Tasdiqlayman” Maktab direktori: Ermatova A

Mavzu: Qadimgi odamlarning turmush tarzi
To`garakning maqsadi: O`quvchilarga dastlabki odamlarning turmush tarzi,yashash sharoiti haqida ma`lumot berish.
Qadimgi odamlarning mehnat qurollari. Qadimgi odamlar dastlabki ' mehnat qurollarini toshdan (ehaqmoqtosh) yasashgan. Shuningdek, yog‘ochdan (tayoq) ham foydalanishgan.Ajdodlarimiz toshni shunday yerdan olib undan mehnat quroli sifatida foydalanib ketavermaganlar,albatta. Ular ishlov berib yasagan va foydalangan tosh qurolning uzunligi 10-20 santimetrni tashkil etgan. Og‘irligi esa besh yuz grammdan bir kilogrammgaeha bo‘lgan. Bu dastlabki mehnat quroli bodom shaklida ishlangan. Uning ikki tomoni boshqa tosh bilan tarashlangan. Undan biror narsani urish, kesish, o‘yish va ko‘zlangan masofaga irg‘itish quroli sifatida foyda- lanilgan. Davrlar o‘tishi bilan qadimgi odamlar mehnat qu­rollarini yanada takomillashtirib borganlar. Chunki odam hamisha o‘z mehnatini yengillashtirishga intilib yashagan. Shuning uchun ham, masalan, sinantroplaroldingiajdod- lariga qaraganda kichikroq, lekin qirralari yanada o‘tkir- roq uchli qurollar yarata olganlar. Bu qurollardan foy- dalanish ancha qulay bo‘lgan.Neandertal odami esa toshdan uchi yanada uehqurroq mehnat quroli yaratishga muvaffaq bo‘lgan. Uni yog‘oehning uehiga o^matib undan nayza o'Tnida ham foydalanganlar. Shu tariqa dastlabki nayza yaratilgan. Neandertal odami ayni paytda suyakdan o‘tkir uehli mayda mehnat qurollari yasay olgan.





Temirdan birinchi bo‘lib Kichik Osiyodagi xettlar (miloddan avvalgi XIV—XI11 asrlar), so‘ngra qo‘shni mintaqalardagi (Mesopotamiya, Eron, Kavkazorti) xalqlar foydalana boshlaganlar. Temir buyumlarning tarqalishi sekinlik bilan borgan. Temir kamyob va qim- matbaho metall bolgani uchun undan dastlab zeb- ziynat buyumlari yasashda foydalanishgan. Shunday bezaklar Misr fir’avini Tutanxamon maqbarasidan va Kavkazdagi Maykop qo‘rg‘oni yodgorligidan topilgan.Mehnat qurollari yasash uchun temirdan foy- dalanilishi, eng avvalo, dehqonchilikning rivojiga ta'sir qildi. Temirdan ishlangan uchli omochlar va boltalar paydo boldi.