«Tasdiqlayman» O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Elektron ommetrlar:

B
u ommetrning o`lchash chegarasi keng: 10<sup>4</sup> 10<sup>17</sup> Om biroq o`lchash aniqligi past. Keltirilgan xatoligi bir necha foizga etadi. Bunday ommetrlarda ko`pincha o`lchanaetgan qarshilik unga funktsional bogliq bo`lgan o`zgarmas kuchlanishga o`zgartiriladi va MO`M ga beriladi. MO`M ning shkalasi Om, milliom, megaom kabi birliklarda belgilanadi. Eng ko`p tarqalgan ometrlardan biri quydagi chizma bo`yicha bajariladi:

Bunday chizmada O`TK kirish qarshiligi R kir= yahni Rkir >> R x unda MO`M ogish burchagi

Bu erda U₀ tayanch kuchlanishi, R₀ maglum aniq qarshilik, R_x nomaolum qarshilik,

U_x nomaglum qarshilik R_x ga boglik kuchlanish

K umumiy o`zgartirish koeffitsienti

Agar Ro va Rx larning o`rnilarini almashtirilsa

.

Birinchi xolda MO`M ning shkalasi "0" dan boshlanadi, ikkinchi xolda " " dan.

Ifodalardan ko`rinib turubdiki ikkala xolda ham asbobning shkalasi nochiziq. Asbob doimo aniqligini saqlab turishi uchun shkalani bir nechta diapozonlarga bo`linadi: R_o ning xar hil qiymatlarini tanlanib ulanadi. Ommetrlarda boshlangich xolat aniq holda ish boshlash uchun «nulni qo`yish» va « ni ko`yish» amalari bajariladi. Nulni ko`yish kirish simlarini qisqa tutashtirib, « ni ko`yish» qo`yish esa ularni uzib qo`yib o`zgarmas tok kuchaytirgichining (O`TK) kuchaytirish koeffitsienti va uning chiqish signalini rostlash bilan amalga oshiriladi. Baozi universalg valgtmetrning ommetrlari shunday usulda qurilgan.

O
peratsion kuchaytirgichli ommetrlarda qarshiliklardan biri (Ro yoki Rx) kuchaytirgichning teskari aloqasini tashkil etadi.

Operatsion kuchaytirgichning kuchaytirish koeffitsenti va kirish qarshiligi katta. SHuning uchun "a" nuqtaning potentsiali nolga teng kirish toki ham nolga yaqin Natijada Ro va Rx lar orqali oqadigan toklar teng:

bundan

natijada MO`M ning ogish burchagi

YAgni bunday chizmada ommetrning shkalasi chiziqli bo`ladi.

Milliomlarni o`lchash uchun * chizmadan foydalanish mumkin. Faqat tayanch kuchlanishi o`zgaruvchan bo`lishi kerak. Aks xolda kontaktlardagi termoEYUK ulchov mexanizmiga xalaqit beradi.

O
`zgaruvchan tok kuchaytirgichining koeffitsienti ancha katta bula oladi, chunki u termoEYUK ni kuchaytirmaydi va o`tkazmaydi. Simlar va kontaktlar qarshiligining notugri tahsir kuchini kamaytirish uchun to`rt simli ulash usulidan foydalaniladi: tok bir juft simdan yuboriladi, kuchlanish boshqa juft sim orqali kuchlanish nuqtalaridan olinadi.