Tasdiqlayman "ET" kafedra mudiri

KURS LOYIHASINI BAJARISH UCHUN USLUBIY KО‘RSATMALAR.


Loyihani nazariy о‘qish bilan baravar olibborish tavsiya etiladi, bunda hisoblashlar topshiriqda kо‘rsatilganidek nimstansiya quvvatini aniqlashdan boshlanadi.
Nimstansiyaning nominal quvvatini tanlashda poyezdlar harakat qatnovining jadallashgan davriga mos kelgan yuklanish quvvatidan kamroq olish mumkin, chunki poyezdlar kichik vaqt oraliqlarida harakat qilganlarida kamroq yuklanish hosil bо‘ladi.
Transformator quvvatini tanlash iqtisodiy masala deb qaralishi mumkin.Agar transformatorning kichik quvvatligini olinsa, u tezishdan chiqib, uni alishtirish kerak.Natijada, arzon transformatorboshqasiga alishtirilganda xarajatlar olinadigan foydadan qimmatgatushadi.Shuningdek, juda katta quvvatli transformatorni olish hamyaramaydi, chunki bunday transformatorning ortiqcha belgilangan quvvatiga sarfi ham katta bо‘ladi.
14209 – 85 GOSTga binoan transformator shunday kichik quvvatlibо‘lishi kerakki, bunda uning tashqi qoplamalarining о‘rtacha nisbiyyoyilishi tezligi birdan ortmasligi, chulg‘amlarining eng qizigannuqtasi va yog‘ining yuqori qatlami haroratlari ruxsat etilgan qiymatdan oshmasligi kerak.
Transformatorni tanlashda yog‘ va chulgamlarning eng yuqori harorati tekshiriladi va shunga mos holda hisoblash tarzi va unga kо‘rayuklanish aniqlanishi kerak.
Tabiiyki, nimstansiyaning yuklanishni hisoblashni poyezd fider zonasidan о‘tayotganda nimstansiyaning о‘rtacha va ta’sir etuvchi toklarni aniqlashdan boshlash kerak.
Nimstansiya yuklanishi turli yo‘llarning kontakt tarmoqlari orasida kо‘ndalang bog‘lanishlar mavjud yoki yо‘qligiga bog‘liq emas. Shuning uchun bu yuklanishlarni yo‘llar qanday sxema bo‘yicha ulanishidan qat’iy nazar ularni alohida ishlaydi deb faraz qilib hisoblashni amalga oshiriladi.
Avvalo poyezdlarning qaralayotgan nimstansiya fideriga nisbatan olingan о‘rtacha va ta’sir etuvchi toklarini topish kerak.
Agar ta’minlash bir tomonlama bо‘lsa, poyezd toki tо‘laligicha bittafiderdan olinadi. Agar ta’minlash ikki tomonlama bo‘lsa, hisoblanuvchi fiderga poyezd tokining bir qismigina tо‘g‘ri keladi. Shuning uchun bunday hollarda tortishni hisoblashda berilgan tok egriligini qо‘shni nimstansiya fiderlari orasida taqsimlanadi(yoyiladi)va undan sо‘ng poyezdning о‘rtacha hamda ta’sir etuvchi fider toklari aniqlanadi. Buning uchun yuklanishlarni taqsimlash usuli (1)danfoydalanish mumkin.
Poyezd tokining о‘rtacha qiymati va bu tok kvadratining о‘rtacha qiymatini (ta’sir etuvchi tok kvadrati) poyezd tokining о‘zgarishi egrichizig‘ini 40 –60 A dan kо‘p bо‘lmagan bо‘laklarga bо‘lib, ma’lum formulalar yordamida topish mumkin:
,
bundaI_iо‘pm– qaralayotgan tvaqt oralig‘idagi tokning о‘rtacha qiymati;
t– poyezdning fider doirasi bo‘yicha yurgan vaqti.
Bu hisoblashlar natijasida hisoblanuvchi nimstansiya transformatorning «a» chiqishiga ulangan tok va juft yo‘llar uchun , , , va «b» chiqishiga ulangan yо‘llar uchun – , , , poyezdtoklarining о‘rtacha qiymatlari va ta’sir etuvchi toklar kvadratlarining qiyimatlari aniqlanadi. Bu toklar fiderlar nimstansiyalarning yuklanishlarini hisoblashda dastlabki ma’lumotlar zarur.

Shu bilan birga ikkitomonlama ta’minlangan fider doirasi uchun yoyilmagan poyezd tokining o‘rtacha qiymatini hisoblansa, undan keyinchalik energiya yuqotilishini hisoblashda foydalaniladi.

Fiderga nisbatan olingan poyezd tokining о‘rtacha va ta’sir etuvchi qiymatlarini bilgan holda, barcha yuklanishlaridan hosil bо‘lgan о‘rtacha va ta’sir etuvchi fider toklarini topish uchun keltirilgan formulalardan foydalanamiz:
о‘rtacha toklar uchun

(1)

ta’sir etuvchi toklar uchun:
bir tomonlama ta’minlangan bо‘lsa

(2)

Ikki tomonlam ata’minlangan bо‘lsa

(2a)

bunda n– fider doirasidagi poyezdlarning eng kо‘p soni

(3)