Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha

Abdurahmon Jomiy oʻzining har tomonlama kamol topgan barakali ijodi bilan shuhrat qozondi. Uning “Bahoriston” va Nizomiy-Ganjaviy “xamsa”chiligi taʼsiri ostida yaratgan yetti dostoni (“Haft avrang”) hamda uchta sheʼrlar devoni mavjud.
“Badoye-ul vaqoye” nomli mashhur memuar asarning muallifi Vosifiy, oʻzining didaktik harakterdagi sheʼrlari bilan nom chiqargan shoir Binoiy, ajoyib lirik-gʻazalchi Hiloliy va boshqalar XV- XVI asrlar tojik adabiyotining yirik namoyandalari edilar.
XIX asr tojik demokratik adabiyotining yirik vakili, yangi tojik adabiyotining asoschisi Ahmad Donish edi. Ahmad Donish ijodini Ozarbayjonning ulkan maʼrifatparvari Mirzo Fatali Oxundov, qozoq realistik adabiyotining asoschisi Abay Qoʻnonboyev, oʻzbek demokratik shoirlari Furqat va Zavqiylar ijodi bilan muqoyas qilish mumkin, chunki taraqqiyparvar klassik adabiyot va xalq ogʻzaki ijodining ajoyib anʼanalari asosida, xususan, rus adabiyotining taʼsiri ostida kamol topgan Ahmad Donish oʻz zamonining ilgʻor ziyolisi, peshqadam maʼrifatparvar shoiri va prozaigi edi. U xalqning ogʻir hayot kechirish sabablarini oʻlkada hukm surgan nodonlik va qoloqlikdan deb bilar edi. Shuning uchun Ahmad Donish dastlab xalqni gʻaflat uyqusidan uygʻotish, uni oʻqitish va savodxon qilish lozim deb bildi. Adibning fikricha, xalqning mushkulini oson qilish amirning davlat idora usulini yaxshilash, davlatni amir saroyi qoshida chaqiriladigan maslahat majlisi orqali zarur. Ahmad Donish Buxoro madrasalarida tahsil olib,amir saroyida munajjimlik vazifasida ishlab yurgan paytlarida Peterburgga uch marta safar qildi. Bu safarlar uning koʻzini ochdi. Shoir Rossiyadagi nisbatan ilgʻor ijtimoiy tuzum bilan Buxoro amirligidagi qoloq feodal tuzumni bir-biriga taqqoslab, oʻz vatanini ham rossiyaga oʻxshash obod, oʻz xalqining esa Rossiyadagi xalqlar singari madaniyatli, oʻqimishli boʻlishini orzu qildi.
Ahmad Donishning davlat idora usuli va maktab-maorif hamda oʻsha zamon feodal jamiyatidagi turli ijtimoiy tabaqalar toʻgʻrisidagi ilgʻor fikrlari uning qator lirik sheʼrlarida, hajviy pachalarida, “Buxoro amirlarining tarixi” va “Navodir ul-vaqoye” nomli katta memuar nasriy asarlarida oʻz aksini topgan.