Tasdiqlayman” Kasbi tuman 2 – son kasb-hunar maktabi direktori: O. T. Maxmudov

Tarmoq protokollari asosiy turlari
Har xil firmalar tomonidan ishlab chiqarilgan protokollarning bir nechta standart steklari mavjud bo’lib, ular o’zlarining pog’onalaridagi maxsus ishlarni amalga oshiradi. Ammo tarmoqda bajariladigan kommunikasion topshiriqlar protokollarni uchta turga ajratadi. Bular:
Amaliy protokollar;
Transport protokollari;
Tarmoq protokollari.

10.2-rasm. Protokollarning OSI modelining pog’onalaridagi bo’linishi.
Amaliy protokollarOSI modelining yuqorigi pog’onalarida ishlaydi. Ular dasturlarning o’zaro ishlashini tamnlaydi va ular orasida axborot almashishni amalga oshiradi.
Transport protokollari komp’yuterlar orasida seansni amalga oshiradi va ular orasidagi ishonchli ma’lumot almashishga kafolat beradi.
Tarmoq protokollari aloqa hizmatlarini ko’rsatadi. Bu protokollar adreslash, marshrutlash, hatolarni tekshirish va qayta yuborishni amalga oshirish kabi vazifalarni boshqaradi.
Xozirgi vaqtda 25 yil oldin AQShning MV buyurtmasi bilan ishlab chiqarilgan TCP/IP protokollari steki eng ommabop hisoblanadi.
TCP/IP steki ikkita asosiy protokolni o’z ichiga oladi:
TCP (Transmission Control Protocol) – ketma-ket fragmentlarga bo’lingan ma’lumotlarni kafolatli etkazishga javob beradi. Transport pog’onasi protokoli hisoblanadi.
IP (Internet Protocol) – paketlarni uzatuvchi protokol, tarmoq protokollari jumlasiga kiradi.
TCP/IP protokoli har xil toifadagi komp’yuterlar orasidagi axborot almashuvini amalga oshiradi. Bundan tashqari Internet resurslaridan foydalanishga ruxsat beradi. Shu bois TCP/IP protokoli tarmoqlararo protokollar turkumiga kiritildi.
TCP/IP protokollari uchun yaratilgan maxsus protokollar steklariga quyidagilar kiradi: SMTP (Simple Mail Protocol) – elektron pochta;
FTP (File Transfer Protocol) – EHMlar orasida fayl almashishni amalga oshirish va x.k.
10.1-jadval.
Ayrim protokollarning vazifalari