Tasdiqlayman” Iktisodiyot va boshqaruv fakultyeti dekani, dotsent F. B. Axrorov 2014 y Zootexniya, hayvonlar genyetikasi va urchitish kafedrasi 5610100 – «Fermer xo‘jaligini boshqarish va yuritish»

2.1.1-jadval

Tayloq tumani fermer xo‘jaliklarida yer resurslari o‘zgarishi

(maydon ga)*

№	Ko‘rsatkichlar	2012 yil	2013 yil	2013 yilni 2012yilga nisbatan o‘zgarish
				+/-	%
1.	Jami yer maydoni	46950	46950	0	100,0
2.	Shundan xaydaladigan yerlar	27520	27786	266	100,9
3.	Sug‘oriladigan yerlar	27520	27786	266	100,9
4.	Yaylov	1556	1555	-1	99,9
5.	Ko‘p yillik daraxtlar	840	846	6	100,7
6.	O‘rmon yerlari	303	300	-3	99,0
7.	Suv xavzalari	4235	4402	167	103,9
8	Boshqa yerlar	12296	12320	24	100,2

*Manba: Tayloq tumani statistik ma’lumotlari 2011-2012 yillar;

2.1.1-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, Tayloq tuman fermer xo‘jaliklarida jami yer maydoni 2012 yilda 46950 gektarni tashkil yetgan bo‘lib, bu ko‘rsatkich 2013 yilda ham o‘zgarmagan, haydaladigan yer maydonlari 2012 yilda 27520 ga ni tashkil yetgan bo‘lsa, bu ko‘rsatkich 2013 yilda 27786 ga ni tashkil yetgan, ya’ni 2012 yilga nisbatan 266 ga yoki 0,9% ga oshgan.

2.2. Xo‘jalik mehnat resurslari tarkibi va ulardan samarali foydalanish imkoniyatlari

Mehnat resurslari mamlakat ahamiyatining o‘z ruhiy, fidokorlik va aqliy sifatlari bilan moddiy ne’matlar ishlab chiqarishga yoki xizmatlar ko‘rsatishga qodir bo‘lgan mehnatga layoqatli qismidir. «Bu tarifdan shu narsa kelib chiqadiki, mehnat resurslari iqtisodiyotda mehnat bilan band, band bo‘lmasa ham mehnat qilishlari mumkin bo‘lgan kishilarni ham qamrab oladi». Mehnat resurslarini to‘ldirib turish mamlakat aholisi sonining o‘sishi natijasida ro‘y beradi. Shu o‘rinda O‘zbekiston aholisi sonining yildan-yilga o‘sib borayotganligini qayd yetish muhimdir. Mazkur o‘sishning asosiy omillaridan biri sifatida tug‘ilish darajasi hisoblanadi.

Mamlakatning mehnat resurslari deganda mehnatga layoqatli yoshda bo‘lgan (O‘zbekiston Respublikasida erkaklar uchun 16 yoshdan 59 yoshgacha, ayollar uchun 16 yoshdan 54 yoshgacha) aholi, shuningdek iqtisodda band mehnatga layoqatli yoshda bo‘lmagan (o‘smirlar va mehnatga layoqatli yoshdan yuqori yoshdagilar) shaxslar tushuniladi. Bundan ishlamayotgan I, II guruh nogironlari, imtiyozli nafaqa oluvchilar istisno qilinadi.