещенные пиримидины. ФАН.Ташкент-2010.
7. Axmedov Q.N, Yo‘ldoshev X.Y. Organik kimyo usullari . Birinchi va ikkinchi qism. Toshkent “Universitet”. 2003.
Qо‘shimcha adabiyotlar
1 . Аграномов А.Е. Избранные главы органической химии. Москва «Химия». 1990.
2. Нейланд О.Я. Органическая химия. М.: «Высшая школа», 1990.
3. Терней А. Современная органическая химия. Т.1.,Т.2. Перевод с англ. под редак. проф. Н.И.Сворова. М.: «Мир». 1981.
4. M. J. Qurbnov, Z.M. Xakimova , MQ. Sodiqov Uslubiy kullanma KarDU
Nukleofil almashinish reaksiyalari va ularning mexanizmlari.Karshi-2014.
Do'stlaringiz bilan baham: |