«Tasdiqlayman» O’quv ishlari bo’yicha prorektor Prof. Teshayev O. R. 2015yil

TAVSIYa ETILADIGAN ADABIYoTLAR

Asosiy :

1. Arifov S.S., Eshbaev E.X. Teri-tanosil kasalliklar. T.,1997y.

2. Vaisov A.Sh. Teri-tanosil kasalliklari. T., 2004y.

3. Vladimirov V.V., Zudin V.I. Kojnыe i venericheskie bolezni. Atlas. OUYu talabalari uchun ukuv kullanmasi.

.5 Skripkin Yu.K. Kojnыe i venericheskie bolezni. Tibbiyot oliygoxlari uchun kullanma. M.,1979., 1980,

6. Skripkin Yu.K. Rukovodstvo po kojnыm i venericheskim boleznyam. M.Medistina, 1995.

7. Pavlov S.T., Shaposhnikov O.K.. Samstov V.I., Ilin I.I. Kojnыe i venericheskie bolezni. L 1989g

8. Shadiev X.K., Axmedov. Teri-tanosil kasalliklar.T.1993.

9. Karimov A.M. Teri va tanosil kasalliklari 1995 y

10. Kapkaev R.A. « Spravochnik dermatoveenrologa» 1997g.

11. Skripkin Yu.K. Rukovodstvo po kojnыm i venericheskim boleznyam.M.Medistina, 2003 4 tomnik

12.Vestnik dermatologii venerologii Tibbiy jurnal.

13.Novosti dermatovenerologii i reproduktivnogo zdorovya Tibbiy jurnal.

Kushimcha :

1. Kalamkaryan A.A., Mordovstev V.N. ,Trofimova Klinicheskaya dermatologiya, M.1989

2.Somov B.A., Dolgov A.B. Professionalnыe zabolevaniya koji v veduщix otraslyax narodnogo xozyaystva. M.1976.

3.Studnistin A.A., Berenbeyn B.A. Differenstialnaya diagnostika ojnыx zabolevaniy. M.Med.,1989

4. Shaposhnikov O.K., Venericheskie bolezni. L.1991y.

Internet saytlari:

1) www tma uz

2)www .mediashhera aha.ru // dermatol// derm –mn htm

3)www . matrix ucdavis edu // DOJ . htm l

4)www.c.c. emory .edu //WHCL// medveb. Dermatology .html/

5)www I . Mosbycom // Mosbi // Periodicals // medicals // CPDM // dm / html

6)www. Skindex . com .,7)www amaassu/org//journals // standing // derm // dermhome .htm ,

8)www.crawford .com //epo // mmwz //world.html

Mavzu № 10. Jinsiy yul bilan yukadigan infekstiyalar. Uchlamchi va tug’ma zaxm. Gummali va do’mboqchali zaxm. Zaxmdagi ichki a’zolar va asab tizimining shikastlanishi. Tug’ma zaxmning klinik alomatlari. Zaxmga duchor bo’lgan be’morlarni davolash asoslari, dispanserizastiyasi. Kasallarni faol aniqlash. Klinika va serologik nazorat. Tug’ma zaxmning oldini olish choralari.

Sexually transmitted diseases. Tertiary and congenital syphilis

Ukuv vakti: 5,0 (1,8 –bolalar yoshidagi, TMI – 1,0, 1.5 - ТМИ) soat
Ukuv mashgulotining tuzilishi		Kirish suzi Kirish bulimi Analitik bulim - innovastion texnologiyalar - masalalar - uyinlar - testlar 4. Amaliy bulim
Ukuv mashgulotining maksadi : Kunikmalar xosil kilish/bilimlarni chukurlashtirish
Pedagogik vazifalar: -talabalarni JAYuK, zaxm, suzak kasalliklarida zamonaviy tashxislash, kiyosiy tashxislash va optimal davoni aniklash masalalariga urgatish - JAYuK, zaxm, suzak kasalliklari tasnifini berish -kasalliklar etiopatogenezi va bola yoshidagi uziga xos xususiyatlari tugrisida bilimlarni shakllantirish. -klinik kurinishlari, simptomlar, sindromlarni berish - Status localis buyicha tavsiflash -xususiy resteptura misollari bilan maxalliy va umumiy davolash asoslari xakida tushunchalar berish.	Ukuv faoliyatining natijalari: Talaba bilishi lozim: - Ukuv faoliyatining natijalari: Talaba bilishi lozim: - JAYuK, zaxm, suzak kasalliklari bor bemorlar kurigi, ularda toshmalarni aniklash, turli sinamalarni utkazishni, ushbu kasalliklarda kiyosiy tashxisni, ularning rivojlanishida ekzogen va endogen omillar axamiyatini, davosidagi farklar, ushbu kasalliklarni umumiy davosini, gospitalizastiyaga kursatmalar, mexnatga layokatliligini aniklash. Talaba bajara olishi lozim: teri va shillik kavatlarni kuzdan kechirish. Ayni kasalliklarga xos birlamchi va ikkilamchi toshmalarni aniklay bilish, kasallik anamnezi va shikoyatlarini taxlil kila olish, klinik kurinish, laborator taxlillar natijalari buyicha tashxislash va kiyosiy tashxislash. Talaba bajara olishi lozim : laborator taxlillar natijalarini sharxlay bilish, birlamchi va ikkilamchi morfologik toshma elementlarini mustakil ravishda tashxislash va ajrata bilish. Talaba bajara olishi lozim : birlamchi shankrni aniklashni.
Ukitish usuli	«uch boskichli intervyu», «moychechak», «galereya buyicha sayoxat» kabilar tadbik etish usullari bulib xisoblanishi mumkin. Toshma elementlarida «aylana stol» usulini kullash. Barcha zaxm yoki suzak kasalliklari belgilarini yozib chikish uchun bir varak kogozi aylana buylab utkaziladi. Xar bir talaba uz variantlarini yozib chikadi. Sungra muxokama utkazilib, notugri javoblar uchiriladi va tugri javoblar mikdori buyicha talabalar bilimi baxolanadi. «Galereya buyicha sayoxat» usulini kullash. Talabalar juftliklarga bulinishadi. 10 dakika davomida bir juftlik zaxmni, boshkasi suzakni, uchinchisi esa boshka jayuklarni yozib chikadi. Sungra ular uz variantlari bilan almashib, bir-birlarini javoblarini baxolashadi, uz tuzatishlarini kiritishadi.
Ukuv faoliyatini tashkillashtirish shakllari	Guruxlarda jamoaviy ishlash, individual.
Kayta boglanuv usullari va vositalari	Mashgulot ukuv xonasida olib borilib poliklinikadagi kabul xonasi, boglov xonasi va klinik laboratoriya xonalariga tashrif bilan utkaziladi. Kullaniladi: Mulyajlar, atlas, flip-kartlar, slaydlar, ukituvchi testlar, kompyuter-elektron shakli, ukituvchi-tekshiruvchi programmalar, laborator va b. tib. jixozlari (mikroskop va b.), multimediyali vositalar, TV video.
Kayta boglanuv usullari va vositalari	Blist-surov, testlash, bajarilgan ukuv mashguloti natijalari prezentastiyasi, «uyla –juftliklarga bul – fikrlar bilan almash»

Ukuv mashgulotining texnologik shakl kartasi

Ish boskichi, vakti 240 dakika	Faoliyat tarkibi
	ukituvchining	talabaning
1 boskich Ukuv mashgulotiga kirish ( 30 dak)	1.1.Ukituvchining kirish suzi (mavzuni asoslash) mavzu, uning maksadi ma’lumot beradi, ukitish natijalarini rejalashtiradi. Reja va ukuv mashgulotining uziga xos tomonlari bilan tanishtiradi. 1.2. mashgulotda ukuv ishlarini baxolash kriteriylari va kursatkichlari xakida ma’lumot etkazadi (ilova № )	Tinglashadi, yozib olishadi, aniklashtirishadi, savollar berishadi.
2 boskich. Asosiy ( 150 dak)	2.1. Bilimlarni faollashtirish, amaliy mashgulot mavzusi muxokamasi, yangi pedagogik texnologiyalarni kullagan xolda talabalarning boshlangich bilimlarini baxolash (kichik guruxlar, vaziyatli masalalar, ish uyinlari, atlas, videofilm va b.) (ilova № ) 2.2. Amaliy mashgulot tuzilmasiga muvofik xoldagi ta’lim jarayonini tashkillashtirishga kura xarakatlarni ketma-ket yoritadi.	Talabalar javob berishadi, konspekt kilishadi, guruxlarda ishlashadi, jamoaviy ishlash natijalarini prezentastiya kilishadi.
3 boskich Yakunlov-natijalovchi ( 60 dak)	3.1. Muxokama natijalarini keltirib utadi, mavzu buyicha xulosa yasab, talabalar dikkatini asosiy maksadga yunaltiradi, kelajakda malakaviy faoliyat uchun ushbu ishning axamiyatini tushuntiradi. 3.2 Guruxlar (aloxida talabalar) faoliyatini baxolaydi, uzaro baxolash natijalarini utkazadi. Ukuv mashguloti maksadiga erishilganlik darajasini, amaliy kunikmalar uzlashtirilganlik natijalarini, mustakil kurastiyani (tematik bemorlar kurastiyasi),laborator va instrumental tekshiruv usullari buyicha olingan kursatkichlarni taxlil kiladi va baxolaydi. Kiyosiy tashxislash, davolash va soglomlashtirish rejasini tuzish, resteptlar yozish. 3.3. Talabalarga keyingi amaliy mashgulot va mustakil ish uchun vazifalar beradi, ularni baxolash kursatkichlari va kriteriylarini etkazadi.	Uzaro va uz-uzini baxolashni utkazishadi. Savollar berishadi. Vazifalarni yozib olishadi.

Mashgulot utkazish joyi, jixozlar:

- «Teri va tanosil kasalliklari» kafedrasi tematik ukuv xonasi, bemorxona, laboratoriya, stastionardagi shifokor xonasi.

Mavzuning jixozlanishi:

-stendlar, bemorlar fotografiyalari, tarkatma materiallar, vaziyatli masalalar

- texnik predmetlar, yangi informastion texnologiyalar predmeti

- amaliy ishlarni bajarish buyicha xarakatlar algoritmi

- tematik bemorlar

Mashgulot davomiyligi – 6,0 soat.

MAShGULOT MAKSADI:

- talabalarga jayuk, zaxm va suzak kasalliklarining erta tashxisi, kiyosiy tashxisi, optimal davoni aniklash buyicha bilimlar berish.

- jayuk, zaxm va suzak kasalliklarini tasnifini berish.

-ushbu kasalliklar etiopatogenezi xakida ma’lumot berish

- klinik kurinishlar va simptomlarini berish

- Status localis buyicha tavsiflash

- xususiy resteptura misollari bilan maxalliy va umumiy davolash asoslari xakida tushunchalar berish.

Vazifalar

Talaba bilishi lozim:

-jayuk, zaxm va suzak kasalliklari bor bemorlar kuruvini

- toshma elementlarini aniklash

- jayuk, zaxm va suzak kasalliklari kiyosiy tashxisi

- jayuk, zaxm va suzak kasalliklari rivojlanishida endogen va ekzogen omillari axamiyatini.

- jayuk, zaxm va suzak kasalliklarining turli shakllaridagi davo farklari.

- gospitalizastiyaga kursatmalar

-mexnatga layokatliligini aniklash

Talaba bajara olishi lozim:

- teri va shillik kavatlarni kuzdan kechirish.

- kasallik anamnezi va shikoyatlari belgilarini taxlil kilish.

- klinik kurinish, laborator taxlillar natijalari buyicha tashxislash va kiyosiy tashxislash.

- jayuk, zaxm va suzak kasalliklari bilan bemorlar kurigi

- laborator-serologik taxlil natijalarini interpretastiya kilish.

-maxalliy davo usullari va asoslarini bilish.

Talaba ega bulishi lozim: Davolash va diagnostikaning asoslariga

4. Motivastiyalash:

Jayuk, zaxm va suzak kasalliklarini umumiy simptomatikasi va patomorfologiyasini, tugri tashxislash va yorita olishni, kasalliklarni ajrata olishni xamda maxalliy va umumiy davolash asoslarini bilish xususiy dermatologiya xamda umumiy amaliyot shifokori faoliyatida muxim axamiyatga ega.

5. Fanlarichi va fanlararo bogliklik :

Ushbu mavzu buyicha ukitish talabalarning jayuk, zaxm va suzak kasalliklari umumiy simptomatikasi va patomorfologiyasi, anatomiya, gistologiya, normal va patologik fiziologiya buyicha bilimlarga, xamda turli dori vositalarini kasalliklar davosida kullay bilishga asoslanadi. Talabalar tomonidan amaliy mashgulot vaktida olingan bilimlar keyinchalik turli terapevtik va xirurgik klinik yunalishlarda kullaniladi.

6. Mashgulot tarkibi.

NAZARIY KISM

ANALITIK KISM

Ushbu mashgulotda kullaniladigan yangi pedogogik texnologiyalar

«Aylana stol» usulini kullash.

Barcha zaxmning barcha davrlarini yozib chikish uchun bir varak kogozi aylana buylab utkaziladi. Xar bir talaba uz variantlarini yozib chikadi. Sungra muxokama utkazilib, notugri javoblar uchiriladi va tugri javoblar mikdori buyicha talabalar bilimi baxolanadi.

«Galereya buyicha sayoxat» usulini kullash. Talabalar juftliklarga bulinishadi. 10 dakika davomida bir juftlik zaxm davrlarini, boshkasi suzak belgilarin, uchinchisi esa boshka bir jayuk belgilarini yozib chikadi. Sungra ular uz variantlari bilan almashib, bir-birlarini javoblarini baxolashadi, uz tuzatishlarini kiritishadi.

Vaziyatli masalalar: (ilova 1)

AMALIY BULIM

Anamnez yigish, teri patologik jarayonini tavsiflash, davo tayinlash(antigistamin, desensibilizastiyalovchi vositalar, infuzion terapiya, vitaminoterapiya, maxalliy davo – primochkalar, pasta, malxamlar, kremlar) buyicha vazifalarni bajarish.

Amaliy kunikma baxosi reyting baxoning 20%ini tashkil etadi

Bilimlarni, kunikmalarni va bajarilgan ishlarni nazorat kilish shakli.

-ogzaki -yozma -vaziyatli masalalarni echish -ortirilgan amaliy kunikmalar namoyishi.

Mashgulot xronologik kartasi:

№	Mashgulot etaplari	Mashgulot shakli	Davomiyligi
1	Ukituvchining kirish suzi (mavzuni asoslash)		08.30-08.35
2	Bilimlarni faollashtirish, amaliy mashgulot mavzusi muxokamasi, yangi pedagogik texnologiyalarni kullagan xolda talabalarning boshlangich bilimlarini baxolash (kichik guruxlar, vaziyatli masalalar, ish uyinlari, atlas, videofilm va b.) (ilova № )	Surov, tushuntirish	08.40-09.20
3	Xulosa yasash, mustakil kurastiya		09.25-10.05
4	Amaliy kunikmalarni uzlashtirish, mustakil kurastiya (tematik bemorlar kurastiyasi)	Stastionarda ishlash	10.15-11.40
5	Katta tanaffus		11.40-12.20
6	Laborator va instrumental tekshiruv usullari buyicha olingan kursatkichlarni taxlil kiladi va baxolaydi. Kiyosiy tashxislash, davolash va soglomlashtirish rejasini tuzish, resteptlar yozish.	Kasalllik tarixi muxokamasi	12.20-13.00
7	Talabalar tomonidan uzlashtirilgan nazariy va amaliy bilimlarni muxokamasi. Kuyilgan maksadga erishilganlik darajasi buyicha gurux faoliyatini baxolaydi.	Yozma yoki ogzaki surov. Amaliy kunikmalar nazorati, suxbatlar, disput	13.05-14.00
8	Mashgulot buyicha ukituvchining xulosasi, xar bir talabani 100 ballik sistema buyicha baxolash va ularni e’lon kilish. Talabalarga keyingi amaliy mashgulot va mustakil ish uchun vazifalar(tayyorgarlik uchun savollar )	Mustakil tayyorgarlik uchun savollar	14.00-14.30

NAZORAT SAVOLLARI :

1. Kasalliklar profilaktikasi

2. Jayuk, zaxm va suzak kasalliklari klinik kurinishi

3. Jayuk, zaxm va suzak kasalliklari kiyosiy tashxisi

4. Ushbu kasalliklarning asosiy klinik belgilari.

5. Amaliy kunikmalar namoyishi.

6. Bemorni professional kuruvi va surovi.

7. Maxalliy davolash asoslari va usullari.

8. Shaxsiy gigiena koidalari. Professional zararli omillar nazorati. Ishga joylashish.

9. Profilaktik choralarni utkazish, erta va tegishli tashxisni kuyish, tegishli va uz vaktidagi davoni utkazish.

10-mavzu buyicha joriy nazoratni baxolash kriteriylari:

№	Uzlashtirish (%) va ballarda	Baxo	Talaba bilimi darajasi
1	96-100	A’lo «5»	Vaziyatga kura tugri karor kabul kiladi va xulosa yasaydi. Amaliy mashgulotlarga tayyorgarlikda kushimcha adabiyotlardan foydalanadi (ona tili xamda chet tillarda) Mustakil ravishda jayuk, zaxm va suzak kasalliklarini tashxislaydi va taxlil utkazadi. Mustakil ravishda bemorni kurikdan utkazadi, birlamchi va ikkilamchi morfologik elementlarni tugri tashxislaydi. Yukori faollik kursatib, interfaol uyinlarda ijodiy yondashadi. Vaziyatli masalalarni tugri echib, javobni tulik asoslaydi. Muxokama vaktida faol ravishda savollar berdi, tuldirishlar kiritadi. Amaliy kunikmani ishonch bilan bajarib, moxiyatini tushinadi.
2	91-95		Amaliy mashgulotlarga tayyorgarlikda kushimcha adabiyotlardan foydalanadi (ona tili xamda chet tillarda) Mustakil ravishda jayuk, zaxm va suzak kasalliklarini tashxislaydi va taxlil utkazadi. Mustakil ravishda bemorni kurikdan utkazadi, tekshirish va davolash rejasini tugri tuzib, yukori faollik kursatib, interfaol uyinlarda ijodiy yondashadi. Vaziyatli masalalarni tugri echib, javobni tulik asoslaydi. Muxokama vaktida faol ravishda savollar berdi, tuldirishlar kiritadi. Amaliy kunikmani ishonch bilan bajarib, moxiyatini tushinadi.
3	86-90		Mustakil ravishda jayuk, zaxm va suzak kasalliklarini tashxislaydi va taxlil utkazadi. Yukori faollik kursatib, interfaol uyinlarda ijodiy yondashadi. Vaziyatli masalalarn tugri echib, davoni asoslaydi, okartiruv tadbirlari rejasini tuzadi, jayuk, zaxm va suzak kasalliklarini biladi, ishonch bilan suzlab beradi. Teri patomorfologiyasi va maxalliy davolash asoslari xakida anik tasavvurga ega. Amaliy kunikmani ishonch bilan bajarib, moxiyatini tushinadi. Bemor kurigini, anamnez yigishni tugri utkazadi, taxminiy tashxisni kuyadi. Laborator taxlillar natijalarini tugri interpretastiya kiladi. Muxokamalarda faol ishtrok etadi.
4	76-80	Yaxshi «4»	Interfaol uyinlarda yukori faollik kursatadi. Vaziyatli masalalarni tugri echadi, ammo kasalliklarning birlamchi va ikkilamchi toshmalarni tashxislay olmaydi, dori vositalari mikdorini chalkashtiradi. Dermatozlar patomorfologiyasini biladi, ishonch bilan aytadi. Klinika, etiologiya va patogenez buyicha anik tushunchaga ega, kasalliklarni ajrata oladi, lekin kiyosiy tashxisni utkaza olmaydi. Amaliy kunikmani kadamma-kadam bajaradi. Bemor kurigini, anamnez yigishni tugri utkazadi, taxminiy tashxisni kuyadi. Laborator taxlillar natijalarini tugri interpretastiya kiladi. Muxokamalarda faol ishtrok etadi.
6	71-75		Vaziyatli masalalarni tugri echadi, tasnif buyicha klinik tashxis kuya oladi, ammo davolash va okartiruv ishlar rejasini tayinlay olmaydi. jayuk, zaxm va suzak kasalliklari patomorfologiyasini biladi, ishonch bilan suzlab beradi. Klinika, etiologiya va patogenez buyicha anik tushunchaga ega, kiyosiy tashxisni utkaza oladi, lekin davo tayinlay olmaydi. Amaliy kunikmani bajaradi, lekin ketma-ketligini adashtiradi. Bemor kurigini, anamnez yigishni tugri utkazadi, taxminiy tashxisni kuyadi. Laborator taxlillar natijalarini tugri interpretastiya kiladi. Muxokamalarda faol ishtrok etadi.
7	66-70	Konikarli «3»	Vaziyatli masalalarni tugri echadi, lekin klinik tashxisni asoslay olmaydi. Kasalliklarning teri patomorfologiyasini biladi, ishonch bilan aytadi. Klinika, etiologiya va patogenez buyicha anik tushunchaga ega, lekin kiyosiy tashxisni utkaza olmaydi, davo tayinlay olmaydi. Bemor kurigini, anamnez yigishni tugri utkazadi, lekin bemor axvoli ogirlik darajasini baxolay olmaydi. Laborator taxlillar natijalarini kisman tugri interpretastiya kiladi. Muxokamalarda faol ishtrok etadi.
8	61-65		Vaziyatli masalalarni echishda xatoliklarga yul kuyadi (tasnif buyicha tashxis kuya olmaydi) jayuk, zaxm va suzak kasalliklarida birlamchi va ikkilamchi elementlarni tashxislaydi, lekin ishonchsizlik bilan aytadi. Kasalliklar patomorfologiyasini anik biladi, lekin klinikani patogenez bilan boglay olmaydi. Anamnez yigish maksadga muvofik emas, kurik rejasiz. Laborator taxlillar natijalarini interpretastiya kila olmaydi, muxokamalarda passiv.
9	55-60		Kasalliklar patomorfologiyasi buyicha umumiy bilimlarga ega, lekin ishonchsizlik bilan aytadi. Kasallikning birlamchi va ikkilamchi toshmalarini chalkashtiradi. Mustakil ravishda bemor surovi va kurigini utkaza olmaydi. Laborator taxlillar natijalarini interpretastiya kila olmaydi, muxokamalarda ishtrok etmaydi.
10	54 -30	Konikarsiz «2»	Kasalliklar patomorfologiyasi tugrisida tushunchaga ega emas. Birlamchi va ikkilamchi toshmalarni bilmaydi.
11	20-30	Konikarsiz «2»	Talaba koidaga muvofika ravishda mashgulotda ishtrok etadi, uzi bilan birga daftari bor.