Tasdiqlayman” О’quv ishlari prorektori


VI.3. Қудуқниш дебитини ўлчайдиган асбоб ва аппаратлар



Download 1,62 Mb.
bet35/43
Sana08.11.2022
Hajmi1,62 Mb.
#862244
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   43
Bog'liq
@ngi uz Quduqlarni Gidrodinamik Tadqiqot qilish 041021231749

VI.3. Қудуқниш дебитини ўлчайдиган асбоб ва аппаратлар
Қудуқнинг дебити сарф ўлчагичлар ёки махсус сарф ўлчайдиган мосламаларнинг қуйидаги типлари билан ўлчанади: ўзгарувчан босимлар фарқи методига асосланган сарф ўлчагичлар (оқимнинг торайиш методида), доимий босимлар фарқи методига асосланган






VI.8- расм. «Сириус-1» чуқурлик термометри.
1-бурама найча; 2-капилляр; 3-гелекс; 4-валик; 5-йуналтирувчи втулка; 6-перо; 7-каретка; 8-ҳаракатланадиган винт; 9-редуктор; 10-муфта;11-соатли узатма.
сарф ўлчагичлар (ротаметрлар), шунингдек, турбинали, уюрмали хажмий, умумий, ультра товушли, иссиқлик ва б. сарф ўлчагичлар.
Кон шароитида узгарувчан босимлар фаркига асосланган ўлчов мосламалари энг кўп ишлатилади.Бундай мосламалар газ окимини диафрагма ёки сопло (конус найчадан) орк,али ҳаракатланиши пайтида газ окимининг торайишига мулжалланган. Бир вақтнинг ўзида газ оқимининг ҳар қандай торайиши, қувурлардаги қаршиликлар таъсирида юзага келиб, торайтирувчи мосламада босимлар фарқини ҳосил қилади. Босимлар фарқи асосан газ сарфига боғлиқ. Бундай боғлиқлик газнинг диафрагма ёки соплодан утаётгандаги сарфини аниқлаш учун ишлатилади.
Ўзгарувчан босимлар фарқига асосланган, умумий дебитни ўлчаш учун мўлжалланган мосламанинг икки типи мавжуд-сарф ўлчагичлар (критик оқимгача бўлган ўлчагичлар) ва диафрагмали критик оқим ўлчагичлари (ДИКТ).


VI.3.1. Газнинг критик ҳолатидан олдинги оқимининг сарф ўлчагичлари
Сарф ўлчагичлар икки асосй қисмдан: диафрагма, сопло, штуцер ва б. ўрнатилаган мослама ва дифференциал манометрдан иборат. Манометр ёрдамида диафрагмадаги босимлар фарқи (кўрсатилади, ёзилади, узатилади) ва торайтирувчи мослама олдидаги босим ўлчанади.
Сарфни ҳисоблаш учун зарур бўлган параметрларнинг кўпчилиги дифманометр кўрсатқичидан олинганлиги сабабли, сарф ўлчагичнинг ҳамма қисми кўпинча “дифманаметр” деб аталади. Газ саноатида пўкакли, мембранали ва сильфонли дифманометрлардан кўп фойдаланилади.
Пўкакли дифманометрнинг ишлаш принципи қуйидагича (VI. 9-расм): 2-ва4-туташтирилган идишларга суюқлик (кўпинча симоб) қуйилади, икки идишни туташтирган диаметри кичик мослама ҳисобига ҳосил бўлган босимлар фарқи тенглашади. 2-идишдаги пўкак 3 мос равишда паст тушади ва 1-ўқ ва ричагли система орқали ҳосил бўлган босимнинг фарқини соатли ёки электрли узатма орфали айланаётган диаграммага ёзиб қолдиради.



VI.9- раем. ДМП дифманометри.1-зичлантирувчи муфтанинг укл;2 пукакли идиш; 3-пукак; 4-алмашинувчи идиш; 5, 6-беркитувчи вентиллар;7-тенглаштирадиган вентиль.




VI.10- расм. Қутисимон мембранали дифманометр.


Мембранали дифнамометрда мос равишда босим фарқи тўртга бир хил, жуфт-жуфт қилиб қалайлаб уланган мембранадан иборат бўлган мосламанинг эластик деформациячи ҳисобига тикланади. (VI. 10-расм).
Мембраналар асос 1 га туташтирилган, уларнинг ички бўшлиқлари ўзаро бир –бирига уланган ва дистирланган сув билан тўлдирилган. Юқорида жойлашган мембрана қутисининг маркази корпус 6 га ўрнатилган темир ўзак 4 билан уланган. Бу ўз навбатида дифференциал трансформатор ўзгартиргичи ғалтаклари 5 бўшлиғига кириб туради.
7 ва 8 камераларда босимнинг фарқи туфайли 2 пастки мемб­рана қугича сиқилади, сув 3 қугичага оқиб киради. Бунда сув қугичани деформациялайди ва темир ўзакни силжитади. Шундай қилиб, босимлар фарқи иккиламчи аппаратура билан ўлчанадиган электр сигналига айланади.
Сильфонли дифманометрнинг умумий кўриниши VI.11-расмда кўрсатилган. Босимлар фарқини ўлчаш учун сильфонли блокка вентиль бошчаси уланади, к^рсатувчи ёки кайд килувчи мослама тўғри бурчак шаклида тайёрланган корпусга ўрнатилади. Сильфон блокидаги (VI. 12-расм) тагликда 6,1 ва 14 сильфонлар ўрнатилган, уларнинг остки кисмлари шток 16 билан бирлаштирилган. Сильфон-ларнинг ички бушлиқларини бир томонлама таъсир этадиган кучни ортиб кетишидан ҳимоялаш учун махсус суюқлик билан тўлдирилади ва герметик равишда зичланади. Қопқоқ 2 билан чегараланган






раем. ДСдифмано- метрнинуму мни кури ниш и

бўшлиққа штуцер 3 орқали р1 босимдаги газ, 11 қопқоқ, билан чегараланган бўшлиққа эса 9 штуцер орқали р2 босимдаги газ келтирилади.


Босимлар фарқи ортиб кетганда сильфон 1 сиқилади ва ундаги суюқлик
14 сильфонга оқиб ўтади ва у ерда сиқилади. Бундай шароитда шток 16 ўнг
томонга силжиб ўтиб, 8 ва 13 пружиналарнинг чўзилишига сабаб бўлади. Шток шарикли подшипник 17орқали 5 ричагни бурайди, бу торсионли (буралувчан) трубка ичида жойлашган стерженни бураб торсион трубкаси 7ни бураб юборади. Стержень кинематик узатма орқали стрелка ёки перо билан уланган. Стерженнинг энг кўп бурилиш бурчаги 20° га тент.
Сильфон / учта кушимча гофр (юпка металл лист) куриниши-даги температура компенсаторига (температура узгариши таъсирини бартараф этувчи мосламага) эга, уларнинг бушликдари стакан тешги оркдли сильфонни ишлайдиган кисми билан туташган. Атроф-мухитнинг температурасини ортиши натижасида суюкликнинг хажми \ам ортади ва суюкликнинг ортикча кисми температура компенсато­рига окиб утади. Иккала сильфон клапанли мослама билан жихрзлан-ган. Босим бир томонлама ортиб кетса, сильфоннинг конус шаклдаги клапани зичлаштирувчи хдлка 4 билан конусли эгар 18 асосига 6 утиради ва сильфондан суюқлик оқиб чиқадиган канални тусади, натижада сильфонни бузилишдан сақлайди.
15 ва 19 тиқинлар блокнинг ишчи бушлиқларидаги босимни аста-секинлик билан камайтиришга хизмат қилади. 13 пружиналар босимлар фарқини ўлчаш чегарасига қараб ўрнатилади.




VI. 12- раем. ДС дифманометрнинг сильфонли блоки. 1, 14- сильфонлар; 2, 11- коп-крклар; 3, 9-штуцерлар; 4- зи1!-лантирувчи \алка; 5-ричаг; 6-сильфоннинг асоси; 7-торсимон трубка; 8,13-пружиналар; 10, 12-гайкалар; 15, 19-тикинлар;
16-шток; 17-подшипник; 18-эгар.

Газ конларида ва ер ости газ омбор-ларида газ сарфини ўлчашга мулжал-ланган дифференциал сильфонли мано-метрларнинг техник тавсифи У1.7-жад-валда келтирилган.



0,6

0,2

0,6 р=^2)

0.-)

VI. 13-раем. Сарф
коэффициенти а ни (3 га
боғлиқлиги.
Тайёрловчи заводлар соат механиз-мидан ёки синхрон двигатеддан олинган узатма билан ишлайдиган курсатувчи ва узиёзар сильфонли дифманометрлар тайёрлаб чик.аради,
шунингдек сарф ўлчагичлар сифатида ишлайдиган интегра-торли ва босимни к^шимча равишда ёзадиган дифманометрлар х.ам тайёрлайди.
Дифманометр сарф ўлчагичлар ишлатилганда газ дебити куйидаги формула орк.али \исобланади:




бунда 0 — газ дебити, м3/сут; а — VI. 13 раемдан р = Л/О нисбатига биноан аникланадиган сарф коэффициенти; а" — диафрагма диаметри, мм; й- кувур узаткич диаметри (VI. 14- раем), мм; е — У1.15-расм бўйича Н/рх ва т = сР-/!? нисбатга боғлиқ. х.олда аникланадиган газ окимининг кенгайишига кушимча коэффициент; кгдиафрагманинг иссикдикдан кенгайишига кушимча коэффициент, У1.16-расм бўйича аникланади; такрибий х.исоблашларда кх= 1 булиши мумкин диафрагманинг кирувчи киррасини етарлича уткир булмаганлигига уму-мий тузатиш ва кувур узаткичнинг радир-будурлиги, У1.8-жадвалдан аникланади; />, диафрагма олдидаги мутлак, босим, кгс/см2; И — диа-фрагмагача ва ундан кейинги босим­лар фарки, мм симоб устунида; Г— газнинг диафрагма олдидаги мут­лак, температураси, К; I — газнинг рх ва Г даги юк,ори сикилувчанлик коэффициенти.


Қудуқни таджик, қилинган на-тижаларини кайта ишлашда ишла-тиладиган газнинг сарфини х,исоб-
лаш учун А = \700аЕк,к1с121~

11-маъруза


Quduq debitini o’lchovchi asbob va uskunalar.
Reja:
1. Quduq debitini o’lchash usullari.
2.Quduq debitini o’lchovchi asbob va uskunalar.
Қудуқ усти ускуналари.
Қудуқнинг бажарадиган вазифаси ва ишлатилиш усули, кутила­диган қатлам босими, ҳамда геологик шароитларга мос ҳолда қудуқ усти турлича жиҳозланиши мумкин.
Масалан, фаввора қудуқнинг устки ускунаси куйидаги вазифа­ларни бажариш учун ҳизмат қилади:
а) фаввора қувурлари ва мустаҳкамловчи қувур оралиғини гер­метизация қилиш учун;
б) қудуқ устига тескари қарши босим уюштириш учун;
в) газ-суюқлик аралашмасини йўналтириш учун.
Фаввора қудуқгининг усти қувур бошчаси ва фаввора арчасидан иборат. Қувур бошчаси мустаҳкамлочи қувурлар оралиғини гермити­зациялаш учун ҳизмат қилади.
Фаввора арчаси оқимни йуналтириш, қудуқ ишини назорат этиш ва бошқариш учун ҳизмат қилади.
Компрессор ва газлифт қудуқларининг устки ускунаси фаввора қудуқлари билан бир ҳил.
Чуқурлик насоси усулида ишлайдиган қудуқларнинг устки қисмида тебратма дастгоҳ ўрантилган.

12-маъруза


Favvoralanayotgan quduqlarni akustik usulda tadqiqot qilish.

Download 1,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish