Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha prorektor

Baholarni konvetatsiya qilish jadvali
(5 ballik tizimdan foizga)

5 balli	100% shkala				5 balli		100% shkala				5 balli		100% shkala
«5, a`lo» А				4,30 — 4,26		86				3,60 — 3,56		72
5,00 — 4,96	100
4,95 — 4,91	99			4,25 — 4,21		85				3,55 — 3,51		71
4,90 — 4,86	98			4,20 — 4,16		84				3,50 — 3,46		70
4,85 — 4,81	97				4,15 — 4,11		83				«3, qoniqarli» D
											3,45 — 3,41		69
4,80 — 4,76	96				4,10 — 4,06		82				3,40 — 3,36		68
4,75 — 4,71	95				4,05 — 4,01		81				3,35 — 3,31		67
4,70 — 4,66	94				4,00 — 3,96		80				«3, qoniqarli» E
											3,30 — 3,26		66
					«4, yaxshi» С
4,65 — 4,61	93				3,95 — 3,91		79				3,25 — 3,21		65
4,60 — 4,56	92				3,90 — 3,86		78				3,20 — 3,16		64
4,55 — 4,51	91				3,85 — 3,81		77				3,15 — 3,11		63
«4, yaxshi» В
4,50 — 4,46	90				3,80 — 3,76		76				3,10 — 3,06		62
4,45 — 4,41	89				3,75 — 3,71		75				3,05 — 3,01		61
4,40 — 4,36	88				3,70 — 3,66		74				3,00		60
											«2, qoniqarsiz» FX, F
4,35 — 4,31	87				3,65 — 3,61		73				3,0 dan kam		60 dan kam

Talabalar bilimini baholash tizimi (Yevropa kredit transfer tizimi, ECST-European Credit Transfer System)

A (90-100); B (80-89,9); С (70-79,9); D (67-69,9); E (60-66,9); FX (50-59,9);

F (0-49,9).
Intizomiy talablar:
Talabaning intizom institutidagi “Talabalar uchun ichki tartib qoidalar”ga to`liq javob berishi shart.


Dars mashg`ulotini olib boruvchi professor-o`qituvchi
to`g`risida ma`lumot:


Qutlimuratov Sardorbek Rustamovich – lector,tyutor,UrDU, “Milliy g’oya,
ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi” kafedrasi o`qituvchisi.
Ofis: UrDU, Tarix fakul`teti, “Milliy g’oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi” kafedrasi
Manzil: Urganch shahar, Hamid Olimjon ko`chasi 14-uy
E-mail: [e-mail]
Sayt: www.urdu.uz., kutlimuratov2020@.bk.ru






Glоballashuv (glоbalizatsiya) – lоtincha «glоb» sщzidan оlingan bщlib, aynan uni «dumalоqlashuv», «quralashuv» dеb tarjima qilish mumkin. Еr sharining, Еr kurrasining fan-tехnika yutuqlari tufayli insоniyat iхtiyoridagi huddi bir butun sharga, kuraga aylanishini tushuntirish uchun ishlatiladi. Insоniyat taraqqiyoti Ayni vaqtda ishlab chiqarish kuchlarining rivоjlanish jarayonidir. Bu jarayon asardan asarga, ming yillar davоm etgan…
Glоballashuv - turli mamlakatlar iqtisоdi, madaniyati, ma’naviyati, оdamlari o’rtasidagi o’zarо ta’sir va bоg’liqlikning kuchayishidir. Glоballashuvga bеrilgan ta’riflar juda ko’p.





Frantsuz tadqiqоtchisi B.Bandi ta’rifida glоballashuv jarayonining 3 o’lchоvli ekaniga urg’u bеriladi:



1. Glоballashuv - muttasil davоm etadigan tariхiy jarayon.





2. Glоballashuv - jahоnning gоmоgеnlashuvi (bir jinsli) va univеrsallashuvi jarayoni.





3. Glоballashuv - milliy chеgaralarning«yuvilib kеtish» jarayoni.





SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari.





“Globallashuv asoslari” fanining maqsadi - insonning umumsayyoraviy voqeliklar, ayniqsa hozir jahonda, xalqlar va davlatlar o’rtasida kechayotgan integratsiya haqidagi bilimlarini shakllantirish, mazkur jarayonlarni obyektiv o’rganish asosida insonidagi ijtimoiy borliq haqidagi tasavvurlalarini boyitish shuningdek, umumsayyoraviy o’zgarishlar, ularning ko’lamlari, ichki ziddiyatlari, ijobiy va salbiy ta’sirlari haqida bilim berishdir.



“Globallashuv asoslari” fanining asosiy vazifalari:





“global” tushunchalariga ilmiy, ijtimoiy falsafiy talqin berish, unga oid ilmiy talqinlarni ochib berish;





globallashuvni alohida, ammo obyektiv voqelik ekanini asoslash;





global-lokal-individual tizim o‘rtasidagi tizimli funksional aloqlarni yoritish;



globallashuvning ko‘rinishlarini klassifakasiyalash orqali ularning har biriga xos immanent xususiyatlarni tadqiq etish va ochib berish;



globallashuvning ijobiy va salbiy, konstruktiv va destruktiv tomonlarini, jihatlarini tahlil qilish;



globallashuv jarayonlarining milliy ongga, milliy turmush tarzi, etnomadaniy merosga va etnoan'analarga ta'sirini yoritish;



amerikanizm va yevroponeizmning globallashuvi bilan bog‘liq ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va etnomadaniy jarayonlarni kuzatish, to‘plagan materillar asosida tarixiy-madaniy merosni asrashga oid xulosalar, tavsiyalar ishlab chiqish;





mafkuraviy, g‘oyaviy tazyiqlar, ma'naviy tahdidlar mohiyatini ochib berish;



ommaviy madaniyatdagi destruktiv tomonlarni o‘rganish;



yoshlarni ma'naviy va g‘oyaviy tahdidlardan asrash muammolarini o‘rganish;





internet, axborot-texnologiyalarining sosiokreativ jihatlarini ochib berish, ulardan ijtimoiy taraqqiyot va hurfikr, ijodkor, barkamol avlodni tarbiyalashda foydalanish muammolarini tadqiq etish.



ilm-fan va rasional idrok (Dekart, Bekon)

butun va qism (Platon, Aristotel)



GLOBALLASHUVNING NAZARIY ASOSLARI



ilohiy iroda va inson erki (Kerkegor, Berdyaev)

Kosmos va Yer (Konfusiya, Lao Szu)





gumanizm va plyuralizm, demokratizm (A.Xaksli va K. Popper)

jamiyat va inson (Makiavelli, Didro)







transsendent va shaxs (Svedenborg, Berkli)

tobelik va dahriylik (G‘azzoliy va Mansur Xalloj)

ilohiylik va insoniylik (Shri Aurobindo va Mxatma Gandi, Osho)





“Globallashuv asoslari” fanining tadqiqot doirasi

Dunyodagi xalqlar, davlatlar, madaniyatlar o‘rtasidagi umumsayyoraviy aloqalar, xalqaro integratsiya jarayonlari va bu jarayonlarning jamiyat, inson taraqqiyotiga ta'siri tashkil etadi.



fransuzcha “global” - umumga oid, umumga taalluqli, umum bilan bog’liq.



GLOBAL



lotincha “globus” - shar.



Taniqli sotsiolog E.Geddens - “Globallashuv bir-biridan ko’p uzoqlarda ro’y beradigan mahalliy voqea-hodisalarning butun jahon sotsial munosabatlarga intensifikatsiyalashuvidir.



P.Ratlend - kishilar, xalqlar va davlatlar o’rtasidagi aloqalarning umuminsoniy mohiyat kasb etishi deb tushunadi.



R.Robertson - sotsial munosabatlarning lokal holatdan global holatga o’tishi, “bir-birini to’ldiruvchi, ba’zi holatlarda bir-biri bilan to’qnashuvchi “gomogenizatsiya va geterogenizatsiya” jarayonlarini tushunadi.



I.Prigojin - jahonda yuz berayotgan globallashuvni avvalo axborot tizimi bilan bog’liq voqelik deb biladi. Uning fikriga ko’ra, globallashuvga bifurkatsiya (ajralish) va fluktatsiya (tebranish) xosdir.



J.Soros - globallashuvni “global ochiq jamiyat”ni tashkil etish tomon eltuvchi voqelik deb tushunadi. Globallashuv - “Global moliya bozorini rivojlantirish, transmilliy korporatsiyalar qudratining olishi va uning milliy iqtisodiyotga ta’sirining oshib borishi”dir.



GLOBALLASHUVNING ASOSIY XUSUSIYATLARINI QUYIDAGICHA SHARHLASH MUMKIN:





jahon mamlakatlari iqtisodiyotida yagona xalqaro standartlarning joriy etilishi

muttasil davom etadigan jarayon





milliy chegaralarning “yuvilib ketish” jarayoni



ishlab chiqarishning xalqaro formalariga o’tilishi, ishlab chiqarish omillari harakatining jadallashuvi jarayoni



jahonning gomogenlashuvi va universallashuvi jarayoni





ko’pchilik mamlakatlar xalqlarning madaniyatida, kundalik hayotida yevropacha turmush tarzining (vesternizatsiya), amerikacha turmush tarzining namoyon bo’lishi



investitsiyalar, kapital, texnika va tovarlarning butun dunyo bo’ylab oqimining jadallashib va keng miqyosda ega bo’lib borayotgan murakkab jarayon sifatida baholanishi







axborot sohasidagi inqilib bilan chambarchas bog’liqligi



demokratik jarayonlar natijasi sifatida butun yer yuzida hayot darajasi yuksalib borishicha va qashshoqlik darajasining ancha pasayishiga yordam beruvchi shart-sharoit deb qaralishi



ishlab chiqarish samarodorligini rag’batlantirish va imkoniyatlarni kengaytirish, iqtisodiyotni o’stirish evaziga qo’shimcha ish joylarini yaratadigan integratsion jarayon sifatida qaralishi







turli xalqlarni nihoyatda yaqinlashtiradigan ommaviy madaniyat tufayli yuzaga kelgan tub o’zgarishlar bilan bog’liqligi





Ulrix Bek - globallashuvni ikki bosqichga Birinchi modern va Ikkinchi modernga ajratadi. Birinchi modernga ilmiy-texnik kashfiyotlar, fan rivoji, sayohatlar va o’zga davlatlarni, qit’alarni o’zlashtirish, bosib olish bilan bog’liq jarayonlarni kiritadi.



X.S.Jumaniyazov, M.A.Sobirova va U.B.Nigmanovalar -globallashuvga “turli mamlakatlarning, xalqlarning jamiyat hayotining siyosiy, iqtisodiy, ma’naviy sohalardagi o’zaro ta’siri va bog’liqligining keskin kuchayishidir”.